Wonen in het veen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Wonen in het veen

Doelen

Aan het eind van deze les heb je een beeld van hoe plaggenhutten eruit zagen. 

Je leert om te gaan met de eigenschappen van houtskool, zoals: lijnen en vlakken, hard en zacht drukken, uitwrijven.

Vertel eens hoe jouw huis eruit ziet.

Wonen in het veen.

We gaan terug naar het jaar 1953. Gedicht "Maaike".

Huusie van Uneken, Bargerveen, Drenthe

Hoe zag het huis van Maaike eruit?

Van welke materialen was het huis gemaakt?

Veenarbeiderswoningen

De veenarbeiders woonden vlakbij de plaats waar zij werkten. Op grond van de veenbaas. Was er geen werk meer, dan betekende dat automatisch dat je moest verhuizen. De veenarbeiders hadden vaak kleine, lege huisjes, omdat ze leefden in armoede. 

Op 1 mei, het begin van het veenseizoen, was het altijd druk. Veel veenfamilies trokken van de ene veenplaats naar de andere. 

Soorten veenwoningen

Seizoensarbeiders: Zij kwamen uit heel Nederland voor een paar maanden werken. Zij woonden in een veenkeet of plaggenhut. Daarna trokken ze weer naar huis. 

Soorten veenwoningen

Plaggenhut: wanden van gestoken veen, het dak bedekt met berkenstammen en plaggen (heide zoden).  In de hut was één grote ruimte waar het gezin samen met het vee woonde. In het midden was een open vuur voor verwarming en eten koken. In het dak een gat om de rook af te voeren. In sommige ruimtes woonden meerdere families samen. Soms waren er maar drie bedsteden waar twaalf mensen in moesten slapen. 

Soorten veenwoningen

Veenkeet: in die tijd was een veenkeet een hele verbetering. Het was voor een deel of helemaal gemaakt van hout. De veenketen stonden langs een lang en lijnrecht kanaal met een witte zandweg erlangs. Een veenkeet werd in één nacht gebouwd. Mensen hielpen elkaar, om de veenkeet in korte tijd af te hebben. 

Als er de volgende ochtend rook uit de schoorsteen kwam en men duidelijk kon zien dat er in de hut geleefd werd, mochten de bewoners er blijven wonen.  

Soorten veenwoningen

Vaste arbeiders: Zij hadden ook werk na het turfsteekseizoen (in de winter). Hun hele gezin werkte mee. Deze gezinnen wooden vaak in een huisje van de veenbaas dat voor een deel of helemaal van baksteen gebouwd was. 

Aan de slag

Teken je eigen veenwoning met houtskool. 

Kies uit:

- plaggenhut

- veenkeet