2.6 marktprestaties en welvaart

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.6 marktprestaties en welvaart

LH4.ec1

Planning 

- Terugblik paragaaf 2.5

- Paragaaf 2.6

- Aan de slag 

- Terugblik en afsluiting 

Oligopolie 

- Beperkt aantal aanbieders

- Homogeen/heterogeen

- Veel Invloed op de prijs (rekening houden met concurrentie)

- Toetreding is mogelijk (lastig)

De markt en een oligopolie

- Veel invloed op de prijs

- Rekening houden met andere producenten

- Monopolist krijgt concurrent (duopolie)

- Afzet ten koste van oude aanbieder

- Monopolist moet opnieuw productie bepalen (hoeveelheid)

Oligopolie en marktevenwicht

- MO = MK

- Bron 2 

- MO groter als MK = verder produceren 

- MO kleiner als MK = stoppen met verder produceren

- Marktevenwicht = prijs en hoeveelheid afgestemd op elkaar

Oligopolie tegenover andere marktvormen

- Prijs bij duopolie is lager als bij monopolist (concurrentie)

- Prijs is hoger als bij volkomen concurrentie ( winst nieuwe aanbieders, tot er geen winst meer over is)

- P = GTK

Huiswerk bespreken! 

- Lees paragaaf 2.4 door en maak de opdrachten 4 T/M 11

(als je bovenstaande opdrachten nog niet af had). 

- Lees paragaaf 2.5 door en maak de opdrachten 1 T/M 4. 

Leerdoelen 2.6 

- Je kunt de marktvormen vergelijken doormiddel van hun economische doelmatigheid.

- Je kunt uitleggen wanneer een aanbieder beschikt over marktmacht. 

Consumentensurplus

- Consumentensurplus (verschil tussen betalingsbereidheid en de verkoopprijs)

- Het consumentensurplus is de optelsom van het individuele consumentensurplus van alle consumenten die het product kopen.

- Het consumentensurplus daalt als de prijs stijgt.

- De marktvorm met de laagste evenwichtsprijs levert het meeste consumentensurplus op (markt van volkomen concurrentie).

- Berekenen in de grafiek hiernaast (driehoek)?

Producentensurplus

 Producentensurplus in de context van monopolie- en oligopolie marktstructuren. het is het verschil tussen wat producenten daadwerkelijk ontvangen voor een goed (de verkoopprijs) en wat ze minimaal bereid waren te accepteren (gelijk aan de marginale kosten, MK).

Producentensurplus in een Monopolie:

In een monopolie stelt de monopolist de prijs vast die maximaal is, gegeven de vraag.

Voorbeeld: Als een monopolistische T-shirtverkoper elk T-shirt verkoopt voor €10 terwijl de MK (en dus de minimale prijs) €4 is, dan is het surplus per T-shirt €6. Als de monopolist 6 T-shirts verkoopt, is zijn totale producentensurplus 6 x €6 = €36.

Producentensurplus

Producentensurplus in een duopolie:

In een duopolie, waar twee bedrijven de markt domineren, kan de prijsstelling iets complexer zijn vanwege interacties tussen de bedrijven.

De berekening van het producentensurplus in een duopolie volgt hetzelfde principe: het is het verschil tussen de verkoopprijs en de MK, maar nu voor elk van de duopolisten apart berekend.

Voorbeeld: Als één duopolist twee T-shirts verkoopt tegen een prijs van €9 terwijl de MK €4 is, dan is zijn surplus voor die twee shirts 2 x (€9 - €4) = €10. Als een andere duopolist vijf T-shirts verkoopt tegen dezelfde prijs, dan is zijn surplus 5 x (€9 - €4) = €25.

Producentensurplus

- Volkomen concurrentie 

- MK = GTK = 4 geeft een speciaal gevolg

- In Module 2 geleerd dat de oppervlakte van de driehoek het producentensurplus is (boven de collectieve aanbodlijn en onder de prijs). 

- Bijzondere uitkomst van de berekening hierboven als MK constant is (Dus collectieve aanbodlijn zal horizontaal lopen)

- Collectieve aanbodlijn (bron 2 op blz. 52)

-  Driehoek verdwijnt, omdat normaal in het evenwicht P = MO = MK geldt 

- MK constant betekent een producentensurplus van 0

Totale surplus

- CS + PS

- PS daalt als concurrentie toeneemt (hoe lager de prijs, hoe lager het welbevinden van de producent)

-  CS werkt andersom (hoe lager de prijs, hoe hoger het welbevinden van de consument

- bron 3 op blz. 53

-  Hoe lager de prijs, hoe groter het totale surplus

- prijsstijging betekent een daling van het totale surplus 

- Marktmacht en invloed op de prijs

- Hoe groter de marktmacht, hoe meer invloed op de prijs 

Producentensurplus

Minimale betaling is gelijk aan de MK.

Monopolie: T-shirt van monopolist (grafiek)

Verschil tussen verkoopprijs en minimale prijs is € 10 − € 4 = € 6, net als de overige vijf T-shirts.

Producentensurplus voor de monopolist is:6 × € 6 = € 36

Duopolie: T-shirts van duopolist (voorbeeld)

Aanbieder die twee T-shirts verkoopt: individuele producentensurplus =

 q × (p − GTK) = 2 × (€ 9 − € 4) = € 10

Aanbieder die vijf T-shirts verkoopt:

 individuele producentensurplus =

 5 × (€ 9 − € 4) = € 25

Producentensurplus is de optelsom van het individuele producentensurplus van

beide aanbieders

Aan de slag!

- Lees paragaaf 2.6 door en maak de opdrachten 1,2a/b/c,4b en 5. 

Leerdoelen 2.6 

- Je kunt de marktvormen vergelijken doormiddel van hun economische doelmatigheid.

- Je kunt uitleggen wanneer een aanbieder beschikt over marktmacht. 

Terugblik en afsluiting

• Terugblik paragaaf 2.5
• Paragaaf 2.6
• Volgende les!
• vragen? opmerkingen?