KUA Periode 2 les 4

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

KUA Periode 2 les 5

Modernisme

• Periode eerste helft 20e eeuw
  
• Grote veranderingen in de westerse samenleving en kunst
  
• Ontstaan verschillende kunststromingen
  
• Grootste idealen: Idee dat met kunst de wereld veranderd/verbeterd kan worden (utopie)
  
• Afstand van academische regels, breken met het verleden
  
• Origineel zijn, unieke werken, onafhankelijk (autonoom)
  
• Avant-garde; grote vernieuwingen in de kunst
  
• Onderzoek naar de essentie van kunst. Ontstaan van abstractie, expressie en vervreemding.
  

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN

• Het expressionisme vraagt om muziek waarin niet al te veel regels gelden. Schonberg neemt afstand van de geldende harmonieleer. Zijn muziek is ATONAAL (klinkt niet makkelijk in het gehoor). Stravinsky componeert de muziek voor de Sacre du Printemps, hij werkt ook met ATONALITEIT maar voegt vooral ook een vernieuwende ritme structuur toe. Geïnspireerd door oude volksmuziek. Ook Bela Bartok componeert muziek geïnspireerd door oude volksmuziek.
  
• De JAZZ komt rond 1900 op in Amerika. Het is muziek van de Afro-Amerikanen die al snel heel populair wordt ook bij een wit publiek. Het is muziek waar je op kan dansen met een expressief karakter, denk maar aan de blues.
  

ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN

• Essentie (primitivisme)
• Onderzoekend

Stravinsky (niet-Europese invloeden op kunstenaar) 

Geïnspireerd door Russische volksmelodieën

Ritme heel belangrijk

Sacre du Printemps

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN

• Ontstaan nieuwe muzieksoorten: blues & jazz 
  
• Ontstaan in New Orleans (Amerika)
  
• Vermenging van folk, blues, negrospirituals, ragtime en klassieke muziek
  
• Meeslepend RITME (strak en swingend)
  
• SYNCOPES (wanneer tonen niet op de eerste tel vallen)
  
• Bands met blaasinstrumenten, slagwerk, piano, tuba en soms een banjo
  
• IMPROVISATIES in de solo’s
  
• Piano en slagwerk vormen vaak de ritmesectie
  

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN / EXPRESSIE

• Komt van de plantages waar de slaven zongen​
  
• Blue=teneergeslagen/verdrietig​
  
• Vaak langzaam gezongen en liefdesverdriet als thema​
  
• Blue note/dirty intonation: tonen onzuiver beginnen of eindigen (ligt net onder de toon)​
  
• Voorloper van de jazz, boogiewoogie(snelle blues), rhytm-and-blues, rock-’n-roll en soul.​
  

​

EXPRESSIE blues

• Komt van de plantages waar de slaven zongen
  
• Blue=teneergeslagen/verdrietig
  
• Vaak langzaam gezongen en liefdesverdriet als thema
  
• Blue note/dirty intonation: tonen onzuiver beginnen of eindigen (ligt net onder de toon)
  
• Voorloper van de jazz, boogiewoogie(snelle blues), rhytm-and-blues, rock-’n-roll en soul.

Teamwork!

Vorm tweetallen en zoek binnen 3 minuten een stukje bluesmuziek die jullie aanspreken!

EXPRESSIE - JAZZ

• Komt uit New Orleans, straatmuzikanten
• dansbaar, vermaak
• vrolijk, vrij, expressief
  
• improvisatie heel belangrijk
• syncopen
• Van Amerika naar Europa
• dixieland = witte jazz
• vooral blaasinstrumenten
• instrumenten zijn belangrijker dan de zang

NEGATIEVE IMAGO JAZZ

• De vrije manier waarop op jazz werd gedanst zou een ongeoorloofde omgang tussen de seksen in de hand werken.
  
• De opzwepende muziek zou dierlijke driften in de mens losmaken.
  
• Jazzmuziek was muziek van zwarte mensen, die destijds beschouwd werden als tweederangsburgers.
  
• (witte variant van jazz: Dixieland)
  

VERVREEMDING

• Experimenten met muziek
  
• Bijvoorbeeld: Composities gebaseerd op oerklanken
  
• Of de lawaaimachines van Russolo (futurisme)

Teamwork!

Maak met de hele klas een muzikaal experiment. 

Wees creatief! Gebruik sleutels, pennen, tafels; alles wat je kunt vinden!

Jullie hebben slechts vijf minuten

ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN

• Essentie (primitivisme)
  
• Abstractie
  
• Onderzoekend
  

Bela Bartok: onderzoek volkscultuur 

Bartok legt volksmuziek uit zijn eigen land Hongarije vast op de fonograaf

Ontwikkelt zelf geheel nieuwe nationaal-Hongaarse kunstmuziek

De volksmuziek inspireert: het verschilt in alles van de liederen die hem als stadsmens bekend zijn (onder andere: andere toonladders en ritmes)

Huiswerk

Ga op zoek naar muziekstukken van Bela Bartok en zoek er een uit die jou het allermeeste aanspreekt. 

Neem dit muziekstuk mee naar de klas !