Herhaling spelling havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling spelling

havo 3

lesonderdelen van vandaag

1.Apostrof

2. Weglatingsteken

3. Koppelteken

4. Meervoud zn

5. Hoofdletters

6. Tussenletters in samenstellingen

7. Alle of allen

8. Trema

Apostrof ( ')

1. Als je letters weg laat. ' s nachts  's winters

2. Om verkeerde uitspraken te voorkomen.

     ezelsbruggetje: ik hou van ijs, na deze letters altijd apostrof.

3. Op plaatsen van een weggelaten bezit.

4. In afleidingen van ('er) van letter- en cijferwoorden.

5. Verkleinwoorden op -Y.

s Avonds is het donker

1. s' Avonds
2. 's Avonds
3. 'S avonds
4. S'avonds

Weet jij waar Max etui ligt?

1. Maxs
2. maxs
3. Max'
4. Max's

Weglatingsteken

Wel: als er een deel van het woord is weggelaten.

invoer en uitvoer = in - en uitvoer

Waarom is dit fout?

grote kinderen en kleine kinderen = grote - en kleine kinderen.

oude mensen en jonge mensen

1. oude- en jonge mensen
2. oude en jonge mensen
3. oude en jonge-
4. oude en- jonge mensen

kattenvoer en hondenvoer

1. katten en hondenvoer
2. katten en -hondenvoer
3. -voer en hondenvoer
4. katten- en hondenvoer

verkennend lezen en nauwkeurig lezen

1. verkennend- en nauwkeurig lezen
2. verkennend en -nauwkeurig lezen
3. verkennend en nauwkeurig lezen
4. verkennend- en nauwkeurig-lezen

Koppelteken

1. In samenstellingen met: ex, niet, non, oud, kandidaat, adjunct, assistent

2. In samenstellingen met letter, cijfer, teken.

3. In samengestelde aardijkskundige namen.

    waarvaan eerste lid, oost, noord, zuid, west,

    nieuw, midden.  *west-europa.

koppelteken

4. Opeenvolging van klinkers die leesverwarring veroorzaken.

5. Vaste uitdrukkingen

elite universiteit

1. elite'universiteit
2. elite-universiteit

ski instructeur

1. ski-instructeur
2. ski instructeur

Meervoud zelfstandignaamwoorden apostrof

Lastig leesbare woorden wanneer je -s achter zet. Plaats dan een apostrof.

collega's.

Woorden die eindigen op een heldere lange a,i,o,u.

*dramas . De a kan je hier als een korte a lezen. Daarom plaatsen we een apostrof drama's.

-s eraan vast.

uitzonderingen

-e ,

é,

ee,

eau,

ieu,

ui.   

meervoud op -en

Als het woord eindigt op -ee. trofee- trofeeën.

Als de klemtoon op de -ie valt. fobie-fobieën

Bij democratie, olie, kolonie dan?

Woorden die eindigen op een f krijgen in het meervoud een v.

staaf/ staven..

-s krijgt in het meervoud een -z. kaas/kazen.

ik-  it-  -es  -et -el

Slot medeklinker wordt NIET verdubbeld.

perzik- perziken

dreumes- dreumesen

as- is- os- us

Slotmedeklinker wordt WEL verdubbeld.

nijdas- nijdassen

krokus-krokussen.

pygmee

1. pygmees
2. pygmeën
3. pygmeeën

havik

1. haviks
2. haviken
3. havikken

fantasie

1. fantasies
2. fantasiën
3. fantasieën

pols

1. polsen
2. polzen

Hoofdletters

1. Eerst woord van een zin.

   Bij apostrof? Bij een cijfer?

2. Namen. uitzondering namen van: dagen/maanden/

    windstreken/jaargetijden.

   

     Namen van volkeren. Nederlanders.

3. Afkortingen van instellingen, bedrijven,

    politieke partijen.

(.....) hebben het eerste uur gemist.

1. 36 leerlingen
2. '36 Leerlingen
3. 36' leerlingen
4. 36 Leerlingen

Jij woont toch in de (.....) in (.......)

1. Rozenstraat, leiden
2. Rozenstraat, Leiden
3. rozenstraat, leiden
4. rozenstraat, Leiden

In (.....) is het meestal heerlijk weer

1. zuid-frankrijk
2. zuid-Frankrijk
3. Zuid-frankrijk
4. Zuid-Frankrijk

Tussenletters in samenstellingen.

-n

Wel: Als het eerste deel een zn is.

        kattenbak, bejaardenflat.

Geen: Als eerste deel zn is en meervoud op -s heeft.

            groentesoep.

1. Enige in zijn soort.

2. Eerste deel van de samenstelling heeft geen meervoud

3. Eerste deel van de samenstelling een werkwoord is.

tussenklank -s-

tussenklank -s- wordt geschreven in samenstellingen waarin deze wordt gehoord.

*stationsplein      station-s-plein.

*personeel vereniging?

*volk straat?

stoel+dans

1. stoelendans
2. stoeledans

zon+wijzer

1. zonnenwijzer
2. zonnewijzer

reus+rad

1. reuzerad
2. reuzenrad

tarwe+brood

1. tarwebrood
2. tarwenbrood

alle of allen

Achter woorden als: alle, sommige, enkele, enige wordt -n gevoegd als ze zelfstandig gebruikt zijn en personen aanduiden.

                                                                                                                          

uitzondering: als het zn erachter staat.

sommige meisjes.

beide jongens.

geen -n

Dus geen - n als het niet naar mensen verwijst.

*Sommige worden omgezaagd

*Sommigen hadden hun huiswerk gemaakt.

*Enkelen haalden het diploma niet.

Bijvoeglijk gebruikt. (tip plaats mooie ervoor)

vele vriendinnen. sommige tassen.

Let hier op

Als het woord betrekking heeft op personen die al eerder in dezelfde zin genoemd zijn kun je -e schrijven. Maar de zin moet wel kloppen.

*De leerlingen waren boos en sommige (leerlingen) zelfs teleurgesteld.

*Het is altijd wat met die leerlingen, zeiden de docenten, die er allen genoeg van hadden.

Je kunt er geen docenten achter zetten, daarom moet het hier wel met een -n geschreven worden.

Kijk maar:

Het is altijd wat met die leerlingen, zeiden de docenten,

die er allen docenten schoon genoeg van hadden.

wij gingen met zijn (....) naar de bioscoop

1. alle
2. allen

(...) leerlingen leren nooit voor een s.o.

1. sommigen
2. sommige

Katten zijn leuk (....) vind ik vervelend

1. weinige
2. weinigen

Ik heb twee zussen. Ze zijn (...)erg goed in wiskunde

1. beide
2. beiden

Trema

wat is een trema?

Een trema wordt gebruikt om te voorkomen dat een woord waarin twee klinkers op elkaar volgen verkeerd gelezen wordt,

De trema wordt op de eerste klinker van de nieuwe lettergreep geplaatst.

ru-ine ruïne                        anders kan je het lezen als ruine.

Woorden met ea,eo,io,ua kun je niet verkeerd lezen.

Het kan nooit als een klank gelezen worden.

*beogen, creatief, beamen, bioscoop.

Tip: Leer deze twee regels uit je hoofd

1. Geen trema op de klinker na de i.

financieel,eieren.

2. Allen de e of i krijgen een trema.

*geautomatiseerd

*geoefend

geind

1. gëind
2. geïnd

porien

1. porïen
2. poriën

Vragen of onduidelijkheden over:

1. Apostrof

2. Weglatingsteken

3. Koppelteken

4. meervoud zn.

5. Hoofdletters

6. Tussenletters in samenstellingen

7. Alle of allen

8. Trema

Bedankt voor de aandacht.

succes met de verdere voorbereidingen!