H1.3 Ravj

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

4 MAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 1 - Verdien je genoeg?

Exameneenheid Consumptie en Verrijkingsstof

Programma

• Herhaling 
• Uitleg
• Aan de slag
• Evalueren

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen waarom het nodig is om prioriteiten te stellen
• je kunt uitleggen wat het betekent dat de meeste goederen schaars zijn
• Je kunt het verschil tussen welvaart en welzijn uitleggen
• Je kunt prijsveranderingen berekenen in procenten en als indexcijfers

Waardoor ontstaan inkomensverschillen tussen mensen?

Inkomensverschillen

Niet iedereen verdient evenveel. Voor deze inkomensverschillen zijn verschillende oorzaken:

• leeftijd
• de opleiding die je hebt gevolgd of nodig hebt voor een beroep
• ervaring
• je prestaties; door bijvoorbeeld bonussen kun je meer verdienen
• de mate van verantwoordelijkheid
• de zwaarte van het beroep; lichamelijk of geestelijk
• de vraag naar bepaald werk

• Aan de groene, diagonale lijn zie je dat de inkomens precies gelijk zijn verdeeld over de bevolking. 30% van alle personen verdient ook 30% van het inkomen.
• In een land met een ongelijke inkomensverdeling krijg je een gebogen lijn. Aan de paarse lijn zie je dat 70% van de bevolking slechts 40% van het totale inkomen verdient.

Het vak economie gaat over de behoeften die mensen hebben en de keuzes die zij maken om in hun behoeften te voorzien. 

Noem een voorbeeld van primaire behoefte

Primaire behoeften

De noodzakelijke behoeften zoals voeding, kleding en woonruimte en gezondheidszorg

Noem een voorbeeld van een secundaire behoefte

Secundaire behoeften

Alle overige behoeften die je hebt om je leven aangenamer te maken.

Wat zou jij als eerste doen? En als tweede? En als derde?
- Nieuw spel kopen
- Fiets laten repareren
- Naar de bioscoop

Prioriteiten stellen

• Voor het vervullen van je behoeften heb je middelen nodig, zoals tijd, geld en bezittingen. 
• Vaak heb je meer behoeften dan middelen. Daarom moet je prioriteiten stellen:
• kiezen welke behoeften voor jou belangrijk zijn en welke minder belangrijk.

Probleem...

• We hebben oneindig behoeften en beperkte middelen
• Middelen: Tijd & Geld
• Je moet dus keuzes maken!

Schaarste

• Omdat je meestal onvoldoende middelen hebt om in al je behoeften te voorzien, moet je keuzes maken. 
• Schaars betekent dat er (productie)middelen zijn opgeofferd om het product te maken. 
• Voor schaarse goederen betaal je een prijs. 

Vrije goederen

• Sommige goederen zijn er altijd!
• Je kunt er gebruik van maken zonder te betalen

Welvaart & Welzijn

• Welzijn
• = de kwaliteit van leven

• Lastig in geld uit te drukken

• Voorbeeld
  
• Prettige woonomgeving, liefde en vriendschap, gezondheid

• Welvaart
• = de mate waarin je in je behoeften kunt voorzien

• Kun je in geld uitdrukken

• Meer inkomen = meer welvaart

Welvaart & Welzijn

Welvaart en welzijn samen = 'brede welvaart'

• Welzijn
• = de kwaliteit van leven

• Lastig in geld uit te drukken

• Voorbeeld
  
• Prettige woonomgeving, liefde en vriendschap, gezondheid

• Welvaart
• = de mate waarin je in je behoeften kunt voorzien

• Kun je in geld uitdrukken

• Meer inkomen = meer welvaart

Aan de slag

Paragraaf 1.3 tot en met opdracht 7

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

Welkom

4 MAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 1 - Verdien je genoeg?

Exameneenheid Consumptie en Verrijkingsstof

Programma

• Opdrachten bespreken
• Uitleg
• Aan de slag
• Evalueren

Paragraaf 1.2, opdracht 9

Welvaart & Welzijn

• Welzijn
• = de kwaliteit van leven

• Lastig in geld uit te drukken

• Voorbeeld
  
• Prettige woonomgeving, liefde en vriendschap, gezondheid

• Welvaart
• = de mate waarin je in je behoeften kunt voorzien

• Kun je in geld uitdrukken

• Meer inkomen = meer welvaart

Welvaart & Welzijn

Welvaart en welzijn samen = 'brede welvaart'

• Welzijn
• = de kwaliteit van leven

• Lastig in geld uit te drukken

• Voorbeeld
  
• Prettige woonomgeving, liefde en vriendschap, gezondheid

• Welvaart
• = de mate waarin je in je behoeften kunt voorzien

• Kun je in geld uitdrukken

• Meer inkomen = meer welvaart

Het CBS

Het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) houdt in Nederland de ontwikkeling bij van alle prijzen van goederen en diensten. Het CBS gebruikt daarbij indexcijfers.

Indexcijfer

Een indexcijfer laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een afgesproken periode.

Die periode noem je het basisjaar. De gegevens in het basisjaar hebben het indexcijfer 100.

In het basisjaar is de prijs van een paar schoenen € 95.
Een jaar later is de prijs € 98.
Met hoeveel procent is de prijs van de schoenen gestegen ten opzichte van het basisjaar?

Indexcijfer berekenen

In het basisjaar is de prijs van een paar schoenen € 95.

Een jaar later is de prijs € 98.

Met hoeveel procent is de prijs van de schoenen gestegen ten opzichte van het basisjaar?

• Wat is het indexcijfer van het basisjaar?
  
• De prijs van de schoenen is een jaar later € 102.
  
• Bereken het nieuwe indexcijfer.
  

In het basisjaar is de prijs van een paar schoenen € 95.
De prijs van de schoenen is een jaar later € 102.
Bereken het nieuwe indexcijfer.

Bereken het CPI

Aan de slag

Maken H1.3

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken -> Herhaling/Plusopdrachten

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd (bespreken opdracht 9)

Paragraaf 1.3, opdracht 12

Geef de definitie van schaarste

Schaarste

• Omdat je meestal onvoldoende middelen hebt om in al je behoeften te voorzien, moet je keuzes maken. 
• Schaars betekent dat er (productie)middelen zijn opgeofferd om het product te maken. 
• Voor schaarse goederen betaal je een prijs.