Hoofdstuk 3.1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3.1 

Wat gaan we doen vandaag?

- nieuwe stof: molecuul formules en ontleedbare stoffen --> het periodiek systeem

- Demo metalen in water

- toets bespreken (?)

Aan het einde van de les kun je:

- weet je hoe het periodiek systeem in elkaar zit

Het periodiek systeem

Het periodiek systeem

Bevat atomen 

Atomen hebben een symbool + naam

bv Ar = Argon

Het periodiek systeem

Heeft een bepaalde volgorde 

Lopen op 

Oplopende massa 

massa eenheid = u 

https://ptable.com/?lang=nl#Eigenschappen

Van de eerste elementen tot het eerste PS

Lavoisier (eerste lijst elementen) 1789

1829 merkte Johann Döbereiner op dat sommige elementen dezelfde eigenschappen hebben  

Dmitri Mendelejev publiceerde het eerste periodieke systeem  in  1870 op basis van gewicht

Het periodiek systeem

Het periodiek systeem

2 catagorieën 

1. metalen

2. niet-metalen 

Het periodiek systeem

groepen (kolommen) (elementen familie) = verticaal 

Gesorteerd op soortgelijke eigenschappen

rijen = horizontaal = periode

Groepen

Alkalimetalen: reageren heftig met water

Aardakalimetalen: erg reactief 

Edelgassen: reageren niet met andere stoffen

Halogenen:  erg reactief

In de natuur

De meeste atomen komen (onder andere) los voor in de natuur. 

Je kunt bijvoorbeeld ijzer = Fe vinden.

Maar er zijn een paar atomen die nooit alleen in de natuur voorkomen

Metalen

Glimmen

Geleiden stroom en warmte 

Vast bij kamertemperatuur (behalve kwik) 

alkali metalen (groep 1) --> reageren heftig met water (behalve H)

edel metalen = reageren bijna nergens mee --> Goud, zilver, platina

Niet - metalen 

- geleiden geen stroom

- hebben geen soortgelijke eigenschappen

Edelgassen: reageren helemaal nergens mee = kolom 18

halogenen: erg reactief = kolom 17 

Moleculen 

Worden opgebouwd uit atomen 

bijvoorbeeld water = H₂O 

= twee waterstof atomen en 1 zuurstof atoom

Getal links onder geeft aan hoeveel atomen je er van hebt

Ontleedbaar en niet-ontleedbaar

Bestaat het uit 2 of meer atoomSoorten = ontleedbaar

CH₄, H₂O

Bestaat het uit 1 atoomsoort = niet-ontleedbaar

O₂, Fe, Au

Fe is een...

1. Metaal
2. niet-metaal

C is een...

1. Metaal
2. niet-metaal

Zn is een...

1. Metaal
2. niet-metaal

I is een

1. alkalimetaal
2. aardalkalimetaal
3. halogenen
4. edelgassen

Na is een

1. alkalimetaal
2. aardalkalimetaal
3. halogenen
4. edelgassen

Demo

Verschillende metalen en water

- kijken of dezelfde kolom ongeveer hetzelfde reageert met water

https://www.youtube.com/watch?v=5UsRiPOFLjk

weektaak 

2,3,7,8,9

https://www.youtube.com/watch?v=rz4Dd1I_fX0