Samenstellingen compleet los&vast

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

GRAMMATICA EN SPELLING 4.3

Grammatica en spelling 3F

4.3 

• Theorie: woorden aan elkaar of los
• Theorie: koppelteken


• Zelfstandig aan de slag

LESDOEL

AAN HET EINDE VAN DE LES SPEL JE WOORDEN JUIST: AAN ELKAAR OF LOS

AAN ELKAAR OF LOS?

Aan elkaar of los?

• Samenstellingen: eindexamen, werkplaatsmedewerker
• Woorden met er-, hier-, daar- en waar plus een voorzetsel: erop, hierin
• Werkwoorden die beginnen met een voorzetsel: opmerken, uitvinden

0

SAMENSTELLINGEN:

WAT IS JUIST?

1. ZATERDAG AVOND
2. ZATERDAGAVOND

WAT IS JUIST?

1. KORTE TERMIJNGEHEUGEN
2. KORTETERMIJNGEHEUGEN

WAT IS JUIST?

1. FIETSVERHUUR
2. FIETS VERHUUR

                VOORNAAMWOORDELIJKE BIJWOORDEN:

WAT IS JUIST?

1. Ik ben op zoek naar mijn telefoon.
2. Ik ben opzoek naar mijn telefoon.

WAT IS JUIST?

1. Wil je dat ik dat boek even voor je opzoek?
2. Wil je dat ik dat boek even voor je op zoek?

WAT IS JUIST?

1. De vis zit hier in.
2. De vis zit hierin.

WERKWOORDEN DIE BEGINNEN MET EEN VOORZETSEL: 

• OPMERKEN 
• UITVINDEN
• BINNENKOMEN 
• TERUGBRENGEN

WAT IS JUIST?

1. Snoepautomaat
2. Snoep automaat

WAT IS JUIST?

1. Liefdes scène
2. Liefdesscène

WAT IS JUIST?

1. Hoge drukgebied
2. Hogedrukgebied

WAT IS JUIST?

1. Je mag niet rechts inhalen op de snelweg.
2. Je mag niet rechts in halen op de snelweg.

WAT IS JUIST?

1. Heb je de computers al opgestart?
2. Heb je de computers al op gestart?

KLINKERBOTSING

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. diepteinvestering
2. diepte-investering

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. skiuitrusting
2. ski-uitrusting

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. diploma-uitreiking
2. diplomauitreiking

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. autoalarm
2. auto-alarm

AARDRIJKSKUNDIGE NAMEN

CIJFER, LETTER, SYMBOOL

AFKORTINGEN

NIET-, NON-, OUD-, EX-

EEN SAMENSTELLING MET DE WOORDEN:

niet-, non-, oud-, ex-

EEN BEGRIP

WEGLATINGSSTREEPJE

Trema

ë ö ï ü ä 

Wat is een trema?

Een trema zijn twee puntjes op een klinker bedoeld om duidelijk te maken hoe je een woord uitspreekt. 

DUS: alleen als de uitspraak zonder trema anders is!

Voorbeelden trema:

• Azië
• patiënt
• poëzie

Trema

Een trema geeft dus aan dat er een nieuwe lettergreep begint:

geëist, beïnvloed, poëzie, zeeën, coördinatie, financiën,

kopiëren, egoïsme, geïnspireerd geëerd, knieën, zeeën 

In cijfers en getallen gebruik je een trema.

tweeënvijftig, drieëntachtig

Wanneer geen trema?

• Als er geen letterverwarring mogelijk is, zet je geen trema; financieel - gekopieerd
• Woorden met een dubbele: afvloeiing, voltooiing
  
• Voor de uitgangen -eum, -eus en -ien: opticien, museum
• Woorden uit een andere taal

Wel of geen trema?

1. gekopïeerd
2. gekopieerd

coordinatie 

officieel 

officiele 

poezie

patient

mecanicien 

museum

dieet

Met trema

Zonder trema

Trema bij meervoud

Wanneer een woord in enkelvoud al eindigt op -ee:

-en toevoegen en een trema op de laatste e

zee- zeeën

twee- tweeën

Wel of geen extra -e?

Valt de klemtoon op de laatste lettergreep?

JA? --> extra -e + trema op de laatste -e	NEE? --> trema op de -e die er al staat
stra-te- gie - strategieën	o -lie - oliën
fan-ta- sie - fantasieën	po -rie - poriën

Aan de slag!