2.3 Jodendom en Christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

2.3 Jodendom en christendom

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

-hoe het jodendom zich ontwikkelde

- hoe het christendom ontstond

- hoe het christendom de Romeinse staatsgodsdienst werd.

KA: - de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten.

Juist

Onjuist

De Romeinen verwoestten de tempel in Jeruzalem, het centrum van het jodendom.

In de Tenach staan verhalen over de vroegste geschiedenis van de joden.

Het joodse volk was bijzonder omdat het steeds monotheïstisch is geweest.

Herhaling

In het Romeinse Rijk leefden veel verschillende culturen met hun eigen goden

• Romeinse godsdienst is polytheïstisch
• Openbare rituelen (offeren en feesten)
  - Staatsgoden (Jupiter, Juni, Mars, Minerva)
• Later in het keizerrijk: je moet ook de keizer vereren
• Door veroveringen komt men in contact met andere culturen en goden
• Er was godsdienstige verdraagzaamheid, maar er waren grenzen.  

Romeinse godin Minerva in mozaiëk.

2.3 Jodendom en christendom

Centrum jodendom: tempel in Jeruzalem (Judea).

• Judea werd veroverd door de Romeinen
• Joden geloofden dat God een nieuwe koning zou sturen, de Messias
• Joden zijn monotheïstisch, maar voor Romeinen was dat geen probleem
  - Joden moesten meer belasting betalen
  - Joden bekeerden niet
• Toch kwamen Joden in opstand. Als straf werden zij verjaagd uit Judea, dat hernoemd wordt naar Palestina. 

2.3 Jodendom en christendom

Ontstaan van het Christendom

• Volgelingen van Jezus van Nazareth (Messias)
• Nadruk op hiernamaals en naastenliefde
• Zoveel mogelijk mensen bekeren, door ...
• Verlossingsleer: bevrijden van zonden --> hemel
• Vooral voor kansarmen (vrouwen, slaven, armen) 
• Jezus wordt ter dood veroordeeld. Zijn discipelen (leerlingen) verspreiden zijn leer. 

2.3 Jodendom en christendom

Christenvervolgingen was een 'volkssport'. Hier worden ze voor de leeuwen geworpen. 

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Om voor elkaar (maar niet voor de Romeinen!) herkenbaar te zijn, gebruikten christenen symbolen. Zo tekenden ze bijvoorbeeld een ichthus (vis) in het zand om hun geloof aan andere christenen kenbaar te maken. Als er dan een Romein in de buurt was, konden ze het symbool weer eenvoudig wissen.

Hoewel de naam ichthus, vis betekent, is het ook een afkorting van de eerste letters van: Jezus Christus, Gods zoon, (en / de) Redder, in het Grieks.

Lees de tekst 'Het ontstaan van het christendom'. Sleep de uitspraken naar het goede vak..

Juist

Onjuist

Paulus maakte de verering van Jezus, die volgens hem de Messias was, los van het jodendom.

Christenen geloven dat Jezus door God naar de aarde was gestuurd en mens was geworden om met zijn lijden de mensheid te verlossen van alle zonden.

Jezus van Nazareth was volgens Romeinse bronnen omstreeks 30 n.C op bevel van keizer Nero gekruisigd.

2.3 Jodendom en christendom

Het christendom wordt staatsgodsdienst

Joden en christenen weken af --> geen verering staatsgoden.

Joden werden getolereerd. Christenen waren een bedreiging!

• Ze probeerden anderen te bekeren (met succes).
• Ze keuren Romeinse normen en waarden af (seksuele wellust en verheerlijking armoede).
• Christenen verdienden de doodstraf omdat ze niet offerden voor de staatsgoden --> sterven als een martelaar.

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De verspreiding van het Christendom in het Romeinse Rijk.

Verspreiding rond het jaar 75.

Verspreiding rond het jaar 200.

Verspreiding rond het jaar 300.

Verspreiding rond het jaar 400.

Noem twee redenen waarom het christendom in tegenstelling tot het jodendom verboden werd.

2.3 Jodendom en christendom

In hoc signo vinces  'In dit teken zult gij overwinnen''

In 313 gaf keizer Constantijn de christenen godsdienstvrijheid.

--> Legde de geloofsleer vast:

 Nieuwe testament Bijbel:

- 4 oude levensbeschrijvingen Jezus

- De evangeliën 

- De brieven van Paulus

• In 380 maakte keizer Theodosius van het christendom de staatsgodsdienst --> 392 werden alle andere godsdiensten verboden (joden uitzondering).

Keizer Constantijn

01:17

Wat vraagt keizer Diocletianus wat voor de christenen onmogelijk is om te doen?

03:20

Zoek op het internet het teken op dat keizer Constantijn in deze strijd op de schilden van de soldaten liet zetten.

05:43

Wat werd er vastgelegd in het Concilie van Nicea?

1. De geloofsleer van de christenen.
2. De geloofsleer van de joden.
3. Jezus Christus is de almachtige God.
4. Jezus Christus is volgens de joden de Messias.