2.7 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

2.7 Grammatica blz 113

Doel

Aan het eind van deze les(sen)  kan je de 

volgende woordsoorten benoemen:

• Zelfstandig naamwoord
• Lidwoord
• Werkwoord

Geef een voorbeeld van een zelfstandig naamwoord.

Welke woordsoorten ken je, naast het zelfstandig naamwoord, nog van op de basisschool?

Maken: opdracht 1  blz 113

Zelfstandig naamwoord

1. mensen - leerling, tante
2. dieren - hamster, alpaca
3. planten - tulp, kastanjeboom
4. dingen - telefoon, fietsband
5. begrippen - liefde, respect
6. eigennamen - Sarah, Eindhoven

Meestal: 

• de/het/een ervoor
• enkelvoud en meervoud
• verkleinwoord

Wat is het ZN in de volgende zin?
Ze is heel blij met het cadeautje.

Wat is het ZN in de volgende zin?
Onze juf is heel erg verdrietig.

Wat zijn de zelfstandige naamwoorden in de volgende zin?
Josien woont in Melick naast het speeltuintje.

1. Josien, woont, speeltuintje
2. Josien, Melick, speeltuintje
3. Josien, woont, naast
4. speeltuintje

Maken

Opdracht 7 blz 114

Welke lidwoorden kennen we in het Nederlands?

Lidwoorden

Lidwoorden horen bij een zelfstandig naamwoord (ZN).

Drie lidwoorden:

bepaalde lidwoorden      --> de / het        (duidelijke wie of wat)

onbepaalde lidwoorden --> een                (niet duidelijk wie of wat)

Buiten regent het.      GEEN LIDWOORD --> WANT

Er is er één jarig!          ER STAAT GEEN ZN ACHTER

Welk lidwoord is een onbepaald lidwoord?

1. De
2. Het
3. Een

De lidwoorden 'de' en 'het' zijn ... lidwoorden.

1. bepaalde
2. onbepaalde

HET meisje was blij met haar voldoende.

1. HET = bepaald lidwoord
2. HET = geen lidwoord
3. HET = onbepaald lidwoord

Herhaling: wat zijn de zn in de zin?
De jongens brengen een album uit.

Herhaling: Welk lidwoord is onbepaald?

1. de
2. het
3. een

Opdracht 10 (blz. 115)

a. Kim heeft haar smartphone op de grond laten vallen. 

b. Nu zit er een grote barst in het beeldscherm. 

c. Voor veel geld wil een kennis de telefoon wel maken. 

d. Kim koopt voor het bedrag liever een nieuwe smartphone. 

Werkwoord

• Woorden die een handeling uitdrukken / doe-woorden: praten, vertrekken, zwaaien,...  

• Woorden die een situatie of gebeurtenis uitdrukken: staan, blijven, regenen,...

• Hele werkwoord of infinitief (wij-vorm): kiezen, lopen, gaan,...
• Werkwoorden kun je vervoegen, dat wil zeggen dat je de vorm kunt veranderen (aanpassen aan het onderwerp): ik kies, jij kiest, hij kiest, wij kiezen, jullie kiezen, zij kiezen

Is 'drinken' een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord

Wat zijn de werkwoorden in de volgende zin?
Ik heb gisteren de aardige jongen begroet.

1. ik heb
2. heb begroet
3. heb aardige
4. heb, aardige, begroet

Wat is het werkwoord in de volgende zin?
"Dat is zijn sporttas."

1. is
2. zijn
3. is en zijn

Opdracht 14: zet ww onder de werkwoorden

a. De meiden van Girlys Blog hebben een eerste single uitgebracht. 

b. Ze zingen een aanstekelijk liedje over vakantie.

c. In de clip crossen ze met een jeep over het eiland Ibiza. 

d. Ook laten ze kleding van bekende merken zien. 

Herhaling: wat is het werkwoord in de zin?
De arts trok zonder medische noodzaak elf tanden.

Herhaling: wat zijn de werkwoorden in de zin?
Een 41-jarige vrouw heeft een bezoek aan de tandarts duur moeten bekopen.