Les 1 - Kaartvaardigheden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Aardrijkskunde vaardigheden

Kaartvaardigheden

Leerdoelen les 1 & 2

Aan het einde van deze les kan je:

• 4 verschillende soorten kaarten benoemen 
• Uitleggen wat kaartanalyse is.
• Schaal rekenen
  

Even opfrissen !

Kaartvaardigheden

Om een kaart goed te begrijpen heb je nodig:

• Een titel
• Een legenda
• De schaal
• Een noordpijl

4 soorten kaarten in een Atlas

1) Natuurkundige overzichtskaart

2) Staatkundige overzichtskaart

3) Thematische kaart

4) Topografische kaart 

Natuurkundige overzichtskaart

Je ziet de natuurlijke kenmerken:

Hoogte en water (rivieren, zeeën en meren)

Staatkundige overzichtskaart

Alle landen staan weergegeven met elk hun eigen kleur.

Een ander woord voor staat = land.

Topografische kaart

• Is een overzichtskaart van een klein gebied. 
  
• Wegen & verbindingen (infrastructuur), gebouwen, grondsoorten.

Thematische kaart

• Speciale kaart met één of meerdere thema's (onderwerpen)
• Bijvoorbeeld: bevolkingsdichtheid, neerslag, klimaat, grondgebruik

Samenvatting: Soorten kaarten

Overzichtskaart: 

staatkundige overzichtskaart: vooral grenzen van landen.
natuurkundige overzichtskaart:

landschap

Thematische kaart 

één onderwerp

Topografische kaart:

klein gebied, veel details

Thematische kaart

Natuurkundige kaart

Staatkundige kaart

topogafische kaart

Dit is een...

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart
4. Topografische kaart

De kaart hiernaast is een voorbeeld van een:

1. Plattegrond
2. Thematische Kaart
3. Staatkundige overzichtskaart
4. Natuurkundige overzichtskaart

Wat voor soort kaart is dit?

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart
4. Topografische kaart

Dit is een:

1. Staatkundige Overzichtskaart
2. Thematische kaart
3. Topografische kaart
4. Natuurkundige overzichtskaart

Welke kaart zie je hier?

1. natuurkundige overzichtskaart
2. staatkundige overzichtskaart
3. thematische kaart
4. Topografische kaart

Wat voor soort kaart is dit?

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart
4. Topografische kaart

Hoe pak je het aan?

Stap 1: bekijk de titel van de kaart

Stap 2: wat voor soort kaart is het?

Stap 3: wat betekenen kleuren, icoontjes, lijnen grafieken etc. op de kaart? Lees de legenda! zorg dat je weer wat de kaart vertelt.

Stap 4: Zoek patronen en verbanden. wat komt overeen? Of wat zeggen deze kaarten van elkaar? heb je twee kaarten? herhaal stap 1 tot 3 bij de tweede kaart.

Stap 5: vind het juiste verband of patroon.

Bijvoorbeeld 1:32 (spreek uit: 1 OP 32) wil zeggen:

1 cm is in werkelijkheid 32 cm

32 is het SCHAALGETAL

Schrijf de vraag en het antwoord in je schrift.

1. Waarom groeit de bevolking?
2. Hoe verschilt de groei van de bevolking per land?
3. Waarom wonen op sommige plekken veel mensen?
4. Waarom wonen op sommige plekken weinig mensen?

Schaal = de verhouding tussen de afstand op de kaart en de afstand in werkelijkheid.

• 1:100.000
• Je spreekt uit 1 staat tot honderdduizend
• 1 cm op de kaart is in werkelijkheid 100.000 cm

Vergroten

Kan ook andersom

Schaal 4:1

= 4x zo groot als in de werkelijkheid

schaal

Rechtsboven staat dat de schaal van deze kaart 1:200.000 is.

1:200.000

1 centimeter op de kaart is in werkelijkheid 200.000 cm (=2km)

Hoe groter het schaalgetal hoe meer verkleind

berekenen schaal

Je meet met je lineaal hoeveel centimeter 2 plaatsen van elkaar liggen op de kaart. Dan kijk je wat de schaal van de kaart is. In dit geval: 1:200.000. Je streept ALTIJD 5 nullen weg: 1 cm is dus 2 kilometer in het echt. 

Stel plaats A en B liggen 5 centimeter uit elkaar op de kaart dan is dat in werkelijkheid 5 x 2 km. = 10 kilometer.

Schaalrekenen

Voor berekenen van afstanden gebruik je de volgende formule:

AK x S = W

AK = De Afstand op de Kaart 

S= Schaalgetal

W = Werkelijkheid

1:1000.000

1 cm is in het echt

1.000.000 cm

Om van cm km te maken: 

5 nullen eraf.

Om van km cm te maken: 

5 nullen erbij.

• 1 cm is 20.000.000 cm.
  
• 1 cm is 200 km (-5 nullen)
  

De schaal is 1:20.000.000

Twee plaatsen liggen 1 cm uit elkaar.

Hoeveel km liggen ze uit elkaar?

Kaartanalyse : presentatie

• Zoek samen in tweetallen 3 verschillende verbanden/relaties tussen verschillende kaarten.
• Vertel waarom je deze relaties ziet liggen. 
• Vind je het lastig, denk aan verschillende onderwerpen die met elkaar te maken hebben.
• Gebruik de Bosatlas en google (als je google gebruikt kopier de kaarten dan even in een word bestand) 
• Gebruik steekwoorden voor je presentatie (1 minuut min. , 3 minuten max.)

Aan de slag!

Hoe pak je het aan?

Stap 1: bekijk de titel van de kaart

Stap 2: wat voor soort kaart is het?

Stap 3: wat betekenen kleuren, icoontjes, lijnen grafieken etc. op de kaart? Lees de legenda! zorg dat je weer wat de kaart vertelt.

Stap 4: Zoek patronen en verbanden. wat komt overeen? Of wat zeggen deze kaarten van elkaar? heb je twee kaarten? herhaal stap 1 tot 3 bij de tweede kaart.

Stap 5: vind het juiste verband of patroon.

Leerdoelen les 1

Aan het einde van deze les kan je:

• 4 verschillende soorten kaarten benoemen 

staatkundige overzichtskaart, natuurkundige overzichtskaart, thematische kaart, topografische kaart.

Leerdoelen les 1

• Uitleggen wat kaartanalyse is.
  
• Alle informatie uit een kaart halen. legenda lezen. Waar ligt dit gebied? Wat geeft de kaart precies aan? Wat zegt deze kaart ?
  

• Kan je kaarten analyseren, door patronen en relaties te leggen tussen twee kaarten.
• Verbanden/relaties en patronen herkennen. binnen een kaart of tussen twee kaarten. voordat je een patroon kan zien. moet je eerst de kaart goed lezen.

Topografische kaart

Overzichtskaart

Thematische kaart

Wat betekent kaartlezen

1. Dat je in een restaurant een menu kan aflezen van een kaart
2. Dat je kan begrijpen hoe een kaart werkt
3. Dat je kan begrijpen hoe je iets van een kaart afleest
4. Dat je kan begrijpen wat er op een kaart staat

Thematisch

Topografisch

Overzichts

Dit zijn kaarten waarop de werkelijkheid zo volledig mogelijk wordt aangegeven, zoals hoogteverschil, rivieren, grondgebruik, dorpen, steden en wegen.

Dit zijn zeer nauwkeurige en volledige kaarten, ook wel 'stafkaarten' genoemd. De schaal van deze kaarten is 1:10.000 tot 1:100.000.

Dit zijn kaarten die gaan over een bepaald onderwerp. Denk aan het klimaat, de industrie, bevolkingsspreiding, etc.

topogafische kaart

Natuurkundige kaart

Thematische kaart

Staatkundige kaart

Welke kaartvaardigheid vind je het makkelijkste?

1. kaartanalyse
2. kaartlezen

Oefenen kaartanalyse

Kaartlezen: alle informatie uit een kaart halen. legenda lezen. Waar ligt dit gebied? Wat geeft de kaart precies aan? Wat zegt deze kaart ?

Kaartanalyse: Verbanden/relaties en patronen herkennen. binnen een kaart of tussen twee kaarten. Voordat je een patroon kan zien, moet je eerst de kaart goed lezen.

Kaart 1

Kaart 2

kaart 1

kaart 2

kaart 1

kaart 2