8.1 Bladeren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8 Planten

Leerdoel

 Je kunt de bouw en functie van bladeren en het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Bladeren

Bladeren bestaan uit drie weefsels:

• opperhuid

• weefsel met bladgroenkorrels

• vaatbundels

De opperhuid van een blad is een dunne laag aaneengesloten cellen. Op de opperhuid zit een waslaagje. De opperhuid en het waslaagje beschermen het blad tegen waterverlies en ziekteverwekkers.

Huidmondjes

Tussen de cellen van de opperhuid liggen huidmondjes. Door de huidmondjes kan de plant gassen opnemen en afgeven. Hiernaast zie je een foto van huidmondjes door de microscoop.

00:10-00:55

Huidmondjes worden gevormd door 2 speciale cellen tegen elkaar aan: de sluitcellen. Open en dicht gaan van het huidmondje heeft te maken met hoe vol met water de vacuole zit.  Er is turgor: de vacuole heeft water de cellen worden naar buiten gebogen en er ontstaat tussen de 2 sluitcellen een opening.

Dus:

Plant heeft water - er is turgor- vacuole zit vol - huidmondje open - water verdampt en verlaat de plant.

Plant heeft geen water- turgor neemt af - lege vacuole- huidmondje dicht - plant verliest geen water

Huidmondjes

 Nu kan er water naar buiten verdampen.

Als de vacuole leeg is, dan sluiten de cellen zich. Nu kan er geen water meer verdampen.  

Het blad

Huidmondje

Weefsel met

bladgroenkorrels

Opperhuid

Vaatbundel

Weefsel met

bladgroenkorrels

Waterdamp

Zuurstof

De bouw van bladeren

Fotosynthese

Fotosynthese

• Planten kunnen stoffen omzetten in andere stoffen (stofwisseling). Dit omzetten noem je een reactie. 
• Fotosynthese: Koolstofdioxide en water worden omgezet in glucose en zuurstof dit gebeurt in de bladgroenkorrels
• Hierbij is nodig: Licht, bladgroenkorrels, geschikte temperatuur, koolstofdioxide, water
• Er wordt lichtenergie (zonlicht) vastegelegd in glucose. Glucose is een suiker.
• Tijdens fotosynthese wordt er zuurstof gevormd. Het zuurstof dat de plant niet gebruikt gaat via de huidmondjes van de bladeren naar buiten. 
• Huidmondjes zijn kleine gaatjes in de bladeren waardoor koolstofdioxide naar binnen kan gaan en zuurstof en waterdamp naar buiten. 

Glucose

Deze wordt gemaakt tijdens de fotosynthese. 

De plant maakt hier weer andere stoffen van, en gebruikt dit gelijk of slaat ze op als reservestoffen in de bladeren. Wij (en de dieren) eten deze bladeren weer op om energie te krijgen

Organische en anorganische stoffen

Alle stoffen op aarde kun je verdelen in 2 groepen:

1) Organische stoffen 

2) Anorganische stoffen

1) Organische stoffen

Komen van organismen. Dus van planten of dieren. Eiwitten, koolhydraten, vetten. Ook aardolie en aardgas (ontstaan uit dode resten van planten en dieren). 

In organische stoffen zit energie

Reactievergelijking

Verbranding:

Zuurstof + Brandstof (glucose) --> Koolstofdioxide + water + energie

Fotosynthese:

Energie + Koolstofdioxide + water --> zuurstof + glucose

vacuole

Bladgroenkorrel

Celkern

Plantencel

Stevig door water

Stevigheid door water

krijgt een plant te weinig water,

dan gaan de bladeren hangen.

De druk op de cellen wordt kleiner. 

Plant dood?

Wanneer de vacuole helemaal los komt te liggen kan hij geen water meer opnemen. De plant gaat dood.

Huidmondjes 

•  Huidmondjes bestaan uit 2 sluitcellen met bladgroenkorrels
  
• Via de huidmondjes verliest een plant water (verdamping)
  
• Sluitcellen veranderen van vorm wanneer de stevigheid afneemt, hierdoor sluiten de huidmondjes

Huidmondje open

 de sluitcellen nemen water op. De vacuolen van de sluitcellen worden daardoor groter. De stevigheid van de sluitcellen neemt hierdoor toe en de cellen veranderen van vorm. De opening tussen de sluitcellen wordt groter.

Huidmondje gesloeten

de sluitcellen verliezen water. De vacuolen van de sluitcellen worden hierdoor kleiner. De stevigheid van de cellen neemt af en de cellen veranderen van vorm. De opening tussen de sluitcellen gaat dicht.

Aan het werk!

Wat? 8.1 Bladeren

Opdracht 1 t/m 11

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!