SLO syllabus 8a 2 (R)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Instructie fase 1

1. Lees de tekst samen hardop door
   
2. Onderstreep belangrijke begrippen
3. Onderstreep signaalwoorden
4. Markeer oorzaak-gevolg relaties
5. Markeer opsommingen

Instructie fase 2

1. Lees de tekst samen hardop door
   
2. Laat de anderen zien wat je hebt gevonden in fase 1. 
3. Stel vragen en geef feedback mee aan de presentator (1 punt per groep)

Instructie fase 3

1. Deel de gekregen feedback
2. Lees de tekst samen door
   
3. Onderstreep belangrijke begrippen
4. Onderstreep signaalwoorden
5. Markeer oorzaak-gevolg relaties
6. Markeer opsommingen

Instructie fase 4

1. Lees de tekst samen hardop door
   
2. Laat de anderen zien wat je hebt gevonden in fase 1. 
3. Stel vragen en geef feedback mee aan de presentator (1 punt per groep)

Opdracht: Zoek en onderstreep de begrippen in 3.3

Opdrachten

Maak 1 en 2 uit paragraaf 3.3

Antwoorden

1 a A, D

 b Met klimaatverandering. Door klimaatverandering veranderen neerslagpatronen.

 c Een aardverschuiving ontstaat als puinmassa’s verzadigd zijn met water. Als er maar korte tijd regen of weinig regen valt, raken puinmassa’s niet verzadigd, want dan kan het water in de grond zakken en/of verdampen.

2 a Bossen zorgen ervoor dat het tempo waarin water over hellingen naar beneden stroomt, wordt verlaagd.

  Bomen en planten houden met hun wortels de aarde vast waardoor de bodem niet in de vorm van modder of aardverschuivingen naar beneden komt. Ontbossing doet beide risicoverlagende effecten teniet.

 b Verstedelijking leidt tot meer bebouwing en beton. Hierdoor kan er veel minder regenwater in de bodem zakken. Water blijft bovengronds of komt terecht in de riolering. In beide gevallen voedt het direct rivieren, die daardoor sneller buiten hun oevers kunnen treden.

 c – Mensen hebben water nodig voor transport van handelsgewassen.

  – Zeeën en rivieren bieden mogelijkheden om in voedsel te voorzien (vis, landbouw).

 d Voor de bouw van wijken op hellingen is zeer waarschijnlijk bos gekapt. Dit zorgt voor een groter risico op overstromingen, modderstromen en aardverschuivingen.

Opdrachten

Maak opdrachten 3 en 4 van paragraaf 3.3

Antwoorden

3 a Een stormvloed verwoest gebouwen, infrastructuur en gewassen. Mislukte oogsten leiden tot verliezen. Het herstel van gebouwen en infrastructuur kost mensen, bedrijven en de overheid heel veel geld, dat niet ergens anders aan besteed kan worden.

 b – Hier stromen veel grote rivieren.

  – Hier liggen veel grote steden waardoor er bij een overstroming meer slachtoffers vallen door de grote bevolkingsdichtheid.

  (– Orkanen komen vooral voor de kust van Brazilië voor.)

c Door de berghellingen kunnen gemakkelijker overstromingen en modderstromen ontstaan.

4 a Bij het westen van Zuid-Amerika ligt de grens van twee platen: de Nazca-plaat en de Zuid-Amerikaanse plaat. Er vindt subductie plaats van de Nazca-plaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat. Een oceanische plaat heeft immers een hogere dichtheid waardoor deze altijd onder een continentale plaat duikt. Dat zorgt voor aardbevingen en vulkanische activiteit.

 b Chili 

c B

 d Een lahar beweegt heel snel en kan mensen daarom verrassen en ze onder de modder bedelven. Bovendien kan een lahar tot tientallen kilometers van een vulkaan dodelijk zijn, terwijl een vulkaanuitbarsting zelf vooral in de nabije omgeving dodelijk is.

Opdrachten

Maak opdrachten 5 en 6 uit paragraaf 3.3

Antwoorden

5 a Het geheel van maatregelen om de schade door natuurrampen te voorkomen of hun effect te verminderen.

 b Een preventieve maatregel. Deze maatregel is erop gericht om de gevolgen van een natuurramp te verminderen (minder slachtoffers door een waarschuwingssysteem ten behoeve van evacuatie).

  

Antwoorden

 c Er is alleen sprake van een natuurramp bij economische schade of slachtoffers. Door het nemen van preventieve maatregelen kunnen schades of slachtoffers worden voorkomen, bijvoorbeeld door te voorkomen dat mensen in kwetsbare gebieden gaan wonen, door ervoor te zorgen dat er aardbevingsbestendig gebouwd wordt, enzovoort.

Antwoorden

6 a Voorbeelden van juiste antwoorden:

  – mate van corruptie;

  – risicoperceptie;

  – het aantal rampen dat een overheid moet voorkomen;

  – de kwaliteit van de communicatie tussen de betrokkenen.

 b Landen met een duidelijk verband: Chili, Bolivia.

  Een land waarbij dit verband niet opgaat: Argentinië.

Antwoorden

 c Deze kaart geeft een index weer van drie variabelen. Hierin zit niet alleen de blootstelling aan natuurlijke gevaren, maar ook de kwetsbaarheid van het sociaaleconomisch systeem en de capaciteit om met natuurlijke gevaren om te gaan. Deze laatste twee zeggen ook iets over of een natuurramp plaatsvindt en welke omvang een natuurramp gaat krijgen. 

d Omdat de index uit drie variabelen bestaat, weet je niet exact wat het probleem is: is de blootstelling aan natuurlijke gevaren zeer groot, of wordt er bijvoorbeeld onvoldoende aan preventie gedaan?