Hoofdstuk 3 Ionen en zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 3 Zouten

In deze lessonup een beknopt overzicht van hoofdstuk 3.

Het betreft de minimaal te maken opgaven en de belangrijkste lesstof.

Par 3.1 Ionen en zouten

Het opbouwen van een zoutmolecuul:

Om de zouten de juiste naam of verhoudingsformule te geven moet je de volgende tabellen kennen:

Figuur 3-4 (bladzijde 64) en figuur 3-8 (bladzijde 68)

Het opbouwen van een zoutmolecuul:

Bij verhoudingsformules altijd de volgende regel:

Het zout zelf is ALTIJD neutraal 

Dus er moeten evenveel + als - zijn

naamgeving 

1. Eerst de naam van het metaal 

2. dan het niet-metaal 

3. eindigen op -ide

Hierbij gebruik je GEEN griekse telwoorden zoals mono di tri etc. 

Bijvoorbeeld een combinatie van Natrium en Chloor

Natrium lading: Na⁺

Chloor lading: Cl^-

Verhoudingsformule: NaCl

Naamgeving: NatriumChloride

Bijvoorbeeld een combinatie van Magnesium en chloor 

Magnesium lading: Mg²⁺

Chloor lading: Cl^-

Verhoudingsformule: MgCl₂

Naamgeving: MagnesiumChloride

Maak de volgende opgave:

Basisopgaven: 7 t/m 11 13 t/m 15

Antwoorden zie antwoordenbundel en lessonup.

Par 3.2 Oplossen van zouten

Lossen alle zouten op in water?

Nee, als de ionbinding te sterk is, komen de ionen niet los uit het ionrooster. In de BINAS vind je een tabel met de oplosbaarheid van zouten in water: de oplosbaarheidstabel. 

Om de oplosvergelijking op te stellen maak je gebruik van  binas 45A

Het zout natriumbromide lost goed op in water.

Oplosbaarheidstabel (BINAS 45A)

In de oplosbaarheidstabel zoek je welke letter op het kruispunt staat. 

s= slecht oplosbaar

m= matig oplosbaar

g= goed oplosbaar

r= reageert met water

i= instabiel (samengesteld ion valt uit elkaar)

Zouten in water

Als een je een zout in water oplost dan krijg je de losse ionen

Al(NO₃)₃(s)  -----> Al³⁺(aq) + 3 NO₃^-(aq)

Oplosvergelijkingen 

Van goed oplosbare zouten kun je een oplosvergelijking geven.

                        (s)  -->  Ca²⁺ (aq) + 2 NO₃^- (aq)

Tip: schrijf eerst rechts van de pijl de losse ionen.

Ca(NO​3​​)​2​​

Indampvergelijkingen

Omgekeerde van oplosvergelijkingen

2 NO₃^- (aq) + Ca²⁺ (aq) -->                      (s)

 

Ca(NO​3​​)​2​​

Opstellen oplosvergelijking

Bekijk de video op de volgende dia.

Opgaven par 3.2

Maak van par 3.2 minimaal de volgende opgaven:

basisopgaven: 17, 18, 19, 21, 24

Par 3.3 Zouten in de landbouw

Samengestelde ionen

Leer tabel figuur 3-8 bladzijde 68.

Je moet de formule van een zout en de oplosvergelijking van een zout kunnen geven met samengestelde ionen.

Bekijk op de volgende dia de video.

Bijvoorbeeld: magnesiumnitraat

Magnesium = Mg²⁺

Nitraat = NO₃^- 

^{Dan heb je twee keer nitraat nodig} 

NIET: MgNO₃₂

^{MAAR: Mg(NO}₃⁾₂

Even zelf oefenen: geef de verhoudingsformule of de systematische naam

1. Ammoniumchloride

2. Zilverfosfaat

3. Na₂SO₄

^{4. Ca(ClO}₃⁾₂

Even zelf oefenen: geef de verhoudingsformule of de systematische naam

1. Ammoniumchloride  / NH₄Cl

2. Zilverfosfaat / Ag₃PO₄

3. Na₂SO_{4  / Natriumsulfaat}

^{4. Ca(OH)}2 ^{/ Calciumhydroxide}  

Opgaven par 3.3

Maak van par 3.3 minimaal de volgende opgaven:

basisopgaven: 26, 27, 29, 30, 31, 33, 35 en 37

Par 3.4 Aantonen van zouten

Par 3.4 Aantonen van zouten

De vierde paragraaf gaat vooral hoe je een zout kunt aantonen. Dit kan met:

1. De kleur van een zout of zoutoplossing binas 65B

2. Vlamkleur binas 65A

3. Neerslag reactie of oplosbaarheid binas 45A

Aantonen van zouten:

Maak gebruik van de oplosbaarheid in Binas 45a

Sommige ionen zijn altijd goed oplosbaar

Na+, K+, NO3-

Kleuren 

Soms helpt ook de kleur van een vast zout of de kleur van een zout oplossing. 

Een oplossing die Cu²⁺ ionen bevat, is bijvoorbeeld altijd blauw.

BINAS 65B

Vlamkleur 

Verschil in oplosbaarheid

Verschil in oplosbaarheid

Belangrijk

Je moet in staat zijn om met binas 45A uit te leggen hoe je een vervuiling met een ionsoort kunt aantonen.

Bekijk op de volgende dia de video.

Opgaven par 3.4

Maak van par 3.4 minimaal de volgende opgaven:

basisopgaven: 38 t/m 42