Thema 4 - HERHALEN

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

WELKOM 

Welkom bij 

Biologie 

Mevr. el Hamiti

1D

Donderdag 20 maart 2025

Lesprogramma

• Lesstof herhalen
• Opdrachten maken
• Leren voor de toets of verder gaan met vriendenboekje 
• Afsluiten 

Wat gaan we deze les doen?

Kenmerken planten

Om een organisme in te delen in 1 van de 4 rijken kijk  je naar de cellen.

Een belangrijk kenmerk van plantencellen =

Bladgroenkorrels

Cel plant

Cel dier

Ok, het is een plant.

En nu?

We gaan de groep indelen in kleinere groepen.

Kenmerken 

Waar let je op bij de indeling van planten?

- Manier van voortplanten

- wortels, stengels, bladeren en bloemen

Indeling van planten

Zaadplanten

Alle planten met bloemen --> zaadplanten

Eigenschappen van zaadplanten:

-  bloemen.

- voortplanting door zaden

Zaden worden gemaakt in bloemen

Sporenplanten

- Groeien vooral in een vochtige omgeving
--> Twee groepen: mossen en varens

Eigenschappen van sporenplanten:

- Sporenplanten hebben geen bloemen en zaden maar sporen.

sporeplanten

Vochtige omgeving

Geen bloemen (dus ook geen zaden)                          

Wel stengels, wortels en bladeren

Voortplanting door sporen.                                                                               

mos

Varen

Mos 

sporen in sporedoosjes

Varen

Sporen in sporenhoopjes onder het blad

Wieren

- Aanslag op een boom, zeewier op het strand.
- Eencellige wieren: algen

Eigenschappen van wieren:
- geen bloemen, wortels, stengels en bladeren
- eencellige wieren planten zich voort door celdeling

Sporenplant

Sporenplant

Zaadplant

Zaadplant

Mos

Varen

Bloem

Gras

In de afbeelding
zie je

1. sporendoosjes
2. sporenhoopjes
3. voortplantingscellen van een mos
4. zaden van een zaadplant

Welke hoort niet thuis bij de 4 rijken?

1. Bacterien
2. Dieren
3. Mensen
4. Planten

Planten kan je ordenen, in groepen verdelen.
Dit doe je door de kenmerken te vergelijken.

Wat is een kenmerk?

1. het grootste orgaan van een plant
2. een eigenschap waaraan je een plant kunt herkennen
3. de manier waarop je een plant moet zaaien
4. de naam van een plant

Bij welke groep planten horen de mossen en varens

1. Wieren
2. zaadplanten
3. sporenplanten
4. algen

Bij welke groep
hoort deze plant?

1. Mossen
2. Zaadplanten
3. Wieren
4. Varens

Fotosynthese

- Planten die door fotosynthese zelf voedingsstoffen en zuurstof maken.

1. Plant haalt water uit de aarde
2. Plant haalt via bladeren koolstofdioxide (gas) uit de lucht
3. Plant gebruikt water en koolstofdioxide om glucose en zuurstof te maken.

Formule fotosynthese

       zonlicht
Water + koolstofdioxide --------------> glucose + zuurstof

Schimmels 

• Een- of meercellig, celwand, celkern, geen bladgroenkorrels
• Gist =  een eencellige schimmel
• Meercellige schimmels bestaan uit lange dunne draden, de schimmeldraden
• Voorplanting door sporen (meercellige)

Meercellige schimmels

Meercellige schimmels bestaan uit lange schimmeldraden.

Ze planten zich voort met sporen die groeien aan het einde van een schimmeldraad of in een speciaal voortplantingsorgaan: de paddestoel.

Nuttige en schadelijke schimmels

Nuttig:

• Schimmels ruimen de resten van dode organismen op (voeding).
• Speciale soorten schimmels spelen een rol bij het maken van voedingsmiddelen. Brood, bier, wijn of schimmelkaas.
  
• Champignons en eekhoorntjesbrood zijn schimmels die we kunnen eten.
• Antibiotica

Schadelijk:

• Bederven van voedsel
• Ziekte veroorzaken bij mens (zwemmerseczeem), dier en plant.

Schimmelkaas

1

Gist is een eencellige schimmel.

Gebruikt voor het rijzen van deeg

2

Schimmel speelt een rol bij maken van bier / wijn

3

cantharellen en champignons

4

Schimmels...

1. ... zijn altijd meercellig.
2. ... zijn altijd eencellig.
3. ... kunnen meercellig en eencellig zijn.
4. ... geen organismen.

zijn meercellige schimmels opgebouwd uit schimmeldraden?

1. ja
2. nee

Wat is een schimmel?

1. een champignon
2. salmonella
3. een oogdiertje
4. Franse kaas

Met antibiotica (bijv. penicilline schimmel) dood je:

1. bacteriën
2. schimmels
3. virussen

Bacteriën

- Bacteriën: zijn ééncellige organismen.

- Bacteriën hebben een celwand.

Wat hebben bacteriën niet?

Eencellig

Bacteriën zijn de enige groep zonder celkern, deze organismen zijn eencellig.

Cel kenmerken van bacteriën zijn: geen celkern, wel celwand en celmembraan. 

Voortplanting

Bacteriën planten zich voort door celdeling. 

Bij de ideale omstandigheden (voldoende warmte, vocht en voedsel) kunnen bacteriën zich elk half uur verdubbelen. 

Tijdstip                Aantal                                 Schematisch
0 minuten         2x0 = 1 bacterie
20 minuten       2x2 = 2 bacteriën
40 minuten      2x2x2 = 4 bacteriën
60 minuten     2x2x2x2 = 8 bacteriën

Sleep de voedingsmiddelen naar het juiste rijk

Bacteriën

Schimmels

Dieren

Planten

Schimmels

Bacteriën 

De formule van fotosynthese

Wat de plant nodig heeft voor fotosynthese.

Komt vrij na de fotosynthese.

koolstofdioxide

Water

glucose

Zonlicht

zuurstof

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

Waar gebeurt de fotosynthese?

R11

Fotosynthese

1

2

3

4

5

Waar vindt fotosynthese plaats? 

Fotosynthese

Organismen worden onderverdeeld in rijken. Noem de vier rijken.