Bijeenkomst 2: Film is... nep_studentversie

• LessonUp
• HBO
• Studiejaar 4

Bijeenkomst 2: 

Film is... nep

Inhoud bijeenkomst 2: Film is... nep

• Lesson Up
• Reclamefilms/campagne
• Mediawijsheid
• Propaganda
• Nepnieuws herkennen
• Artifial Intelligence

Bekijk op dit kanaal tutorials over verschillende toepassingen van Lesson Up.

In studiejaar 23-24 kun je gebruik maken van Lesson Up met de code: LU-171-888-338 

Ga naar https://www.lessonup.com/nl/voucher om een account aan te maken.

Bron: mediawijsheid.nl

De reclamewijsheid van kinderen neemt toe naarmate zij ouder worden. Veel kinderen beginnen vanaf hun tiende de bedoelingen en overtuigingstechnieken van reclames door te hebben. Rond die leeftijd zijn kinderen namelijk beter in staat om zich in te leven in de gedachten en emoties van een ander. Dat is belangrijk om beïnvloeding te kunnen begrijpen.

Waar reclamespotjes op tv of de radio gemakkelijk zijn om te herkennen en te begrijpen, vinden kinderen het moeilijker om het commerciële doel van verborgen vormen van reclame (sluikreclame) te herkennen en te begrijpen. Denk hierbij aan reclame in games of vlogs, productplaatsing in films, sponsoring van tv-programma’s en advergames (online spelletjes waarin een bepaald merk of product wordt gepromoot).

Zo herkennen de meeste kinderen productplaatsing in games of YouTube-video’s pas na hun tiende als reclame. Deze verborgen vormen van reclame zijn lastiger te herkennen, omdat er minder typische kenmerken te zien zijn (zoals een slogan of herhaling). De reclame gaat volledig op in het filmpje of de game.

Reclamewijsheid helpt bij het beter herkennen van het doel en de technieken van reclame. Naast het kunnen herkennen en begrijpen van reclame, is het hebben van een kritische houding ook belangrijk. Kinderen die reclame niet leuk, ongeloofwaardig of oneerlijk vinden, zijn vaak weerbaarder tegen de effecten ervan.

Maar onderzoek toont ook aan dat het beter herkennen van het doel en de technieken van reclame niet automatisch weerbaar maakt tegen de effecten ervan. Als kinderen over de nodige reclamekennis beschikken, hoeft dat niet te betekenen dat zij die wijsheid ook daadwerkelijk inzetten om weerstand te bieden.

Met reclame wordt geprobeerd om je over te halen om een bepaald product of een bepaalde dienst te kopen of te gebruiken.

Reclame = beïnvloeding van gedrag

Overtuigingstechnieken

Wil je meer weten over overtuigingstechnieken? Lees dan eens deze website door. Je kunt dit direct in film inzetten!

Mediawijsheid definitie

‘Mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving.' 

Netwerk Mediawijsheid

Uitlegvideo Competentiemodel

https://netwerkmediawijsheid.nl/kennis-tools/competentiemodel/

Voorbeeld

Je kunt 'discussieren over media' bijvoorbeeld toepassen bij gezondheid. Denk hierbij aan online discussies die tijdens de coronapandemie ontstonden, waarbij veel nepnieuws werd verspreid en dit de discussie beïnvloedde. 

wauw helemaal nieuw. het model van 2021!

Propaganda

We Can Do It! Een Amerikaanse propagandaposter uit de Tweede Wereldoorlog (1943). 

Boodschap: een vrouw die in een van de vele Amerikaanse fabrieken werkte om de mannen aan het front tijdens de Tweede Wereldoorlog moreel te ondersteunen en om vrouwen over te halen hieraan mee te werken.

nos.nl

Nepnieuws in Rusland.

Kenmerken van propaganda

1. De boodschap zet aan om iets te denken of doen.
2. De boodschap spreekt een specifieke groep mensen aan.
3. Er is een duidelijke tegenstander.
4. De boodschap gebruikt stereotiepe kenmerken van de tegenstander.
5. De boodschap stelt een ingewikkelde zaak eenvoudig voor.
6. De boodschap speelt in op je emoties.
7. De boodschap is kort en makkelijk te herhalen.
8. De boodschap gebruikt leugens, halve waarheden en stellingen die uit de context zijn getrokken.
9. Je vindt de boodschap alleen terug via beperkte mediakanalen.
10. De boodschap maakt gebruik van bepaalde symbolen.

Lees hier meer over

https://www.mediawijs.be/nl/artikels/propaganda-herkennen-zo-doe-je-dat

Soorten nepnieuws (desinformatie)

Satire

https://www.hema.nl/binnenstebuiten-boxershorts

http://www.despeld.nl/

Onjuist verband

https://www.mediacourant.nl/2022/04/zucht-arie-boomsma-onthult-hoe-laat-hij-zijn-agenda-openslaat/ 

- Geen nieuwe informatie in bericht, dat stond in het oorspronkelijke bericht.

- Vaak gebruikt vanuit sensationeel oogpunt.

- Foto's kloppen niet met bericht: dit is screenshot uit eerdere video van Boomsma.

Misleidend frame

- Voorbeeld 

- 'In bovenstaande tweet ontkracht Maarten Keulemans (wetenschapsjournalist) bijvoorbeeld het bericht dat het Pfizer-vaccin dodelijk zou zijn. Het bericht komt uit een wetenschappelijk onderzoek. Datzelfde onderzoek zegt dat geen enkel sterfgeval in de onderzoeksgroep gerelateerd was aan het vaccin. Maar dat vertelt degene die het originele bericht deelt er niet bij. Zo kan ook kloppende informatie misleiden.'

Misleidende context

Denk hierbij aan oude informatie die als nieuw gepresenteerd wordt. Dit gebeurt veel met socialemedia-content rondom de Russische inval in Oekraïne. Dit geluidsfragment werd in 13.000 video's gebruikt. Zo kan iedereen net doen alsof ze midden in de oorlog zitten. (Let op, kan schokkend zijn). 

Bedrieglijke bron

Bij de bedrieglijke bron (imposter content) doen kwaadwillende verspreiders van nepnieuws zich namelijk voor als betrouwbare bronnen. Hierdoor kan de misleidende informatie op sommige mensen toch als betrouwbaar overkomen. 

Gemanipuleerde content

Als foto’s of video’s worden bewerkt met als doel mensen te misleiden, hebben we het over gemanipuleerde content (manipulated content). Het is tegenwoordig heel makkelijk om foto’s en video’s te bewerken. Dat maakt het ook makkelijker om nepnieuws te maken.

Gefabriceerde content

Dit is informatie die 100% nep is en doelbewust wordt ingezet met de kwade bedoeling om mensen te misleiden. Dit is het gebied van de hardcore oorlogspropaganda, oplichtingspraktijken en gevaarlijke complottheorieën.

Bron: frankwatching.com

Zelf ontdekken door studenten wat er 'mis' is met de zeven benoemde categorieën. Zelf de berichten lezen.

Voer voor desinformatie:

Onderwerpen waar nog over gediscussieerd wordt

 https://www.nu.nl/nucheckt/5966066/nucheckt-onderzoek-dat-klimaatverandering-door-mens-ontkent-vol-fouten.html

Clickbaits:

“Wow, dit meisje van 15 verdient miljoenen met haar mobiel! Hoe ze dit doet zal je verbazen!”

“Dit is bizar! Deze man is 20 kg afgevallen, zonder moeite! Zijn methode is verbluffend!”

“Wat je hier ziet is onmogelijk! Deze vrouw vindt een koffer met geld. Wat er daarna gebeurt geloof je niet!”

Kuleshov effect

Hoe behandel je desinformatie in de klas?

Kritisch denken stimuleren

Onderscheid leren maken in wat waar is en wat niet: dit kan onder meer inhouden dat leerlingen leren hoe ze bronnen kunnen controleren of laten beargumenteren waarom iets waar of niet is.

Informatievaardigheden

Dit kan onder meer inhouden dat leerlingen leren hoe ze de herkomst van informatie kunnen achterhalen, hoe ze de kwaliteit van de bronnen kunnen beoordelen en hoe ze hun eigen vooroordelen kunnen herkennen.

Leer leerlingen om de media te analyseren en te beoordelen, zodat ze de kwaliteit en betrouwbaarheid van informatiebronnen kunnen inschatten. 

Verspreiding

Leg uit hoe nepnieuws zich kan verspreiden via sociale media, e-mails en andere digitale platforms. Leg uit hoe dit kan leiden tot een snelle verspreiding van misleidende informatie en hoe dit het vermogen van mensen om te onderscheiden wat waar en onwaar is kan belemmeren.

Desinformatie in de klas

Waken voor desinformatie door bronnen te checken.

Gebruik fact-checkingtools

Introduceer de leerlingen bij fact-checkingtools die beschikbaar zijn, zoals https://toolbox.google.com/factcheck/explorer. Laat zien hoe deze tools werken en hoe ze kunnen worden gebruikt om informatie te controleren. 

Mediawijsheid.nl

Gebruik mediawijsheid.nl. Op deze site staan talloze artikelen en voorbeelden van hoe je desinformatie kunt behandelen in de klas. 

Maak fake news

Het klinkt tegenstrijdig, maar door zelf fake news te kunnen maken kun je beter met fake news omgaan. Laat de leerlingen dit ook doen, bijvoorbeeld door deze tool.

Nieuws vs. opinie

Sta stil bij het verschil tussen nieuws en opinie en hoe ze dit kunnen herkennen. Laat voorbeelden zien van zowel nieuws als opinie en leg uit hoe ze zich onderscheiden. Leg uit waarom het belangrijk is om het verschil te kennen en hoe dit kan helpen om te voorkomen dat misleidende informatie wordt verspreid.

Gesprek

Bespeur je een fabeltjesfuik in de klas? Is de sfeer veilig genoeg? Ga dan klassikaal het gesprek aan over bronnen checken en desinformatie. Lukt dit niet? Probeer het dan eerst individueel. 

Tel tot tien!

Een gesprek over desinformatie kan verhit raken. Probeer nooit je te laten verleiden om je eigen mening door te drukken. Luister naar elkaar, laat de ander uitpraten, stimuleer de ander ook naar jou of een klasgenoot te luisteren.

Hoe herken je nepnieuws?

https://schooltv.nl/video/zapp-skills-hoe-herken-je-nepnieuws/#q=%22nepnieuws%22

NOS op 3

https://www.youtube.com/watch?v=rZHhgUl_fFc

Zelf ontdekken door studenten wat er 'mis' is met de zeven benoemde categorieën. Zelf de berichten lezen.

Ook nep: Artificial Intelligence

Of niet? 

Hoe ga je in de klas om met een ChatBot die teksten schrijft?