5V Kleine Johannes en Snikken en grimlachjes

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 5

Wat vond je van het boek
'De kleine Johannes'
Licht je antwoord kort toe.

  Frederik van Eeden(1860-1932)

Lid van de beweging van 80 (1880)

Medeoprichter van "De Nieuwe Gids"

Schreef voornamelijk proza:

De Kleine Johannes

Van de koele meren des doods

  Frederik van Eeden(1860-1932)

Studeerde medicijnen met als specialisme de psychiatrie. 

Was een van de eerste psychiaters van Nederland. 

Stichtte de kolonie Walden in Bussum

De kleine Johannes

• Symbolisch sprookje
• Satirische passages
• Ontwikkeling van kind tot volwassene

2

Het symbolisme is een soms religieus getinte stroming. In hoeverre kun je dat zeggen van
'De kleine Johannes'?

'De Kleine Johannes' als een coming-of-ageboek

Coming of age  (ontwikkelingsroman) is een literair genre waarbij de ontwikkeling van een jong personage tot een volwassen persoon centraal staat. 

• Thema's als (de zoektocht naar) identiteit en maatschappij(kritiek) komen in zulke verhalen vaak aan de orde.

Bekijk nu de volgende stelling: 

'De kleine Johannes is te zien als een coming-of-ageverhaal avant la lettre'.

https://www.youtube.com/watch?v=GD6TD1v17eM

Tim Fransen over 'avant la lettre'

De kleine Johannes

in break-outrooms

Stelling: 'De kleine Johannes' is een coming-of-ageverhaal. 

Opdracht  

• Zoek voor deze stelling drie verschillende argumenten.
  
• Ondersteun je antwoorden met citaten en licht je keuzes toe. 
• Treedt er catharsis (loutering) op? 
  

Afronding Johannes

Belangrijke vragen uit de vorige les? 

In hoeverre religieus getint symbolisme?

In hoeverre en coming-of-ageroman?

Volgende dia: filmpje vanaf 2:50

De kleine Johannes

Overige vragen om te beantwoorden 

• Welke verschillende personages komt Johannes tegen in het verhaal?
• Waar staan zij symbool voor?  
• Wat leert Johannes van hen?
• Hoe kijken de personages tegen de mensheid aan?
• Welke dieren komt Johannes tegen in het sprookjesbos met Windekind?
• Wat leert Johannes van deze beesten? Wat zeggen zij over de mensheid?
• Waarnaar is Johannes op zoek en waarom kan hij het wel/niet vinden?
• Hoe is de verhouding tussen Johannes en Robinetta? Waar staat Robinetta dus ook voor?
• Wat zijn de verschillen tussen Cijfer en Pluizer?
• Wat laat Pluizer aan Johannes zien?

Nu

Bespreek de vragen van Johannes in breakoutrooms en werk voor jezelf uit (toetsstof).

15 minuten

Daarna bespreken we Johannes niet meer in de les. 

Tips ter voorbereiding

• Zoek informatie op over De kleine Johannes, bijvoorbeeld in het Lexicon van literaire werken en zorg dat je de inhoud begrijpt;
• Praat met anderen over delen die je niet begrijpt;
• Herlees satirische passages, fragmenten waarin duidelijk wordt waar personages voor staan, herlees het laatste hoofdstuk etc.

Film van een kwartier over de tachtigers en hun onderlinge strijd.

Toetsoverzicht

Piet Paaltjens – Snikken en grimlachjes

- Lees de gehele bundel (dus ook het voorwoord en het verhalende eerste hoofdstuk ‘Levensschets’, want ook over deze delen kan je vragen krijgen).

- Hoe is de bundel opgebouwd?

- Lees alle gedichten nauwkeurig en vraag jezelf af waarom de gedichten nou typisch romantisch zijn (of waarom juist niet). Hoe kan je de gedichten koppelen aan de auteur?

- Je hoeft níet de inhoud van de gedichten te kennen. Op de toets krijg je enkele gedichten uit de bundel en daarover worden vragen gesteld. Het helpt natuurlijk wel als je van tevoren de gedichten al goed hebt voorbereid, want dan kom je sneller tot je antwoord en kost het beantwoorden van de vragen jou minder bedenk- en leestijd.

Piet Paaltjens

Romantiek

Vragen bij Levensschets

Lees het hoofdstuk en beantwoord eerst voor jezelf de onderstaande vragen.

Wie is in het hoofdstuk aan het woord? Wat weet je over hem?

Hoe wordt Piet Paaltjens qua uiterlijk omschreven?
En qua innerlijk?
Is hij een goede, gewaardeerde dichter? Leg je antwoord uit.
Naar aanleiding van wat lezen we deze bundel volgens dit hoofdstuk?
Wat is voor de lezer vreemd/verwarrend aan dit hoofdstuk?
---> Citeer twee opmerkelijkheden.

Wie is in het hoofdstuk aan het woord? Wat weet je over hem?

Piet Paaltjens
(uiterlijk én innerlijk)

Is hij een goede, gewaardeerde dichter? Leg je antwoord uit.

Wat is voor de lezer vreemd/verwarrend aan dit hoofdstuk? (Citeer twee voorbeelden)

Break-outrooms (15 min)

Kies samen twee of drie gedichten (afhankelijk van de lengte) die je in het komende kwartier samen leest + bespreekt.

- In welk deel staat het gedicht? Titel gedicht?

- Waar gaat het gedicht over? (Situatieschets, nog géén interpretatie)

- Wat vind je van het gedicht? Gebruik beoordelingswoorden!
- Zijn er bepaalde dichtregels die je opvallen qua inhoud?
- Denk aan de kenmerken van de romantiek!
- Zijn er bepaalde dichtregels die je opvallen qua stijl?
- Tegenstellingen in inhoud en stijl zie je vaak terug. Kan je ze terugvinden? Waarom zouden tegenstellingen zo toepasselijk zijn?

- Piet Paaltjens maakt gebruik van ironie/humor (inhoud én stijl). Probeer hier voorbeelden van te geven!

KLAAR?
- Voorbereiden toets Laagland H11