Paragraaf 4.3: Onrust in de Nederlanden (deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Paragraaf 4.3: Onrust in de Nederlanden (deel 2)

In deze les

• Bronnen...
• Korte terugblik
• Instructie paragraaf 3 (deel 2)
• Aan de slag!
• Nabespreking
• Afsluiting

4.3 onrust in de Nederlanden

4.3 onrust in de Nederlanden

Bruikbaarheid van bronnen

1. Wat is de bron? (wie, waar, wanneer) 
2. Wat zegt de bron? (samenvatting, bijschrift)
3. Is de bron bruikbaar voor de vraag?
4. Is de bron betrouwbaar?
5. Is de bron representatief?

Bruikbaarheid van bronnen

1. Wat is de bron? (wie, waar, wanneer) 
2. Wat zegt de bron? (samenvatting, bijschrift)
3. Is de bron bruikbaar voor de vraag?
4. Is de bron betrouwbaar?
5. Is de bron representatief?

Wat was onze vraag ook al weer...?

Bruikbaarheid

Vraag: Waarom waren mensen ontevreden over het Spaanse bestuur?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruikbaarheid

Vraag: Waarom waren mensen ontevreden over het Spaanse bestuur?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Niet bruikbaar!

Bruikbaarheid

Vraag: Hoe zagen de Nederlanden er in 1559 uit?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruikbaarheid

Vraag: Hoe zagen de Nederlanden er in 1559 uit?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruikbaar! 

De Nederlanden

• Gewesten met ieder een eigen manier van bestuur + belasting

Hoe zat het ook alweer? Wat wilde de Spaanse koning veranderen aan het bestuur in de Nederlanden?

De Nederlanden

• Karel V zorgt voor centraal bestuur 

 --> overal zelfde wetten + even hoge belasting.

• Filips II heeft een strengere aanpak

--> macht van de adel verkleinen door te werken met ambtenaren, die kon Filips zelf kiezen

Oude bestuur

• Gewesten
• Ieder gewest had een eigen set aan regels
• Adel had veelal de macht

Nieuwe bestuur

• Stadhouder als plaatsvervanger voor de koning
• Centraal bestuur --> overal dezelfde wetten + even hoge belasting
• Later meer ambtenaren

4.3 Onrust in de Nederlanden

Groeiende ontevredenheid

1. De Nederlandse edelen en gewesten wilden geen centraal bestuur. 

Omdat Filips ambtenaren aanstelde, kregen de edelen minder te zeggen over het bestuur.

En de gewesten wilden niet dat de koning zomaar belastingen kon opleggen.

4.3 Onrust in de Nederlanden

Groeiende ontevredenheid

2. Protestanten werden zwaar vervolgd. 

Veel mensen waren protestant geworden.

Filips II zag het als zijn plicht om de katholieke kerk te beschermen en pakte de protestanten streng aan.

Als je je niet wilde bekeren, werd je gedood. 

Zelfs veel katholieken vonden de straffen te zwaar. 

Bruikbaarheid

Vraag: Waarom waren mensen ontevreden over het Spaanse bestuur? 

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruibaarheid

Vraag: Waarom waren mensen ontevreden over het Spaanse bestuur? 

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruikbaar!

De Beeldenstorm

• 1566: uitbarsting
• Bijeenkomst van protestanten - geen kerkgebouwen
• Tekeer over de katholieke kerk
• Na afloop vernielden een groep protestanten in een klooster alle beelden van heiligen --> Beeldenstorm
• Overal werden beelden in kerken en kloosters vernield.
  

De Beeldenstorm

• Filips II was woedend!
• Ook op de Nederlandse adel.
  
• Hij stuurde de Spaanse hertog Alva met een leger naar de Nederlanden om de orde te herstellen en de protestanten te straffen.
• Veel protestanten vluchtten!
• Ook Willem van Oranje.
  

Bruikbaarheid

Vraag: Wat was de oorzaak van de beeldenstorm?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Bruikbaarheid

Vraag: Wat was de oorzaak van de beeldenstorm?

Wat is de bron?

Wat zegt de bron?

Is de bron bruikbaar voor onze vraag?

Niet bruikbaar! Voor welke vraag zou de bron wel bruikbaar zijn?

Noem een reden waarom de mensen in de Nederlanden ontevreden waren over het Spaanse bestuur.

Noem een oorzaak en een gevolg van de beeldenstorm.

Aan de slag!

Wat: Kijk naar de beeldbronnen in het werkboek. Zijn deze bronnen bruikbaar voor de vraag: Waarom was er onvrede in de Nederlanden?

Zo ja, waarom? Zo nee, voor welke vraag is de bron wel bruikbaar?

Op welke manier: Zelfstandig op papier, met je naam op het papier.

Uitkomst: Bij vier bronnen het stappenplan toegepast om de bruikbaarheid van een bron vast te stellen (zie bord).

Klaar? Verder werken aan de opdrachten van paragraaf 4.3

Hulp? Steek je hand op voor extra uitleg

Nabespreking

1. Wat kan je vertellen over bruikbaarheid van bronnen?
2. Wat zou je nog meer willen leren over de bruikbaarheid van bronnen?
3. Welk advies geef je aan jezelf de volgende keer dat je met bronnen gaat werken?