4H - H5 - compleet

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Natuurkunde

Wat heb je nodig vandaag?

Boek en schrift

Rekenmachine

Pen

Vandaag

- Doorlopen van hoofdstuk 5

- Samen voorbeeld opdrachten maken.

- Tips voor verdere voorbereidingen

5.1 Straling en bronnen

Begrippen:

fotonen

radioactief                  /    /     -straling

ioniserend verm.

doordringend v.

bestraling

besmetting

Vaardigheden:

• Vertellen over de verschillende soorten straling
• Vertellen over het verschil tussen bestraling en besmetting. 

α

β

γ

5.2 Atomen en verval

Begrippen:

atoomnummer

massagetal

moederkern

dochterkern

vervalvergelijking

isotoop

Vaardigheden:

• Het opstellen van een vervalvergelijking.
• Vertellen over het aantal protonen en neutronen van verschillende isotopen.

Voorbeeld

Het koolstof in natuurlijke materialen bevat zowel 

C-12 als C-14. De aanwezigheid van deze isotopen kan gebruikt worden om de leeftijd van iets te schatten.

a) Stel de vervalvergelijking op van de radioactieve koolstof isotoop.

b) Leg uit hoe het aantal protonen en neutronen in 

     C-14 en C-12 van elkaar verschillen.

c) Leg uit of de straling die bij dit verval 

     vrijkomt schadelijk is.

Verder oefenen met: 

vertellen over verschillende soorten straling

8

het opstellen van vervalvergelijkingen

15

vertellen over het aantal protonen en neutronen van isotopen

11, 12, 19

5.3 Ioniserend en doordringend vermogen

Begrippen:

doordringend 
             vermogen

ioniserend
              vermogen

halveringsdikte

Vaardigheden:

• Vertellen over het doordingend en ioniserend vermogen van de drie soorten straling. 
• Berekeningen maken over halveringsdikte.

5.4 Activiteit en halveringstijd

Begrippen:

activiteit

halveringstijd

Vaardigheden:

• Berekeningen maken over halveringstijd.
• Activiteit afleiden uit een vervalkromme.

Voorbeeld

Er wordt een meting uitgevoerd op 

een onbekende isotoop van Jood.

a) Bepaal met behulp van de figuur

van welke isotoop van Jood hier 

sprake is.

b) Bepaal met behulp van de figuur de activiteit op t=10 dagen. 

Voorbeeld

Kernafval blijft nog lange tijd     -straling

uitzenden. Daarom wordt het in vaten

in dikke lagen beton gegoten. De halveringsdikte van    -straling in beton is 3 cm.

a) Bereken hoeveel procent van de     -straling wordt tegen gehouden door een laag van 15cm beton.

b) Leg uit of kernafval wat      -straling uitzendt ook in beton moet worden opgeslagen.

γ

γ

γ

α

Voorbeeld

Kernafval blijft nog lange tijd     -straling

uitzenden. Daarom wordt het in stalen vaten

in dikke lagen beton gegoten. We bekijken een stralingsbron van 50 keV.

a) Bereken hoeveel procent van de     -straling wordt tegen gehouden door een laag van 0,13m beton.

b) Leg uit of kernafval wat     -straling uitzendt ook in beton moet worden opgeslagen.

γ

γ

α

Verder oefenen met: 

Berekeningen maken over halveringsdikte

36

Berekeningen maken over halveringstijd

38

Activiteit afleiden uit een vervalkromme

vb5, 43, 54b 

Wat is activiteit?

1. Het aantal kernen dat nog niet vervallen is.
2. Het aantal kernen dat in een bepaalde tijd vervalt.
3. Het aantal kernen dat in totaal vervalt.
4. Het aantal kernen dat per seconde vervalt.

Wat is de formule voor het berekenen van de halveringstijd?

1. T1/2 = λ x 0,693
2. T1/2 = 0,693 x λ
3. T1/2 = 0,693 / λ
4. T1/2 = λ / 0,693

Wat is het doordringend vermogen van alfastraling?

1. Hoog
2. Laag
3. Gemiddeld
4. Er is geen doordringend vermogen bij alfastraling.

Wat is een isotoop?

1. Een atoom met hetzelfde aantal neutronen, maar een ander aantal protonen.
2. Een atoom met een ander aantal protonen en neutronen.
3. Een atoom met een ander aantal elektronen.
4. Een atoom met hetzelfde aantal protonen, maar een ander aantal neutronen.

Wat is het verschil tussen bestraling en besmetting?

1. Bestraling en besmetting zijn hetzelfde.
2. Bestraling is alleen van toepassing op ioniserende straling.
3. Bestraling is blootstelling aan straling, besmetting is blootstelling aan radioactieve stoffen.
4. Bestraling is blootstelling aan radioactieve stoffen, besmetting is blootstelling aan straling.

Pauze