Communicatie en gesprekstechnieken

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Communicatie

VP

Lesdoelen

- de student heeft inzicht in wat er bij communicatie en gesprekstechnieken komt kijken.

- de student heeft kennis gemaakt met verschillende onderdelen van communicatie.

- de student onderkent het belang van alertheid en aanwezigheid bij communicatie.

- de student heeft geoefent met casuïstiek.

 

Wat komt er kijken bij communicatie/ gesprekstechnieken?

Gesprekstechnieken 

Als verpleegkundige moet je een duizendpoot zijn als het gaat om communicatie. Communicatie gaat over verbondenheid, aanwezigheid en alertheid

Gesprekstechnieken dienen als basis van waaruit je werkt.

De ultieme gesprekstechniek

Aanwezig en alert voor jezelf en de ander!

Oefening 1: eerste indruk

Maak een buitenste cirkel en een binnen cirkel met elkaar.

Wat willen jullie leren? 

Duidelijk en bondig communiceren

Gesprekstechnieken omgaan moeilijke mensen

Invullen en interpreteren

Lastige gespreksonderwerpen bespreekbaar maken

Slecht nieuws gesprek

Kort en bondig communiceren

- dat doe ik altijd -

Mensen met langdradige, saaie verhalen.......

Als verpleegkundige moet je soms veel praten/uitleggen/onderhandelen, denk aan opnamegesprekken/ GVO/uitleg/instructie/inwerken/

Tips

1)Ben, blijf en kom ik to-the-point?

2)Ben ik niet aan het afdwalen

3)praat ik gestructureerd?

4)Praat ik helder, duidelijk?

5)Wat is de kwaliteit van mijn verhaal?

6)Welke woorden gebruik ik? In welke context?

7)Ben ik geloofwaardig?

Oefening 2: Hoe kort en bondig communiceer jij?

Pak een kaart, laat deze niet aan de anderen zien.

Vertel kort en bondig wat erop staat.

Komt je beschrijving over? Heeft iedereen geluisterd? Hoe komt dat?

Gesprekstechnieken omgaan moeilijke mensen

- alsof jullie zo gemakkelijk zijn -

Belangrijk!

Oefenen met situaties kan lastig, confronterend en moeilijk zijn.

Bedenk goed dat dit een oefening is en niet de bedoeling je uit te leven op  een ander.

Maak onderling afspraken hoe je hiermee omgaat.

Hoe voorkomen jullie elkaar te kwetsen?

Tips

Omgaan met lastige, moeilijke, gefrustreerde, gemene, dominante of boze mensen

1) tolerantie (accepteer wat je toch niet kunt veranderen, ontspan niets is onder controle)

2) een stapje voor zijn (alertheid, wat kun je ondervangen / aanpakken)

3) betrek het niet op jezelf (het ligt niet aan jouw dat de ander lastig reageert)

4) spiegelen (dominantie - dominantie, rapport maken)

5) onderzoek de belevingswereld (wat is de oorzaak van het gedrag)

6) onderzoek naar de intentie van de andere persoon (verhelderen -> dit kan confronterend zijn)

7) neem ademruimte na de interactie met moeilijke mensen

8) negatieve mensen -> leid naar een positievere focus (rapport maken en empathie)

9) geef rustig aan wat je eigen grenzen zijn ( ik wil niet....)

9) verander jouw gemoedstoestand niet als reactie op een negatief persoon (ga terug naar 1) 

Oefening 3: lastige mensen

Invullen en interpreteren

- ik weet best wat jij bedoelt -

Wat is invullen en interpreteren?

Observeren is wat je ziet, hoort of voelt.

denk aan spierspanning waarnemen, de stand van de mondhoeken of de houding van een persoon

Interpreteren is de invulling die je er zelf aan geeft. bijv. je ziet er blij uit.

Waardevol

Een moment waarin het waardevol is om dit onderscheid te kunnen maken is tijdens het geven van feedback

Wij geven de hele dag door feedback aan elkaar.

Oefening 4: invullen en interpreteren

waarneming of interpretatie

- je doet zenuwachtig. Het is duidelijk dat je onrustig bent

- Ik zie dat je naar de vloer kijkt, dat de kleur van je gezicht rood is en je handen trillen.

Geef eens een compliment

- Benoem concreet gedrag --> ik zie / hoor / neem waar dat

- Vraag naar de intentie van dat gedrag

- Deel je eigen gevoel als gevolg van dat gedrag --> ik voelde me daardoor / ik vind / ik ervaar

- Check of de ander zich hierin kan vinden

Lastige gespreksonderwerpen bespreekbaar maken

- ik zeg altijd alles -

Lastig gespreksonderwerp

Lastig maar toch doen

gevoelige onderwerpen bespreekbaar maken kan lastig zijn;

roept veel emoties op, extreme of ongenuanceerde ideeën, vooroordelen geven, stigmatiseren, onzekerheid over de uitkomst, enz enz

Bespreekbaar maken is wel belangrijk.

Tips om lastige onderwerpen bespreekbaar te maken

1) bereidt je voor

2) wat is je motivatie, wat is je doel?

3) bewust van eigen standpunt --> draagt deze bij?

4) open gespreksklimaat (noem het beestje bij zijn naam)

5) stel open vragen, vraag door, vat samen

6) afronding

Slecht nieuws gesprek

Slecht nieuws gesprek = Een bericht moeten overbrengen dat voor de ontvanger een nare, negatieve betekenis heeft.

Wanneer voer je een slecht nieuws gesprek?

Waar gaat het om?

- de negatieve boodschap wordt begrepen,

- de ander kans krijgt negatieve emoties te uiten

- gelegenheid krijgt de vraag te verkennen van ‘Hoe kan ik hiermee verder.

Als verpleegkundige: Het slechte nieuws duidelijk overbrangen  en dat je daarna de onvermijdelijke negatieve emoties kan opvangen.

Tips slecht nieuws

1) bereid je goed voor

2) bedenk waar en wanneer je in gesprek gaat

3) breng het slechte nieuws (draai er niet omheen, maak het niet mooier dan het is)

4) geef ruimte aan emotie en reactie (actieve luisterhouding,  niet in twijfel trekken)

5) vat samen

Oefening 6

Het voeren van een slecht nieuws gesprek

Zijn de lesdoelen behaald?
Wat heb jij geleerd?