Ethiek in de zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Ethiek in de zorg

wat verstaan jullie onder ethiek?

Ethiek = kritisch nadenken over wat het goede om te doen is

Ethisch handelen = dat dan ook doen!

De meningen over wat goede zorg is, lopen weleens uiteen. Vaak moet je balanceren tussen de waarden van de cliënt, de mantelzorgers en het beleid van je organisatie.
Dat levert soms ethische dilemma’s op.

Een dilemma is een keuze waarbij alle opties op  het eerste gezicht lastig zijn, maar toch moet je kiezen

(visie, wetgeving, persoonlijke opvatting)

https://www.sociaalwerknederland.nl/?file=15783&m=1521200969&action=file.download#:~:text=Een%20beroepscode%20geeft%20cli%C3%ABnten%2C%20burgers,ondersteuning%20aan%20cli%C3%ABnten%20en%20burgers.

https://www.venvn.nl/media/042ooa1u/de-nationale-beroepscode-voor-verpleegkundigen-en-verzorgenden.pdf

https://www.venvn.nl/media/042ooa1u/de-nationale-beroepscode-voor-verpleegkundigen-en-verzorgenden.pdf

Wat staar er in de beroepscode omtrent ''ethisch handelen'' vermeld?

Opdracht

Vorm een groep van drie studenten.

Ga aan de slag met de flip over.. 

 Samen gaan jullie een poster maken met de titel ‘Beroepshouding MZ’. 

In het midden van de poster teken je de beroepskracht. Daaromheen komen woorden en beelden die volgens jullie te maken hebben met:

grondhouding

aspecten van een houding

uitgangspunten voor de beroepshouding

beroepshoudingsaspecten

beroepscode en verwerk hierin ethiek.

Vervolgens schrijven jullie een gezamenlijke verantwoording van jullie poster van maximaal één A4.

Ten slotte verdedigen jullie de poster mondeling.

belangen wegen van:

• de zorgvrager
• jou als zorgverlener
• de familie
• de collega's
• medebewoners
• de organisatie en eventueel ander betrokkenen 

Dilemma 1

Afwijken van het protocol, mag dat?
Iemand met slikproblemen wil genieten van het eten en dus het liefst klein gesneden voedsel. Maar de kno-arts adviseert gemalen voedsel. Volg je het doktersadvies op, of kom je tegemoet aan de wens van de cliënt? Wat zou jij doen? Waarom kies je voor deze aanpak?

Wat vinden jullie van deze situatie? Wat zou je doen?

Wat zou jij als begeleider doen in deze situatie? Kies een handelingsoptie:

1

A

B

C

D

Wat zou je als begeleider doen in deze situatie?

1. Ik volg de wens van Karin en haar ouders en geef Karin klein gesneden voedsel. Ze weten wat de risico’s zijn en mogen zelf beslissen.
2. Ik volg het advies op van de kno-arts. Wel bespreek ik het verzoek met Karin en haar ouders, wijs hen op de risico’s en probeer ze ervan te overtuigen dat dit het beste is.
3. Ik bespreek het verzoek met Karin en haar ouders en wijs hen nogmaals op de risico’s. Blijven ze bij hun keuze dan volg ik die en krijgt Karin voortaan klein gesneden voedsel. Ik kan mijn beslissing verantwoorden.
4. Ik bespreek de situatie met mijn collega’s. We bekijken de situatie van alle kanten en wegen af. De uitkomst van dit overleg is doorslaggevend en kan betekenen: vasthouden aan het advies van de arts, een compromis vinden met alle betrokkenen of de wens van Karin en haar ouders volgen.

Reflecteer op je keuze
Heb je optie 2 gekozen? Wat was daarvoor de reden?

    Je wilt niet op je geweten hebben dat Karin stikt door niet-gemalen voedsel tijdens jouw dienst.
    De kno-arts is de deskundige. Zijn oordeel is beslissend. Je legt dit uit aan Karin en haar ouders en zij zullen zich daarbij neer moeten leggen.
    Anders, namelijk…

Ging je voor optie 4? Wat was dan de reden?

    Je voelt je onzeker en weet echt niet wat goed is om doen: moet je voor Karin en haar ouders de beslissing nemen om haar te beschermen tegen de risico’s of mogen Karin en haar ouders zelf bepalen wat ze willen met alle risico’s van dien?
    Je vindt het belangrijk dat je vanuit een gedeelde visie aan Karin en haar ouders kunt uitleggen hoe jullie als team tot dit voorstel zijn gekomen.
    Je voelt je gesteund en steviger in je schoenen staan als collega’s je besluit mee ondersteunen.
    Anders, namelijk…

Dilemma 2

Mag een vader in een zorginstelling het haar van zijn verstandelijk beperkte zoon knippen zoals hij thuis gewend was, namelijk vastgebonden aan een stoel? Wat zou jij doen? En waarom kies je voor deze aanpak?

Bespreek in groepjes

https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptensector/media/documents/Thema's/Eigen%20regie/dilemma-1-vrijheidsbeperking.pdf

Wat vinden jullie van deze situatie? Wat zou je doen?

Moreel dilemma

Bij een moreel (of ethisch) dilemma is altijd sprake van een botsing van verschillende waarden. Daarom kent zo’n dilemma geen ‘juiste’ oplossing: wat je ook doet, je zult altijd een of meer waarden schenden. Maar dat er geen juiste oplossing is, wil niet zeggen dat er geen gesprek over mogelijk is, of dat er geen ‘betere’ en ‘slechtere’ oplossingen zijn.

Een stappenplan biedt handvatten om het dilemma uit te pluizen en de argumenten te ordenen en af te wegen. 

En nu zelf oefenen 

- Groepjes van 4/5 studenten

- 2 casussen 

- Bespreken 20 minuten

Verhelderen van je dilemma...