Herhaling tentamen politiek (2)

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

POLITIEK

Tentamen voorbereiding 

Er zijn veel mensen bij betrokken.

Er zijn veel verschillende meningen over de oplossing

Het probleem krijgt 

aandacht in de media

De overheid moet 

het oplossen

Maatschappelijk probleem

Schema Bestuurslagen

1. Het Rijk

2. De provincie

3. De gemeente

4. Europa

De overheid = alle ambtenaren en politici

Problemen die te klein zijn voor het rijk, en te groot zijn voor de gemeente, komen terecht bij de provincie. De provincie is vooral bezig met ruimtelijke ordening: de manier waarop de openbare ruimte van ons land is ingericht (natuurgebieden, bedrijventerrein etc.). Ook onderhouden ze deze gebieden, samen met de bruggen en wegen.

Het provinciebestuur is in drie lagen op te delen: 

• De Provinciale Staten: stemmen en controleren (vergelijkbaar met parlement)
• De Gedeputeerde Staten: maken nieuwe plannen + lossen problemen op (regering)
• De Commissaris van de Koning: voorzitter van Provinciale en Gedeputeerde Staten. (MP)

8.1 De Provincie

De Provinciale Staten

De Gedeputeerde Staten

De Commissaris van de Koning

Volksvertegenwoordigers

Dagelijks bestuur

Het gemeentebestuur bestaat uit: 

• De Gemeenteraad: stemt over besluiten + controleert of de raad hun werk goed doet (parlement)
• College van B & W: maakt nieuwe maatregelen (vergelijkbaar met de regering)
• De burgemeester: voorzitter van de gemeenteraad + B&W, verantwoordelijk openbare orde.

Burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde, en is hoofd van de politie en brandweer, moet actie ondernemen bij rampen of gevaarlijke situaties.

8.2 De Gemeente

gemeente

college van B en W

gemeenteraad

dagelijks bestuur

[

burgemeester

leidt vergaderingen, openbare orde, sollicitatie → benoemd voor 6 jaar

elk een eigen werkterrein

wethouders

volks-vertegenwoordigers

stemmen over besluiten

controleren van B en W

Vrede en veiligheid 

De EU is opgericht met het doel: nooit meer oorlog. Later is dit uitgebreid met het bestrijden van criminaliteit dat over grenzen gaat (drugshandel, terrorisme). Hierdoor is de veiligheid toegenomen (al 70 jaar geen oorlogen!)

Economische samenwerking

Door één handelsmarkt te maken, kunnen bedrijven voor een grotere markt produceren. De samenwerking is; 

1. Vrij verkeer van diensten, mensen en goederen. 
2. één gezamenlijke munt: de euro
3. Eerlijke concurrentie
4. Gezamenlijk landbouw beleid

4 doelstellingen van de EU

Welzijn

Dit heeft te maken met de levenskwaliteit. Binnen de EU zijn het bestrijden van discriminatie, het garanderen van gelijke rechten voor man en vrouw en kinderrechten belangrijk. 

Europese waarden

Waarden die belangrijk gevonden worden binnen de EU zijn vrijheid, democratie, mensenrechten en rechtsstaat.

4 doelstellingen van de EU

Europees Parlement: stemmen over nieuwe wetten + controleren de Europese Commissie. Zij mogen alleen geen nieuwe wetsvoorstellen indienen (705 leden).

Europese Commissie: nieuwe wetten indienen, uitvoeren en controleren of de lidstaten zich hier aan houden. (dagelijks bestuur). Elk lidstaat stuurt één commissaris naar de Europese Commissie. (27 leden).

Europees Parlement + Europese Commissie 

Europese Unie heeft niet alleen maar voordelen; 

• Weinig democratische controle door de burgers

• Politieke besluitvorming is ingewikkeld (27 landen)

• Invloed van Nederland verminderd (groei EU)

• EU beperkt zelfstandigheid van lidstaten.

Dit laatste heeft ook gezorgd voor de Brexit, zo maakt het land weer hun eigen wetten en regels.

Kritiekpunten op de EU

5. Trias politica

Scheiding der machten

Kenmerken parlementaire democratie

1. Er zijn vrije en geheime verkiezingen en er is algemeen kiesrecht
2. De politieke macht ligt, namens de burgers, bij hij het parlement (Eerste en Tweede Kamer) 
3. Elk besluit wordt genomen met een meerderheid van de stemmen
4. Er is een grondwet
5. Er is sprake van 'scheiding der machten" ofwel een Trias politica

Trias Politica

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Scheiding van de politieke macht in 3 onderdelen

Rechterlijke: beoordeelt of wetten goed worden nageleefd en doet uitspraak in conflicten

Wetgevende: stelt wetten vast waar iedereen zich aan moet houden

Uitvoerende: zorgt ervoor dat de goedgekeurde wetten worden uitgevoerd

Wetgevende:

Regering en parlement gaan over de wetgeving in Nederland.

Regering = koning + ministers

Parlement = Eerste en Tweede Kamer

Minister komt met wetsvoorstel, parlement besluit of het goedgekeurd wordt!!

Uitvoerende:

Ministers zorgen ervoor dat de wetten goed worden uitgevoerd.

Geven opdrachten en richtlijnen aan ambtenaren of gemeentes!

Rechterlijke macht:

De rechters..... Kijken of iemand de wet heeft overtreden

Onafhankelijk...

Overheid moet zich zelfs houden aan wat de rechter zegt!

In de praktijk...

parlement zou meeste macht hebben omdat:..............??

Ministers hebben uiteindelijk de meeste macht! 

Zij hebben namelijk wetgevende EN uitvoerende macht!!

Stromingen en partijen