Oorzaak en Gevolg: Signaalwoorden en Tekstverband

Oorzaak en Gevolg: Signaalwoorden en Tekstverband

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je wat het tekstverband oorzaak en gevolg inhoudt en ken je de belangrijkste signaalwoorden voor dit tekstverband.

Wat weet jij al over oorzaak en gevolg in teksten?

Wat is het tekstverband oorzaak en gevolg?

Het tekstverband oorzaak en gevolg beschrijft de relatie tussen een gebeurtenis en het resultaat daarvan.

Vraag de leerlingen om een voorbeeld te geven van een oorzaak en gevolg relatie.

Voorbeelden van oorzaak en gevolg

Een voorbeeld van oorzaak en gevolg is: Door de regen werd de straat glad, waardoor er een ongeluk gebeurde.

Vraag de leerlingen om nog een voorbeeld te geven van oorzaak en gevolg.

Signaalwoorden voor oorzaak en gevolg

Enkele signaalwoorden voor het tekstverband oorzaak en gevolg zijn: doordat, daardoor, als gevolg van, waardoor, hierdoor.

Laat de leerlingen deze signaalwoorden opschrijven en vraag of ze nog andere voorbeelden kennen.

Oefening: herken het tekstverband

Lees de volgende zin: 'Het vliegtuig landde veilig, omdat de piloot snel handelde.' Welk tekstverband wordt er gebruikt in deze zin?

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: herken het signaalwoord

Lees de volgende zin: 'Doordat hij zijn huiswerk niet maakte, haalde hij een onvoldoende.' Welk signaalwoord wordt hier gebruikt?

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oorzaak of gevolg?

Lees de volgende zin: 'De brandweer bluste de brand en de bewoners konden veilig naar buiten.' Is 'De brandweer bluste de brand' een oorzaak of een gevolg?

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: maak een zin met signaalwoord

Maak een zin met het signaalwoord 'als gevolg van'.

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: vul het signaalwoord in

Vul het juiste signaalwoord in: 'Hij kon niet slapen, _____ hij had te veel koffie gedronken.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Signaalwoorden in een tekst

Door het herkennen van signaalwoorden kun je beter begrijpen wat de schrijver bedoelt en hoe de tekst is opgebouwd.

Leg uit dat signaalwoorden helpen bij het begrijpen van de structuur van de tekst.

Oefening: herken signaalwoorden in tekst

Lees de volgende tekst en onderstreep alle signaalwoorden voor het tekstverband oorzaak en gevolg: 'Doordat het zo hard regende, werd het verkeer opgehouden. Hierdoor kwamen veel mensen te laat op hun werk.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: vul de ontbrekende woorden in

Vul de ontbrekende woorden in: '______ de hond blafte, schrok de kat. Hierdoor sprong de kat op de vensterbank.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: maak een goede zin

Maak een zin met een oorzaak en gevolg relatie.

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: herken oorzaak en gevolg in een tekst

Lees de volgende tekst en beantwoord de vraag: 'Wat is de oorzaak en wat is het gevolg?' 'Het was erg druk op de snelweg, waardoor er een file ontstond.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: vul signaalwoorden in

Vul de ontbrekende signaalwoorden in: 'Hij is moe, _______ hij heeft gesport.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: herken oorzaak en gevolg in een tekst

Lees de volgende tekst en beantwoord de vraag: 'Wat is de oorzaak en wat is het gevolg?' 'De kinderen waren te laat op school omdat de trein vertraging had.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Oefening: maak een goede zin

Maak een zin met een signaalwoord voor oorzaak en gevolg.

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Signaalwoorden in een tekst

Door het herkennen van signaalwoorden kun je beter begrijpen wat de schrijver bedoelt en hoe de tekst is opgebouwd.

Leg uit dat signaalwoorden helpen bij het begrijpen van de structuur van de tekst.

Oefening: herken signaalwoorden in tekst

Lees de volgende tekst en onderstreep alle signaalwoorden voor het tekstverband oorzaak en gevolg: 'Doordat hij zo hard reed, kreeg hij een boete. Hierdoor moest hij zijn rijgedrag aanpassen.'

Vraag de leerlingen om individueel of in groepjes te antwoorden en bespreek de antwoorden klassikaal.

Laatste oefening

Maak een zin met een signaalwoord voor oorzaak en gevolg.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.