Voeding en energie les 4 (4H)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 - Voeding en energie

Herhaling 5.3

Hoe heet de opbouw van complexe moleculen uit eenvoudige organische moleculen?

Waaruit is een eiwit opgebouwd?

Waar of niet waar? De lever kan aminozuren maken

1. Waar
2. Niet waar

De aminozuren die je lever maakt, noemen we de essentiële aminozuren

1. Waar
2. Niet waar

Waarom is het belangrijk om verschillende eiwitbronnen in je dieet te hebben?

Als je wilt afvallen is een dieet zonder vet een goed idee

1. Waar
2. Niet waar

Voedsel met welke vetzuren is het gezondst?

1. Verzadigde vetzuren
2. Onverzadigde vetzuren

Je lichaam kan zelf alle nodige vetzuren maken

1. Waar
2. Niet waar

Welke groepen voedingsstoffen kan je uit plantaardig voedsel halen?

1. Brandstoffen
2. Bouwstoffen
3. Beschermende stoffen
4. Alle antwoorden zijn goed

5.4 - Planten leggen energie vast

bladzijde 179 - 183

BiNaS 67, 72, 91A

Doelen van deze les

Je weet wat de fotosynthese inhoudt

Je weet het verschil tussen autotrofe en heterotrofe organismen

Je kan het verschil uitleggen tussen bruto productie en netto productie

Je kan de taken van verschillende onderdelen van het blad benoemen

5.4 - Planten leggen energie vast

bladzijde 179 - 183

BiNaS 67, 72, 91A

Assimilatie

Planten en glucose

Anorganische stoffen > organische stoffen: assimilatie (fotosynthese)

Glucose -> sacharose, cellulose, zetmeel, lignine eiwitten, vetten, vitaminen: voortgezette assimilatie

Glucose: brandstof en bouwstof

Wat is VOORTGEZETTE assimilatie? 

Voortgezette assimilatie is stap 2 van assimilatie.

Glucose is gemaakt door 'gewone' assimilatie. Bij voortgezette assimilatie wordt er van glucose een nóg grotere stof gemaakt

Zoals bijvoorbeeld: eiwitten, koolhydraten of vetten

Assimilatie

Assimilatie:

Omzetting naar energierijke organische stoffen

Glucose naar:

• eiwitten
• vetten 
• suiker
• zetmeel
• cellulose

Functie van assimilatieproducten:

• Brandstoffen
• Bouwstoffen: cellen, weefsel, herstel
• Reservestoffen: bolle, knollen, zaden

Assimilatie processen

VOORTGEZETTE ASSIMILATIE

Energie nodig

GLUCOSE wordt verder opgebouwd tot......

grotere Koolhydraten

Eiwitten

Vetten

Bladeren en fotosynthese

Cuticula: vette waslaag aan boven- en onderkant

Huidmondjes: openingen in het blad (CO2/O2: gaswisseling)

Ook verdamping water

Palissade- en sponsparenchym: groen door chloroplasten

Deel gemaakte O2 voor eigen dissimilatie glucose (verbranding), ander deel naar buiten via huidmondjes

Doorsnede blad

Cuticula (= waslaagje)

(pallissade-parenchym)

(Houtvaten en bastvaten)

(O2 eruit en CO2 erin)

Planten en lichtenergie

Chloroplasten (bladgroenkorrels) bevatten chlorofyl 

Chlorofyl -> vangt zonlicht op en gebruikt energie voor fotosynthese

6 CO2 + 6 H2O + lichtenergie -> C6H12O6 + 6 O2

Planten en lichtenergie

Fotosynthese afhankelijk van abiotische factoren:

- Zonlicht

- Temperatuur

- Grondstoffen in de bodem

- Hoeveelheid CO2 

- Hoeveelheid H2O

Optimumwaarde: hoeveelheid die ideaal is voor fotosynthese

Factor die er het verst van af ligt bepaalt de snelheid van de fotosynthese: beperkende factor

Fotosynthese

Fotosynthese

Bruto- en nettoproductie

Brutoproductie (BP): Totale hoeveelheid glucose die een plant produceert dmv fotosynthese

Deel wordt gebruikt voor voortgezette assimilatie, deel wordt gebruikt voor dissimilatie (D)

Nettoproductie = Brutoproductie - Dissimilatie

Nettoproductie: hoeveel glucose blijft er over voor de planteneters?

Fotosynthese en dissimilatie

Fotosynthese: alleen bij licht

Dissimilatie: 24 uur per dag

Vaststellen wanneer productie > verbruik: meting O2 opname in het donker en de afgifte in het licht

6 O2 = 1 glucose

stofwisseling bij planten

fotosynthese:

verbranding:

Het compensatiepunt = netto evenveel zuurstof verbruik (dissimilatie) als productie (fotosynthese).

Droge stof

Droge stof = alles van een plant zonder het water

Bij aardappel: zetmeel, cellulose, eiwitten, vitaminen en mineralen -> bruikbare stoffen voor dissimilatie

Drooggewicht: gewicht droge stof in een voedingsmiddel

Versgewicht: gewicht van het voedingsmiddel

Vragen over 5.4

Planten gebruiken glucose als...

1. Brandstof
2. Bouwstof
3. Brandstof en bouwstof

Via de huidmondjes van het blad kunnen zuurstof en koolstofdioxide de plant in en uit

1. Waar
2. Niet waar

Welke formule voor fotosynthese klopt?

1. 6 O2+ 6 H2O-> lichtenergie + C6H12O6 + 6 CO2
2. 6 CO2 + 6 H2O -> lichtenergie + C6H12O6 + 6 O2
3. 6 CO2 + 6 H2O + lichtenergie -> C6H12O6 + 6 O2
4. 6 O2+ 6 H2O + lichtenergie -> C6H12O6 + 6 CO2

Wat houdt voortgezette assimilatie in?

Welk onderdeel van het blad zorgt dat zuurstof het blad uit kan?

1. Palissadeparenchym
2. Sponsparenchym
3. Cuticula
4. Huidmondje

Aanwezigheid van zonlicht is de enige mogelijk beperkende factor bij fotosynthese

1. Waar
2. Niet waar

De nettoproductie houdt in: alle glucose die...

1. ...een plant produceert
2. ...een plant produceert en zelf gebruikt
3. ...een plant produceert die een plant niet zelf gebruikt
4. ...een plant produceert zonder de glucose die hij opneemt

Wat is het compensatiepunt?