2.2 De Koude Oorlog en de Duitse deling deel 3 blz. 50-53

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

2.2 - De Koude Oorlog en de Duitse deling

Tijd van televisie en computers, na 1950

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. de crisis van het wereldkapitalisme 

40. het voeren van twee wereldoorlogen 

41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden 

42. de Duitse bezetting van Nederland

45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de

daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog;

47. de eenwording van Europa 

48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot

ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 

Kenmerkende aspecten bij deze historische context

Tijd van televisie en computers, vanaf 1950

Waar gaat dit thema over?

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950 en de tijd van televisie en computers, vanaf 1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.2 Koude oorlog en de Duitse deling

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Terugblikken en herhalen

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Waardoor verslechterde de relatie tussen de VS en Engeland aan de ene kant en de SU aan de andere kant? 

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Antwoord:

De VS en Engeland waren bang voor Russisch communisme, terwijl de SU juist bang was voor kapitalistische invloeden 

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

De Trumandoctrine en het Marshallplan hebben hetzelfde doel. 

Welk doel is dat? 

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Antwoord:

De opmars van het communisme in het Westen tegengaan. 

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Complotten

eenvandaag.avrotros.nl

Vanaf 4.33 min

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

De Amerikanen, Engelsen en Fransen besloten tijdens de blokkade van Berlijn om gezamenlijk een eigen Duitse staat op te richten.

Mei 1949 - Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

• Federatieve staat - beperkte macht centrale regering.
• Deel van de macht ligt bij deelstaten - bondslanden.

Streven naar Duitse eenheid

• Hoofdstad kleine stad Bonn 
• Om de tijdelijkheid van dit 'halve' Duitsland aan te geven.

• Geallieerden op sommige vlakken eindverantwoordelijk.

• Geen eigen leger binnen BRD!

Twee Duitse Staten

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• In oktober 1949 roepen de Russen de Duitse Democratische Republiek (DDR) uit. 

• Daar was niets democratisch aan! 

• De DDR was een communistische dictatuur onder controle van de SU.

Twee Duitse Staten

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• Konrad Adenauer (CDU) gekozen tot eerste kanselier (minister-president).
• Opvallend: hij geloofde niet in een snelle reünie met oost.

Politiek gericht op integratie met Westen:

• nauwe samenwerking + normaliseren verhouding met westerse landen
• BRD als moderne democratie
• Deze keuze voor het westen noemen =  Westbindung.
• Veel steun voor zijn beleid=succes=
• Wirtschaftswunder jaren 50/60
• 1951: EGKS
• 1955: lid van NAVO

Beginjaren van de BRD

Wat is de NAVO?

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/videos/2024/07/05/wat-is-de-navo

1951 - EGKS

1955 - NAVO

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• Walter Ulbricht eerste leider DDR.

• DDR dezelfde bestuursvorm als SU

• Economie ontwikkelt zich moeizaam - planeconomie werkt niet goed

• DDR moet herstelbetalingen doen aan SU (BRD niet!)
• Weinig economische hulp vanuit Moskou.

• Na dood van Stalin werd het niet beter - productie eisen gaan omhoog. Gevolg:

• Harder werken, zelfde loon.

Beginjaren van de DDR

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• Economische malaise + beperkte vrijheid =  opstanden 1953 

• Aanvankelijk was de eis meer welvaart, maar ook tegen politiek. 
• Men wilde meer vrijheid--> eisen: regering moest aftreden + vrije verkiezingen.

• Kwamen er niet - SU greep hard  in. 
• Bevolking onder strenge controle Staatssicherheitsdienst (Stasi).

• Andere ontwikkeling dan BRD: afhankelijk van SU

• 1955: DDR als lid van Warschaupact - tegenhanger NAVO
• Comecon - economisch samenwerkingsprogramma communistische landen.

Beginjaren van de DDR

Andere tijden - Opstand in Oost-Berlijn

https://anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/109/Opstand-in-Oost-Berlijn

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Maak de opdrachten als huiswerk voor de volgende les:

2.64 t/m 2.75

Huiswerk

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

2.2 - De Koude Oorlog en de Duitse deling

Tijd van televisie en computers, na 1950

• Einde van WOII
• Stunde Null
• De Conferenties van Jalta en Potsdam
• De bezettingsmachten
• De Koude Oorlog
• Trumandoctrine en Marshallplan
• De blokkade van Berlijn
• Twee Duitse staten
• De beginjaren van de BRD
• De beginjaren van de DDR
• De Berlijnse muur

Hoezeer beïnvloedden het ontstaan van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog? (1945-1961) 

Deze les: 

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

De onvrede van de Oost-Duitse burgers bleef bestaan.

• Steeds meer bewustwording van vrijheid + groeiende welvaart in BRD.

• Reizen naar West-Europa was voor mensen uit de DDR verboden
• Vrij reizen van Oost naar West via Berlijn kon wel!

• Meer dan 3 miljoen mensen verlieten op deze manier de DDR. (veelal hoogopgeleide mensen) - Republikflucht. 

• 13-08-1961 - SU + regering DDR grijpen in + sluiten West-Berlijn af (de muur!)

• VS doet niets, --> belofte van afzijdigheid invloedssfeer SU. 

De Berlijnse muur

Andere tijden - Leven aan de muur

https://anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/47/Leven-aan-de-muur

Berlijnse Muur

Conrad Schumann

Gevolgen

• Laatste gat in het IJzeren Gordijn is dicht

• West-Berlijn was wél bereikbaar vanuit West-Duitsland
  

• Vluchtelingenstroom neemt sterk af

• Wel: veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

• Vergeet dit ook niet: ontsnappen betekende vaak dat je je familie nooit meer zag.

Slachtoffers

• +/- 5000 vluchtelingen naar West-Berlijn
• 192 "Mauertote"
• Steeds minder geslaagde pogingen om te vluchten
• Berlijn hermetisch afgesloten

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Maak de opdrachten als huiswerk voor de volgende les:

2.76 t/m 2.78

Huiswerk

2.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Extra: West tegen Oost

Andere tijden - Duitse broederstrijd

https://anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/387/Duitse-broederstrijd

Wat betekenen de afkortingen BRD en DDR?

Waarom stond in de grondwet van de BRD dat haar regering de regering van alle Duitsers was?
Dat klopte in de praktijk toch niet?

Waarom vonden de Amerikanen het zo belangrijk dat de BRD een federatie werd en de
regering van Duitsland maar een beperkte macht kreeg?

Wat wordt bedoeld met de Westbindung?

Wat wordt bedoeld met het Wirtschaftswunder?

Waarom was het Wirtschaftswunder zo belangrijk voor de ontwikkeling van de West-Duitse
democratie?

Adenauer ging ervan uit dat door zijn politiek de DDR vanzelf zou verdwijnen. Hoe dacht hij dit
te bereiken?

De BRD mocht toetreden tot de NAVO. Waarom is dit zo opvallend?

Noem drie redenen waarom de economie van de DDR niet goed functioneerde.

Wat zijn de oorzaken van de opstand van 1953 in de DDR?

Wat wilden de opstandelingen bereiken?

Wat was het gevolg van de opstand?

Waarom zag Ulbricht zich genoodzaakt de Berlijnse Muur te bouwen?

Dit was de tweede Berlijnse crisis ten tijde van de Koude Oorlog. Wat was de eerste?