Dieren - Zaakvakcursus

• Natuur
• Zaakvakcursus natuur & techniek
• HBO
• Studiejaar 1

Dieren

26 Juni 2024

Waar gaan we het over hebben?

- Verschillende organismen en ordening

- Voorplanting

- Aanpassingen en evolutie

- Samenwerkingen

- Voedselketen

- Levenscyclus en metamorfose

Ordening organismen

Ordening organismen

Prokaryoten: geen celkern

Eukaryoten: wel een celkern

Dierlijke cel

Dieren > meercellige organismen

Op basis van bouw lichaam

• Geen skelet / uitwendig skelet = ongewervelde dieren
• Inwendig skelet = gewervelde dieren 

Ongewervelde dieren

Sponzen

Neteldieren (kwal  of anemoon)

Wormen

weekdieren (slak)

geleedpotigen (vlinder, spin) > uitwendig skelet

stekelhuidigen (zeester)

gewervelde dieren

Nog te onderscheiden van:

• Ademhaling
• Type eieren
• Warm en koud bloedig

Vissen

Amfibieen

Reptielen

Vogels

Zoogdieren

Warmbloedig: onafhankelijk van zijn omgeving lichaamstemperatuur te regulren

Koudbloedig: lichaamstemperatuur is ongeveer gelijk aan omgevingstemperatuur

gewervelde dieren

Nog te onderscheiden van:

• Ademhaling
• Type eieren
• Warm en koud bloedig

Vissen

Amfibieen

Reptielen

Vogels

Zoogdieren

Warmbloedig: onafhankelijk van zijn omgeving lichaamstemperatuur te reguleren

Koudbloedig: lichaamstemperatuur is ongeveer gelijk aan omgevingstemperatuur

Warmbloedig: onafhankelijk van zijn omgeving lichaamstemperatuur te regulren

Koudbloedig: lichaamstemperatuur is ongeveer gelijk aan omgevingstemperatuur

Onderverdeling

Voortplanting : Paringsdrang en balts

Paarseizoen > paringsdrang

Balts: gedrag van dieren 

voorafgaand aan het paren

Voortplanting

Geslachtelijk

- Inwendig 

- uitwendig > Vrouw legt eitjes neer en wordt door man bevrucht

Voortplanting

Aanpassingen

Herbivoren: Planten

Carnivoren: Vlees

Omnivoren: Alles

> Door evolutie

Aanpassingen

Alle dieren zijn aangepast aan het soort voedsel dat ze eten. Al deze vogels hebben een snavel die hen helpt bij het verkrijgen van voedsel.​

> Evolutie theorie Darwin

Aanpassing

• Aanpassingen in lichaamsbouw voor overleven 
• Waarom ziet een organisme er uit zoals het eruit ziet?

Adaptie

• Ontstaan van veranderingen in bouw of gedrag
• Over generaties heen 
• De survival of the fittest - natuurlijke selectie
• Biotische en abiotische factoren

Biotische en abiotische factoren

Abiotische factoren (niet-levende factoren)

Biotische factoren (levende factoren)

Biotische factoren

Abiotische factoren

 Biotische en abiotische factoren

Abiotische factoren (niet-levende factoren)

> Temperatuur

> Licht

Biotische factoren (levende factoren)

> Predators

> Competitie 

Samenwerking (symbiose)

           +/+                                             +/-                                       +/0

Mutualisme

saprofytisme = leven van dode resten

De larven leven van dood plantaardig materiaal
Welk begrip past bij deze voedselrelatie?

1. saprofyt
2. parasiet
4. symbiose/mutualisme

Met welk begrip kan je de relatie mens-hoofdluis beschrijven?

1. carnivore relatie
2. competitieve relatie
3. parasitaire relatie
4. symbiotische relatie

Voedselketen

Begint met een plant (energie via fotosynthese) en eindigt met een roofdier

Ophoping (accumulatie) ​

Stel ieder blaadje is met een beetje gifstof is bespoten. De buizerd eet indirect alle blaadjes op. De buizerd krijgt dus veel gifstof binnen.

Levenscyclus en metamorfose

Volledige metamorfose                            Onvolledige metamorfose

Vele dieren hebben een metamorfose. Er bestaat een volkomen gedaanteverwisseling en een onvolkomen gedaanteverwisseling. Onvolledige gedaanteverwisseling is het verschijnsel dat een aantal soorten organismen indirect, in 'stappen' geslachtsrijp wordt.

Bij welke twee van deze organismen is sprake van volledige metamorfose?

1. Bij beiden
2. Alleen bij padden
3. Alleen bij sprinkhanen
4. Bij geen van beiden

Hoe goed begrijp je de stof van vandaag?

010

Studie 

2.1 Organisatie niveau cel

2.3 Organisatie niveau organisme

2.4 organisatieniveau ecosysteem

3.6 instandhouding ecosysteem

4.4 tm 4.8

5.4 voorplanting dieren

6.3 levenscyclus

6.4 Zorg voor eieren en jongeren (zelfstudie)