Hoofdstuk 6 paragraaf 2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

H6 §2

Werk voor de overheid. 

§2: collectief en particulier.

Vandaag:

Lesdoel

Uitleg 

Aan de slag

Lesdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie uitleggen:

• wat de verschillen zijn tussen overheidsinstellingen en particuliere bedrijven. 

De overheid

• Ambtenaar: werknemer in dienst van de overheid.
  
• Kan werken bij de gemeente, waterschap, provincie of het Rijk.
  
• Alle overheden zijn onderdeel van de collectieve sector.
  
• Organisaties in de collectieve sector krijgen een subsidie: geld van de overheid.
  
• Zonder subsidie kunnen deze organisaties niet.
  
• Denk aan bibliotheken, kinderboerderijen, verpleeghuizen.

Bekijk de afbeelding.
Wat is het beroep van de
ambtenaar op deze foto?

1. Beveiligingsbeambte
2. Handhaver
3. Gevangenbewaarder
4. Portier

Sociale uitkeringen

• Sociale premies: geld dat van je loon afgehaald wordt voordat het op je rekening komt.
  
• Sociale premies worden gebruik voor het betalen van sociale uitkeringen
  
• Sociale uitkeringen zijn overheidsuitkeringen om ziekte of werkloosheid op te vangen.
  
• De Sociale Verzekeringsbank betaald sociale uitkeringen.
  
• Voorbeelden van sociale uitkeringen: AOW en kinderbijslag.

Waar worden de sociale premies voor gebruikt?

De particuliere sector

• Bedrijven die winst willen maken horen bij de particuliere sector.
  
• Ze krijgen dus GEEN subsidie (geld van de overheid).
  
• Bedrijven in de particuliere sector MOETEN dus winst maken, anders gaan ze failliet.

De overheid als klant

• De overheid kan diensten of producten kopen bij particuliere bedrijven.
  
• Bijvoorbeeld: een tuinman wordt ingeschakeld om de binnentuin van het paleis van justitie aan te leggen.
  
• Bijvoorbeeld: de ramen van het gemeentehuis worden gewassen door een glazenwasser die een eigen bedrijf heeft.

Geef twee voorbeelden van bedrijven die de overheid als klant hebben.

De overheid als eigenaar

• Vreemd maar waar: de overheid is eigenaar van particuliere bedrijven.
• Bijvoorbeeld: gasunie.
• Overheid bezig ook enkele waterleidingbedrijven en enkele banken.
• Overheid heeft deze banken gekocht om ze van ondergang te redden.
• Bedrijven horen bij de particuliere sector, maar overheid krijgt de winst.

Het waterleidingbedrijf is eigendom van de overheid. Dit bedrijf maakt deel uit van:

1. Collectieve sector
2. Particuliere sector
3. Tertiaire sector
4. Onbetrouwbare sector

Aan de slag!

• Ga aan de slag met H6 §2
• Zorg dat je ook de rekentrainer maakt. 
• Klaar? Maak versterk jezelf. 
• Je werkt voor jezelf. 
• Je mag een rekenmachine gebruiken (geen telefoon).
• Je werkt in stilte.