§5.2 - Energie uit je voedsel

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

5.2 Energie uit je voedsel

1 / 45

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 45 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

5.2 Energie uit je voedsel

Slide 1 - Slide

Doel 5.2

Je hebt geleerd wat de functie is van ATP

Je hebt geleerd hoe cellen nieuwe ATP maken

Je hebt geleerd welke afvalstoffen vrijkomen bij de aanmaak van ATP

Slide 2 - Slide

Energie uit voedsel

Meestal gebruikt je lichaam koolhydraten als energiebron.

Ook vetten en eiwitten zijn te gebruiken.

Het proces om uit voedingsstoffen energie te halen heet dissimilatie (= verbranding).

Dissimilatie vindt plaats in de mitochondriën.

Slide 3 - Slide

Energie

Je eet niet precies op de momenten dat je energie nodig hebt.

Je lichaam slaat energie dus (tijdelijk) op.

Glycogeen (korte termijn)

Vet (lange termijn)

Slide 4 - Slide

Glycogeen - in lever en spieren

Slide 5 - Slide

Vet - in botten en onder de huid

Je hebt altijd vet in je lichaam/ onder je huid.

Mannen: 12-25%

Vrouwen: 21-36%

(bouw en behoefte)

Belangrijk als reservebrandstof, bouwstof en als isolatie.

Slide 6 - Slide

Lever

Je lever kan:

koolhydraten omzetten in vetten
aminozuren omzetten in koolhydraten of vetten
vetten omzetten in koolhydraten.

Slide 7 - Slide

Leg uit dat je ook dik kan worden als je heel weinig vet eet

Slide 8 - Open question

Evenwichtige voeding

Samenstelling:

Voedingsstoffen: ADH: aanbevolen dagelijke hoeveelheid Additieven (toegevoegde stoffen): ADI: aanvaardbare dagelijkse inname

Slide 9 - Slide

Dissimilatie van 1 g koolhydraat of eiwit levert 17 kJ en van 1 g vet 38 kJ. Een trekvogel vliegt 2000 km. Licht toe dat vogels vooral vetten als reservestof opslaan voor ze aan de trek beginnen.

Slide 10 - Open question

Welk ander voordeel heeft deze voedingsstof?

Slide 11 - Open question

Dissimilatie in mitochondriën

Voedingsstof (meestal glucose) + zuurstof

levert warmte + koolstofdioxide + ATP

ATP is een energierijke stof die de cel voor alle processen kan gebruiken die energie kosten

Slide 12 - Slide

ATP/ ADP

Slide 13 - Slide

ATP/ ADP

Dissimilatie van voedingsstoffen

Energie beschikbaar voor celprocessen

Slide 14 - Slide

Stappen vrijmaken energie

1. De in de cel beschikbare

ATP wordt gebruikt.

BINAS 90A

Slide 15 - Slide

ATP voorraad

Als je je gaat inspannen gebruikt een (spier)cel eerst de al aanwezige ATP in de cel. Maar die is vrij snel op......

Slide 16 - Slide

Stappen vrijmaken energie

2. Creatinefosfaat vormt

nieuwe ATP

BINAS 90A

Slide 17 - Slide

Creatinefosfaat

In de cel is ook een hoeveelheid Creatinefosfaat aanwezig. De Fosfaatgroep hiervan kan snel aan ADP worden gekoppeld voor nieuwe ATP.

Slide 18 - Slide

Fosfaat

Slide 19 - Slide

Fosfaataccu

De hoeveelheid ATP + CP in je cel noemen we ook de fosfaataccu.

Slide 20 - Slide

Stappen vrijmaken energie

3. Vorming ATP uit anaerobe

dissimilatie

BINAS 90A

Slide 21 - Slide

Anaerobe dissimilatie

Omdat na 10 seconden na de start van de inspanning de ademhaling en hartslag nog niet hoog genoeg zijn om alle cellen van genoeg zuurstof te voorzien begin je met het verbranden van glucose zonder zuurstof = anaeroob.

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Anaerobe dissimilatie

Bij de anaerobe dissimilatie van glucose ontstaat 2 ATP per molecuul glucose + 2 melkzuur.

Dit heet melkzuurgisting.

Het vindt plaats in het grondplasma.

Door het melkzuur verzuren je spieren.

Slide 24 - Slide

Anaerobe dissimilatie

Een deel van het gevormde melkzuur kan in je lever weer omgezet worden in glucose (dit kost daar energie).

De rest wordt, als er eenmaal zuurstof voldoende is, omgezet naar pyrodruivenzuur en kan worden gebruikt in de aerobe dissimilatie.

Slide 25 - Slide

Herhalen

Slide 26 - Slide

Stappen vrijmaken energie

4. Vorming ATP uit aerobe

dissimilatie

BINAS 90A

Slide 27 - Slide

Aerobe dissimilatie

Dan komt de aerobe dissimilatie op gang: hier is zuurstof voor nodig en er ontstaat CO2 (een afvalstof)

Je moet dus voldoende ademen en je bloed moet snel genoeg door je lichaam: ademhaling en hartslag gaan omhoog.

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Aerobe dissimilatie glucose

Eerst deel is gelijk aan de anaerobe dissimilatie en levert 2 ATP op en 2 pyrodruivenzuur in het grondplasma.

In de mitochondrieën leveren 2 pyroduivenzuur + 6 O2 het volgende op:

36 ATP (!), 6 CO2 en 6 H2O.

Dus totaal 38 ATP ipv 2.

Slide 30 - Slide

Aerobe dissimilatie

Bij inspanning gebruik je eerst de glucose voorraad uit je bloed als energiebron.

Je lichaam vult die glucose aan door glycogeen af te breken.

(weet je nog? die had je als voorraad in je spieren en lever)

Slide 31 - Slide

Glycogeen - in lever en spieren

Slide 32 - Slide

Aerobe dissimilatie

Is ook je glycogeen voorraad op dan stap je over op het verbranden van vetzuren en aminozuren.

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Slide

Aerobe dissimilatie - vet(zuren)

Glycerol wordt omgezet in pyrodruivenzuur.

Pyrodruivenzuur en vetzuren kunnen in de mitochondriën mbv zuurstof worden verbrand en leveren veel ATP op.

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Aerobe dissimilatie - eiwitten

Eiwitten zijn opgebouwd uit losse aminozuren.

Slide 38 - Slide

Aerobe dissimilatie - eiwitten

De stikstof groep wordt er afgeknipt en hier wordt ureum van gemaakt.

Slide 39 - Slide

Aerobe dissimilatie - eiwitten

De rest wordt verbrand in mitochondria met zuurstof en levert ATP op.

Slide 40 - Slide

Dissimilatie - afval

Dissimilatie glucose:

C₆H₁₂O₆ + 6O₂ -> 6H₂O + 6CO₂

glucose + zuurstof -> water + koolstofdioxide

Dissimilatie eiwitten levert ook ureum op.

Slide 41 - Slide

Dissimilatie - afval

Longen: water(damp) en koolstofdioxide adem je uit

Nieren: urine bevat ureum en water

Zweet: water

Slide 42 - Slide

Doel 5.2

Je hebt geleerd wat de functie is van ATP

Je hebt geleerd hoe cellen nieuwe ATP maken

Je hebt geleerd welke afvalstoffen vrijkomen bij de aanmaak van ATP

Slide 43 - Slide

BINAS 5.2

BINAS 67F, G, H Bouw van koolhydraten, aminozuren en vetten

BINAS 90A Energiebronnen van een spier

BINAS 68E Dissimilatie van eiwitten, koolhydraten en vetten

Slide 44 - Slide

Begrippen 5.2

aerobe dissimilatie, pyrodruivenzuur, mitochondrien, aeroob, glycerol, vetzuren, vetmoleculen, glycogeen, energie, ATP, creatinefosfaat, fosfaataccu, glucose, grondplasma, melkzuurgisting, anaerobe dissimilatie

Slide 45 - Slide

§5.2 - Energie uit je voedsel

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Open question

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Open question

Slide 11 - Open question

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Slide

Slide 39 - Slide

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide

Slide 42 - Slide

Slide 43 - Slide

Slide 44 - Slide

Slide 45 - Slide

More lessons like this

Herh. H5: 5.2 en 5.5 Dissimilatie

Hoofdstuk 5 - Voeding en energie

19.3 Energieproductie zonder zuurstof

§5.2 - Energie uit je voedsel

19.3 Energieproductie zonder zuurstof ll

5.2-1 Energie uit je voedsel 4H 2122

H5 energie opslaan en gebruiken les 2

H5 voeding en energie paragraaf 2