6.2 populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.2 Populaties

Leerdoelen 6.2 Populaties

- Wat is een populatie?

- Hoe bepaal je de grootte van een populatie?

- welke factoren beïnvloeden de grootte van een populatie?

- wat is de invloed van natuurbeheer op populaties?

lees nu eerst de introductie van 6.2 op blz. 200

er komt een video van 10 minuten

https:

populatie

Een groep van dezelfde soort organismen die in een bepaald gebied te vinden zijn en die zich onderling kunnen voortplanten.

Een populatie hoeft niet in een groep te leven, ook solitair levende dieren in een bepaald gebied vormen een populatie. Ze ontmoeten elkaar wel voor voortplanting.

Hoe heten de populaties van deze dieren?

schapen

vissen

zeehonden

wolven

spreeuwen

ganzen

kudde

school

kolonie

roedel

zwerm

vlucht

de populatiegrootte

De grootte van de populatie (uit hoeveel individuen bestaat deze) wordt + positief en - negatief beïnvloed door:

Immigratie = er komen individuen bij uit een ander gebied

Emigratie = er gaan individuen weg....

+ geboorte

- sterfte

+ immigratie

- emigratie

Hoe bepaal je de populatiegrootte?

• tellen (handig bij grote individuen, kleine aantallen, niet zo beweeglijk)
• schatten (bij grote aantallen, beweeglijke of schuwe dieren)
• steekproef nemen van een klein gedeelte van het gebied (mits dit een representatief gedeelte is!)
• vangst-terugvangstmethode
  

Hoe werkt de vangst-terugvangst-methode?

Zie bron 7 op blz. 201

Er is een formule voor

populatie grootte N = ?

1e vangst = n1    (deze worden allemaal gemerkt)

 2e vangst = n2

aantal gemerkte dieren 2e vangst = n3

N = (n1 x n2) / n3

Moeilijk?   Dan oefenen op Biologiepagina.nl

Er worden 10 schildpadden gevangen, gemerkt met een rode stip verf en weer losgelaten.

Bij het terugvangen vang je weer 10 schildpadden waarvan er 4 gemerkt zijn. Hoe groot is de populatie? 

Geef je antwoord op de volgende slide.

Er worden 10 schildpadden gevangen, gemerkt met een rode stip verf en weer losgelaten.
Bij het terugvangen vang je weer 10 schildpadden waarvan er 4 gemerkt zijn. Hoe groot is de populatie?

1. 20
2. 25
3. 14
4. 24

extra oefening

Op de volgende slide staat een link naar biologiepagina.nl

Je kunt hier nog een keer extra oefenen, maar je mag 'm ook overslaan.

https:

20 katten worden gemerkt en weer losgelaten.
Na 3 dagen worden 42 katten gevangen waarvan er 5 gemerkt zijn.
Uit hoeveel katten bestaat deze populatie?

De voorwaarden om vangen en terugvangen te gebruiken zijn.....

- er is niet veel sterfte of geboorte tussen de 2 vangsten

- er is niet veel emigratie of immigratie tussen de 2 vangsten

- dieren moeten de kans krijgen zich weer te mengen

- dieren die gevangen zijn moeten een even grote kans hebben om weer gevangen te worden (er is geen leerproces geweest)

- het merkje moet blijven zitten en geen nadeel voor het dier opleveren

Katten laten zich een tweede keer minder goed vangen.
Is de populatie groter of kleiner dan je berekening?

1. groter
2. kleiner
3. dat kun je niet weten
4. even groot

uitleg van de vorige vraag

20 x 42/5=168

Er werden 5 gemerkte katten teruggevangen. 

Dit getal is lager dan verwacht omdat de gemerkte katten zich de 2e keer minder gemakkelijk laten vangen. 

De populatie is dus eigenlijk kleiner dan deze berekening

Wat wordt voorkomen door ontsnippering?

1. inteelt
2. uitsterven
3. emigratie
4. immigratie

Inteelt

Inteelt is het kruisen binnen een soort, ondersoort of ras van nauw aan elkaar verwante individuen. De verwantschap tussen beide ouders is hierbij groter dan gemiddeld.

Gevolg kan zijn: 

- de nakomeling wordt homozygoot recessief voor ernstige maar zeldzame erfelijke afwijkingen die in de familie voorkomen.

- een verminderde genetische variatie in de populatie

Populatie groei kent een beperkende factor

= De factor die de groei van de populatie het meest belemmerd.

Bijvoorbeeld:

- de hoeveelheid voedsel

- natuurlijke vijanden

- nestgelegenheid

- temperatuur

- neerslag

Dit hoort bij Groei van populaties en Gezonde populaties op blz 201

een gezonde populatie

Belangrijk voor een gezonde populatie is dat er voldoende genetische diversiteit is.

Kleine populatie ->  Inteelt -> weinig genetische diversiteit

Een kleine populatie is kwetsbaar.

natuurbeheer

Doordat Nederland een dichtbevolkt gebied is heeft er versnippering van natuurgebieden plaatsgevonden.

In Nederland is veel bebouwing en er is een netwerk van wegen.
De natuurgebieden zijn vaak klein en niet verbonden met elkaar.
Als confetti over het land verspreid.

Dit hoort bij Gescheiden populaties en Beheer op blz 202

Natuurbeheer (Natuur netwerk Nederland NNN en natura 2000) door de mens  zorgt voor  ontsnippering van natuurgebieden en herintroductie van soorten (otter).

Er komt nu een video van 3.19 min.

https:

Manieren om dieren weer met elkaar in contact te brengen of om versnippering tegen te gaan

• ecoducten of natuurbruggen
• vistrappen
• paddenschermen
• faunatunnels

Wat is een stuw?

Een stuw is een waterbouwkundig werktuig dat als doel heeft de waterspiegel in een rivier te controleren. Het is een soort deur die het water tegenhoudt, oftewel: opstuwt. Naast elke stuw is een sluis die schepen naar het volgende waterniveau brengt.

Vissen die stroomopwaarts willen zwemmen om te paaien (zich voortplanten) kunnen dat nu niet meer.

Dan kan er een vistrap gemaakt worden

Wat is een stuw?

vistrap

Hier kan een vis wel tegenop zwemmen om bij het hogere waterniveau te komen.

Er komt nu een video van 1,5 min.

Het werk voor deze week:

• bestudeer heel H6 

het toetje voor vandaag: niet iedereen is blij met de dassen

zie de volgende video (6 min.)

wat vind jij ervan?

einde van 6.2

ga nu door met 6.3