begeleiden: geriatrie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

begeleiden: geriatrie 

vandaag

• vergrijzing en veroudering
• de geriatrische patiënt
• geriatrische syndromen en symptomen

lesdoelen

• u kunt na deze les benoemen wat veroudering en vergijzing betekent.
• u kunt na deze les benoemen welke 2 soorten leeftijden er zijn.
• u kunt de kenmerken van een geriatrische patiënt benoemen

Doel zorg voor ouderen

doel is om de
zelfredzaamheid en kwaliteit van leven zo veel mogelijk te bevorderen:

• Zorgen voor zo goed mogelijk welbevinden
• functioneel en esthetisch acceptabele situaties
• Voorkomen van sociale
  inactiviteit (een belangrijke risicofactor voor functionele achteruitgang)
• Proberen een goed netwerk om de oudere zorgvrager heen te bouwen (mantelzorgers/naasten. sociaal netwerk) 

oudere patiënten risicovol vanwege hun

verhoogde kans op complicaties, zoals een

infectie, ondervoeding, delirium, decubitus,

bijwerking van medicatie of een val. Veel van

deze complicaties hebben functionele en/

of cognitieve achteruitgang van de oudere

patiënt tot gevolg

 Vijf stoornissen die de geriatrische reuzen worden genoemd

• Gestoorde mobiliteit, 
• Gestoorde stabiliteit (vooral duizeligheid en vallen), 
• gestoorde communicatie (vooral door slechte horen en zien), 
• psychische stoornissen (zoals depressie en dementie) en 
• incontinentie.

oudere patiënten risicovol vanwege hun

verhoogde kans op complicaties, zoals een

infectie, ondervoeding, delirium, decubitus,

bijwerking van medicatie of een val. Veel van

deze complicaties hebben functionele en/

of cognitieve achteruitgang van de oudere

patiënt tot gevolg

geriatrie

vergrijzing:

toename van aantal ouderen in de samenleving.

cijfers....

belangrijkste oorzaken

• daling in de vruchtbaarheid. er worden minder kinderen geboren. daarom zijn er meer ouderen dan jongeren.
• de oudere leeft langer (langere levensverwachting).

CBS verwacht dat deze stijging zal aanhouden tot 2040!!

woonsituatie

• de oudere woont op zichzelf of is opgenomen (verpleeg/ verzorgingstehuis).
• tegenwoordig wilt de overheid dat de oudere zo lang mogelijk deel uit maakt van de samenleving en zelfstandig woont.
• de oudere moet zo lang mogelijk gezond oud worden. 

waar moet op gelet worden om de oudere zo gezond mogelijk oud te laten worden?

letten op:

1. het voorkomen en uitstellen van ziekte en sterfte.
2. preventie van beperken van functioneren.
3. voorkomen van verlies van zelfredzaamheid.
4. terugdringen van afhankelijkheid van de zorg.

benoem een voorbeeld bij het voorkomen en uitstellen van ziekte en sterfte.

benoem een voorbeeld bij preventie van beperken van functioneren.

benoem een voorbeeld bij voorkomen van verlies van zelfredzaamheid.

benoem een voorbeeld bij terugdringen van afhankelijkheid van de zorg.

soorten leeftijd

biologische leeftijd: 

• hoezeer het lichaam verouderd is.

kalenderleeftijd:

• hoeveel jaar iemand heeft geleefd

welke leeftijd is belangrijker?

1. biologische
2. kalender

biologische

bij de toestand van het lichaam (biologische) kan bepaald worden of een behandeling gestart kan worden.

een kalenderleeftijd is minder zeggend.

wat neemt er niet negatief bij veroudering?

1. heftigheid van een ziekte of aandoening
2. herstel na een ziekte
3. coping strategie
4. chronische aandoeningen

op welke complicaties kan de (kwetsbare) oudere meer kans hebben?

opname ziekenhuis

• je hoort vaak dat als een (kwetsbare) zelfstandige oudere wordt opgenomen in het ziekenhuis deze daarna wordt opgenomen in een verpleeg/ verzorging huis.
• er wordt zoveel mogelijk gescreend (functioneel) om beperkingen te voorkomen.

(bijv: delier, vallen, ondervoeding, fysieke beperkingen)

Wat is de meest voorkomende reden voor een ziekenhuisopname bij oudere patiënten?

3

1. Pneumonie
2. Urineweginfectie
3. Valincident
4. Hartfalen

welke functies kunnen uitvallen/ afnemen bij veroudering?

wat is de gemiddelde leeftijd waarop je maximaal kan presteren?

1. 25
2. 30
3. 35
4. 40

wat is de gemiddelde leeftijd waarbij je organen het best presteren?

1. 20
2. 25
3. 30
4. 35

at vind de geriatrische patiënt het belangrijkst?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. lang leven
2. mobiliteit
3. zelfredzaamheid
4. kwaliteit van leven

benoem een aandoening die kenmerkend is bij hoge ouderdom?

syndroom <-> symptoom

bij een geriatrisch syndroom is één symptoom (bijvoorbeeld vallen) echter het gevolg van meerdere aandoeningen.

zo kan vallen het gevolg zijn....

vallen kan een gevolg zijn van welke aandoeningen?

welke aanvullende bloedonderzoeken kunnen er plaats vinden?

Wat doe je als een oudere patiënte niet uit bed wil komen om te wassen in de wasruimte. Neem je dan ADL-taken over als je tegelijkertijd weet dat het voor de gezondheid van de patiënt goed is om zoveel mogelijk zelf actief te blijven?

1. je gaat in gesprek en probeert haar over te halen zodat ze toch zelfstandig blijft
2. je gaat in gesprek en probeert te achterhalen wat ze zelf wil
3. je vertelt nogmaals welke consequenties het heeft als ze niet wilt revalideren.
4. je laat haar maar op bed liggen

Geeft adviezen voor aanpassing in voeding of het dieet van de individuele oudere patiënt

Deskundige op het gebied van communicatie problemen en eet- en/of drinkproblemen (slikken) 

Bedenkt praktische oplossingen om zelfredzaamheid, productiviteit en  mobiliteit te bevorderen 

Richt zich op het bewegen van de mens

Geestelijk verzorger

Maatschappelijk werk

Diëtist

Logopedie

Ergotherapeut

Fysiotherapeut

Vertrouwenspersoon die naar de oudere luistert en de oudere ondersteunt in het proces dat hij/zij doormaakt 

Gespecialiseerd in het ondersteunen van ouderen en naasten als het moeilijk wordt om met de veranderde situatie om te gaan