ABCDE

• Doktersassistente
• MBO
• Studiejaar 1,3

Leerdoel

Herhaling ABCDE

Casussen oefenen U1 en U2

Waar staan de letters ABCDE voor?

ABCDE

Airway- Luchtweg

 Breathing-Ademhaling

Circulation-Circulatie

Disability-Bewustzijn

Environment/ Exposure -Omgeving

Welke vragen stel je bij de A?

A-vragen

Is de ademweg vrij?

• Zit er iets in de mond/keelholte? (voorwerp/bloed/braaksel)
  
• Zijn er bijgeluiden als de patiënt ademt? (stikken/verslikken(niet) bedreigde stridor)
• Kwijlt de patient?
• bij een baby is het neusje vrij?

Welke vragen stel je bij de B?

B -vragen

Is de ademhaling aanwezig?

• Is de ademhaling aanwezig?
• Is er een hoorbare ademhaling?(reutelen/piepen)
• Kan de patiënt spreken? (kreunen/kortademig/woorden/zinnen)
• Is er sprake van extra ademarbeid?( schouders optrekken/neusvleugelen (baby)/intrekkingen van de borstkas)

Welke vragen stel bij de C?

C-vragen

Is er sprake van een probleem in de circulatie?

• Is er sprake van een uitwendige bloeding?(gering/matig/hevig)
•  Wat is de kleur van de huid/gelaat? ( grauw/bleek/blauw/gemarmerd)
• zijn er vegetatieve verschijnselen?(klam/transpieren/koud/braken/misselijk/gevoel van flauwvallen)
• Heeft de patiënt een snelle pols?
• Heeft de patiënt overmatig vochtverlies?(braken/diarree)
• .Bij een baby of kwetsbare oudere/patiënt: wanneer was de laatste urineproductie/natte luier?

Welke vragen stel je bij de D?

D-vragen

Is de patiënt bij bewustzijn?

• AVPU

Alert

Verbale reactie op aanspreken

Reactie op Pijnprikkel(aanschudden)

Geen reactie: Unresponsive.

• Is de patiënt aanspreekbaar? (adequaat/verward/ander gedrag dan normaal)

Welke vragen stel je bij de E?

E-vragen

Zijn er bedreigende omgevingsfactoren?

• Is er sprake van  onderkoeling/beklemming/rook

/koolmonoxide?

• Is de omgeving veilig? 

ABCDE bedreigd!!!!

Wanneer is de A bedreigd?

Bedreigde A

• Stikt
  
• Heeft zich verslikt en is benauwd
  
• Kan speeksel niet inslikken
  
• Ziet blauw
  
• Onrust /doodsangst
  
• Ernstig benauwd: spreekt hortend en stotend - paar woorden-geen volzinnen
• Hoorbare ademhaling - bij inademen

Wanneer is de B bedreigd?

Bedreigde B

• Ademt niet
  
• Snelle ademhaling
  
• Trekt schouders op bij ademen
  
• Neusvleugelen
• Ziet blauw
  
• Vooral bij kinderen:
  

Intrekking van de borstkas bij ademen
Kreunende ademhaling

• Rustig kind na kortademigheid
  
• Ernstig benauwd: spreekt hortend en  stotend - paar woorden
  
• Hoorbare ademhaling - bij uitademen
  
• Snelle ademhaling

Wanneer is de C bedreigd?

Bedreigde C

• Reageert niet (alert)
  
• Bloedverlies: niet te stelpen
  
• Snelle pols
  
• Koud / klam . transpireren
  
• Huid: blauw / lijkbleek / gemarmerd
  
• (bloeddruk)
• Stoornis in de C is niet waarschijnlijk maar wel bij:
  
• Bloedverlies (bloedbraken / opgeven / rectaal)
  
• Snelle pols
  
• Zwart voor ogen
  
• Gevoel van bewustzijn te verliezen

Wanneer is de D bedreigd?

Bedreigde D

• Reageert niet / niet te wekken
  
• Niet alert: suf / verward / verminderd aanspreekbaar
  
• Verlamming (gelaat op ledenmaten) / spraakstoornis: - Acuut ontstaan (korter dan 4,5 uur)
  
• Verward /suf

Wanneer is de E bedreigd?

Bedreigde E

• Paniek
  
• Geweldsdreiging
  
• Suïdidaal
  
• Rook / giftige dampen / hitte of andere bedreigende omgevingsfactoren
  
• Ondertemperatuur (< 35 °C)
  
• Paniek
  
• Dreigement zelfverwonding
  
• Melding: "Ik maak er een eind aan"
  
• Rook et cetera
  
• Ondertemperatuur (< 35 °C)

Ingangsklachten waar de ABCD(E) veilig is maar er toch sprake kan zijn van een U1-U2

Ingangsklachten waar de ABCD(E) veilig is maar er toch sprake kan zijn van een U1-U2

•   Bij een normale ABCDE-situatie kan sprake zijn van een gevaarlijke en urgente (U1-U2) toestand:
  
• Algemeen-Ernstig ziek kind
• Hoofdpijn-Acuut ontstaan, snel progressief en ernstig pijnlijk /Hoofdpijn in combinatie met een van de volgende aspecten: - zeer pijnlijk rood oog met misselijkheid en braken - nekstijfheid - zwangerschap - recent trauma, zeker bij gebruik bloedverdunners - bewustzijnsstoornis (= D stoornis)
• Intoxicatie-Beet giftig dier-Bij intoxicatie vragen: welk / wat, hoeveelheid, tijdstip van inname, lichaamsgewicht. Verpakking bewaren / meenemen
• Ongeval-Hoog letselrisico / Hoog Energetisch Trauma (HET)-Hoog energetisch trauma-Buikpijn na ongeval-Vermoeden van een fractuur-Bloedspuitende wond
• Oog-Penetrerend oogletsel / iets in het oog gekregen-Pijn oog en braken en ouder dan 40 jaar

Ingangsklachten waar de ABCD(E) veilig is maar er toch sprake kan zijn van een U1-U2

• Pijn buik/rug-Acuut begonnen en een van de volgende aspecten: - bekend met aneurysma - aanhoudend braken - koliekpijn - kortademig - vegetatieve verschijnselen (bleek, klam, transpireren, gevoel flauw te vallen) - zwangerschap - acute hevige pijn in het scrotum
• Pijn thorax-Staat los van ademhaling of bewegen en een van de volgende symptomen:- acuut begin - drukkend / beklemmend / scheurend - vegetatieve verschijnselen (bleek, klam, transpireren, gevoel flauw te vallen) - uitstraling naar kaak of arm - kortademig - bekend met coronairlijden / herkenbare angina pectoris, reageert niet op nitro)
• Temperatuur-Koorts in combinatie met een van de volgende symptomen: - koude rilling en ernstig ziek - vlekjes die niet zijn weg te drukken - nekstijfheid - bewustzijnsstoornis (= D stoornis)
• Zwanger-In partu-Trauma en buikpijn

 Wat is er bedreigd?

Stikt

1. A
2. C
3. B
4. D

Hevige bloedverlies

1. C
2. A
3. B
4. D

paniek

1. E
2. B
3. C
4. A

NIET ALERT; SUF/VERWARD/VERMINDERD AANSPREEKBAAR

1. C
2. B
3. E
4. D

VERLAMMING, (GELAAT OF LEDEMATEN), SPRAAKSTOORNIS ACUUT ONSTAAN, KORTER DAN 4.5 UUR

1. B
2. A
3. D
4. E

ADEMT NIET

1. C
2. B
3. D
4. E

REAGEERT NIET

1. A
2. B
3. C
4. D

KAN SPEEKSEL NIET INSLIKKEN

1. E
2. C
3. B
4. A

HEEFT ZICH VERSLIKT EN IS BENAUWD

1. A
2. B
3. C
4. D

GEWELDSDREIGING

1. A
2. B
3. E
4. D

NEUSVLEUGELEN

1. D
2. B
3. C
4. E

ERNSTIG BENAUWD:SPREEKT HORTEND/PAAR WOORDEN. Er zijn meer antwoorden mogelijk

1. A
2. B
3. C
4. D

KREUNENDE ADEMHALING(VOORAL BIJ KINDEREN)

1. A
2. B
3. C
4. D

KLAM/KOUD/TRANSPIREREN

1. E
2. C
3. B
4. D

SUICIDAAL

1. A
2. E
3. C
4. D

WAT VOND JE VAN DE LES?

😒🙁😐🙂😃