Huishoudelijk schoonmaken van instrumenten

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

WELKOM

Medisch Technisch Handelen

LES 1. 

Huishoudelijk schoonmaken van instrumenten

Wat weet jij over het schoonmaken van medische instrumenten?

Huishoudelijk schoonmaken van instrumenten is een taak van de doktersassistente in de praktijk. 

Dit is een niet-voorbehouden handeling. 

Je zorgt ervoor dat er ten alle tijden voor dat er schone instrumenten beschikbaar zijn, zodat de huisarts nooit misgrijpt bij het uitvoeren van ingrepen. 

Reiniging van niet-disposabele instrumenten

Voor niet-disposable instrumenten geldt dat deze na gebruik goed gereinigd, schoongemaakt en eventueel gesteriliseerd moeten worden. 

Op grond van hun doel worden instrumenten daartoe ingedeeld in niet-kritisch, semikritisch en kritisch instrumentarium. 

Maak een foto van een niet-kritisch
instrument in het lokaal

Niet-kritische instrumenten

Instrumenten die alleen in aanraking mogen komen met de intacte huid. 

Voorbeelden: reflexhamer, stethoscoop en een verbandschaar.

Ze mogen onder water gehouden worden. 

Worden handmatig gereinigd worden met een schoonmaakmiddel of afgenomen worden met een vochtig doekje (evt. met schoonmaakmiddel).

Bij contact met lichaamsvocht of bloed ==> na reiniging inwrijven met alcohol.

Maak een foto van een semi-kritisch
instrument in het lokaal

Semi-kritische instrumenten

Instrumenten die bij gebruik in contact komen met slijmvliezen of niet-intacte huid. 

Voorbeelden: oorspuit, keelspiegel en een tekenpincet.

Zichtbaar vuil moet eerst verwijderd worden. 

1e keus van reininging = desinfecterende wasmachine en 2e keus = handmatig met eiwit oplossend instrumentreinigingsmiddel. 

Vervolgstappen bij 2e keus ==> 1e keus is steriliseren en 2e keus is inwrijven met alcohol.

Maak een foto van een kritisch
instrument in het lokaal

Kritische instrumenten

Instrumenten die bij gebruik in contact komen met een steriele lichaamsholte, steriel weefsel of beschadigde huid. 

Voorbeelden: naaldvoerder, scherpe lepel, oogboortje, speculum, uterussonde en een oorspuit (na gebruik bij ontstoken/beschadigde gehoorgang)

Instrument desinfectie/sterilisatie > 24 uur later is ==> in bak bewaren met eiwitoplosser. 

1e keus  reininging = desinfecterende wasmachine en 2e keus = handmatig met eiwit oplossend instrumentreinigingsmiddel. Zichtbaar vuil moet eerst verwijderd worden. 

Handmatige voorreiniging 

Zichtbaar vuil op instrumenten = zo spoedig mogelijk na gebruik afspoelen onder de kraan of afnemen met een doekje/gaasje. 

Doel: Voorkomen dat er roestvorming ontstaat en dat deze vuilresten kunnen gaan dienen als voedingsbodem voor ziektekiemen.

Instrument desinfectie/sterilisatie binnen 24 uur ==> droog bewaren in een afgesloten bak/emmer.

Andere manieren om instrumenten te reinigen 

- Een desinfecterende afwasmachine of ultrasoonreiniger trilt vuil van instrumenten los met geluidsgoven. 

Voordelen: Heeft de voorkeur bij het reinigen, vooral bij sterk verontreinigde instrumenten. 

Zorgt voor een betere reiniging gecombineerd met een sterk verkleinde kans op spatten.

- Een medische afwasmachine of thermodesinfector combineert machinale reiniging met desinfectie door verhitting. 

Nadeel: instrumenten die geen hitte verdragen kunnen hier niet mee gereinigd worden. 

Aandachtspunten bij huishoudelijk schoonmaken van instrumenten

- Persoonlijke beschermingsmiddelen ==>  niet-vochtdoorlatende halterschort, niet-steriele handschoenen en e.v.t. een spatbril (bij kritische instrumenten). 

- Gebruik een kunststof borstel en een handwarm sopje met een goedgekeurd eiwit oplossend instrumentreinigingsmiddel.

- Spatten voorkomen ==> borstel het instrument zo veel mogelijk onder het wateroppervlak en daarna onder een lopende kraan 

- Bij gebruik van een theedoek voor drogen na elk gebruik op minimaal 60 °C machinaal wassen.

Interactief instructiefilpmje

Op de volgende dia volgt een interactief instructiefilmpje. 

Er zullen in het filmpje 3 vragen gesteld worden die je moet beantwoorden in een pop-up. 

Dit filmpje kan tijdens het bekijken gepauzeerd worden om de stappen zelfstandig en op eigen tempo door te nemen. 

00:44

Benoem 1 ding waaraan je kunt zien dat de assistente hygiënisch werkt.

01:25

Hoe voorkomt de assistente dat het water waarin de instrumenten schoongemaakt wordt op haar spat?

02:38

De assistente heeft in dit filmpje geen pedaalemmer. Waarom is een pedaalemmer veiliger?

TEST JE KENNIS 

Je hebt vandaag les gekregen over de theorie achter de vaardigheid en geoefend met het huishoudelijk

schoonmaken van instrumenten. 

Hierna komen er 8 vragen met betrekking tot de vaardigheid. 

Wat heb jij vandaag geleerd? 

Welke instrumenten moeten huishoudelijk gereinigd worden met een instrumentreinigingsmiddel?

1. Niet-kritische instrumenten
2. Kritische instrumenten
3. Semi-kritische instrumenten

Is het schoonmaken van instrumenten een voorbehouden of een niet-voorbehouden handeling?

1. Voorbehouden
2. Niet-voorbehouden

Waar moet je op letten bij het gebruik van schoonmaakmiddelen bij huishoudelijk schoonmaken van instrumenten?

1. Dat ze eiwitten oplossen
2. Dat ze kalkaanslag oplossen
3. Dat ze vetten oplossen

Waarom is het belangrijk om de instrumenten te inspecteren op gaafheid?

1. Om te controleren of de instrumenten geen beschadigingen bevatten.
2. Om te controleren of de instrumenten niet meer verontreinigd zijn.
3. Om te controleren of de instrumenten geen zeepresten bevatten.

Welke beschermende middelen horen NIET bij het handmatig reinigen van kritische instrumenten?

1. Een niet-vochtdoorlatende halterschort
2. Een spatbril
3. Steriele handschoenen

Hoe werkt een medische afwasmachine?

1. Het trilt vuil van instrumenten los met geluidsgoven.
2. Het combineert machinale reiniging met desinfectie door verhitting.

Op hoeveel graden Celsius moet een theedoek minimaal gewassen worden na het drogen van instrumenten?

1. 40 °C
2. 60 °C
3. 90 °C

Wat is de juiste vervolgstap als een instrument na gebruik later dan 24 uur gereinigd/gesteriliseerd/gedesinfecteerd wordt?

1. Bewaren in een bak met eiwit oplossend instrumentreinigingsmiddel.
2. Droog bewaren in een afgesloten bak/emmer.

EVALUATIE

- Heb je je tijdens het huishoudelijk schoonmaken van de instrumenten gehouden aan het protocol? 

- Wat ging er goed en wat kan je de volgende keer beter doen? 

- Hoe vond je het om samen te werken in duo's? 

Voorbereiding volgende les

Steriliseren van instrumenten in de autoclaaf