Samenvatting thema 4

• Nask / Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

1. Start herhaling thema 4 - waarnemen
2. Ga naar teams en open de samenvatting over thema 4
3. Inloggen in LessonUp
4. Opdracht en Afsluiting

Opdracht

• Ga naar teams en open de samenvatting over thema 4
  (documenten - general - thema 4)
  
  
• Log daarna in in LessonUp

Let op! Zorg dat je eigen link er in zet, voor je eigen klas. Dus maak eerst een klas aan. Je kunt de link ook delen via teams in de chat. Is nog makkelijker. 

Laat leerlingen niet inloggen via de pin, want dan kun je ze niet volgen.

Aan het eind van 4.1 kun je:

• de 5 belangrijkste zintuigen noemen en vertellen wat je er mee waarneemt
• de onderdelen van het zenuwstelsel noemen met hun functies
• het verschil noemen tussen een bewuste reactie en een reflex
• vertellen wat gewenning en drempelwaarde betekent. 
• uitleggen wat een sensor doet en een voorbeeld noemen

1 Met je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kun je prikkels uit je omgeving opvangen.

2 Johan vindt tomatensoep lekker. Ans heeft liever groentesoep. Johan en Ans hebben een verschillende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

3 Om een prikkel waar te nemen, moet deze sterk genoeg zijn. Met andere woorden: de . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . moet gehaald worden.

4 Als een prikkel lange tijd aanhoudt, kan er . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ontstaan.

5 Wanneer je iets bewust waarneemt, gebruik je je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 drempelwaarde

gewenning

hersenen

smaak

 zintuigen

4 Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde.

De impuls van de zintuigcellen komt in de hersenen van Hans aan.

De zintuigcellen in zijn ogen zetten de prikkel om in een elektrisch stroompje (impuls).

Een zenuw geleidt de impulsen voort.

Hans staat voor een etalage. Daarin ziet Hans een te gekke broek. 

Hans wordt zich bewust van de prikkel: hij neemt de broek waar.

Met welk onderdeel van het lichaam van een mens is een sensor te vergelijken?

1. Met de hersenen.
2. Met een spier.
3. Met een zenuw.
4. Met een zintuig.

Wat is een reflex?

1. Een bewuste, snelle reactie op een prikkel.
2. Een onbewuste, snelle reactie op een prikkel.
3. Een onbewuste, trage reactie op een prikkel.

Aan het eind van 4.2 kun je

• in een tekening van de huid de verschillende onderdelen aangeven en de functies erbij noemen;
•  het verschil tussen jeugdpuistjes en mee-eters noemen en vertellen hoe deze ontstaan;
• uitleggen dat UV-straling goed kan zijn, maar ook wat de risico's hiervan zijn en hoe je de risico's kunt verkleinen
• van een aantal dieren (vissen, nachtdieren, insecten) vertellen hoe zij kunnen voelen

Welk onderdeel van de huid maakt een stof die huid en haren soepel houdt?

1. kiemlaag
2. zweetklier
3. huidcellen
4. talgklier

In welke deel van de huidlaag wordt een tatoeage gezet?

1. Opperhuid
2. Lederhuid
3. Onderhuids bindweefsel

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Chantal heeft een schaafwond en alleen de hoornlaag is beschadigd.
Heeft hij pijn en zal het wondje bloeden?

Aan het eind van 4.3 kun je:

• beschrijven hoe een geur wordt waargenomen en wat de functies van geuren zijn.
• uitleggen dat je neus ook als filter werkt.
• de bouw van de neus en tong beschrijven en de functies van enkele onderdelen noemen
• uitleggen dat mensen met een reukstoornis minder goed kunnen ruiken.
• uitleggen hoe het smaakzintuig werkt. Ook kun je uitleggen dat je om te proeven ook reuk nodig hebt.
• enkele oorzaken noemen waardoor je een onaangename lichaamsgeur afgeeft en manieren om dit tegen te gaan.
• uitleggen dat er ook sensoren ontwikkeld zijn die een apparaat kunnen laten ruiken.
• met enkele voorbeelden aangeven hoe dieren hun reukorgaan gebruiken. Ook kun je uitleggen hoe mensen gebruik kunnen maken van het reukvermogen van honden.

Waarom is ademen door de neus gezonder dan door de mond te ademen? Geef 4 redenen.

Aan het eind van 4.4 kun je:

• vertellen hoe geluid ontstaat en welk soort geluidsbronnen er zijn
  
• de onderdelen van het oor benoemen en de daarbij behorende functies;
  
• vertellen waarmee je trillingen zichtbaar kunt maken
  
• vertellen wat frequentie en frequentiebereik is en de frequentie berekenen
  
• uitleggen wat geluidsnelheid is, wat tussenstof hiermee te maken heeft en geluidsnelheid berekenen 
• uitleggen waarom muziekinstrumenten gestemd moeten worden en wanneer je hoge en lage tonen bij een muziekinstrument hebt.   
• een schermopname met behulp van knipprogramma als plaatje opslaan. 

Geluidssterkte is een grootheid.      

 

Bij een audiogram geef je zelf jouw gehoordrempel aan.

Het ruisen van de zee is een kunstmatige geluidsbron.

waar

niet waar

niet waar

waar

waar

niet waar

In de figuur zie je twee keer het
beeldscherm van een oscilloscoop.
De breedte van het scherm is steeds
1 seconde. Waar zie je het geluid
met de laagste toon?

Hoe bereken je de frequentie en in welke eenheid wordt deze weergegeven?

Als de buis van een dwarsfluit langer wordt gemaakt dan wordt de trillingsfrequentie .................              (a of b)

en de toonhoogte ..........................        (c of d)

hoger

lager

hoger

lager

De trillingstijd van een golf is 45 milliseconden. Hoe groot is de frequentie? Laat je berekening zien en geef je antwoord in 1 decimaal nauwkeurig

De frequentie van een toon is 600 Hz. Hoe lang is de trillingstijd in ms?
Geef je berekening en je antwoord in 2 decimalen nauwkeurig.

Bereken de frequentie van deze
golf in Hz
geef je berekening met 1 decimaal
nauwkeurig

Opdracht

Check in Vita - online welke opdrachten je nog niet hebt gemaakt van thema 4.1 tm 4.8 en maak eventueel de vragen die nog open staan.

Aan het eind van 4.5 kun je:

• vertellen wat geluidsterkte is en hoe geluidsterkte gemeten wordt;
  
• vertellen hoe je gehoor kan beschadigen en hoe je dit kunt voorkomen;
  
• uitleggen wat er gebeurt bij een tijdelijke gehoorverlies
  
• wat gehoorschade en lawaaischade is, hoe dit kan ontstaan en voorkomen kan worden
  
  
  
• samenwerken in een gedeeld Word-bestand;
  
• afbeeldingen bewerken en voorzien van een bijschrift;
  
• een flyer maken met Word; 

In het diagram zie je de grafieken van de pijngrens en de gehoordrempel.
Is de volgende stelling juist of onjuist?

De gehoorgrens heeft bij alle frequenties dezelfde waarde.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding zie je vier verschillende beelden van een oscilloscoopscherm. De oscilloscoop heeft vier keer dezelfde instelling.
Welke twee beelden geven de geluiden met de grootste geluidssterkte weer?

1. beeld A
2. beeld B
3. beeld C
4. beeld D

Een stemvork met een dunne stift aan het uiteinde wordt van links naar rechts over een beroete glasplaat getrokken. Dit gebeurt met constante snelheid. De trilling dooft daarbij snel uit.
In welk van de vier figuren is dit het beste weergegeven?

1. A
2. B
3. C
4. D

Wanneer krijg je direct gehoorschade?

1. 90 dB
2. 60 dB
3. 130 dB
4. 140 dB

Aan het eind van 4.6 kun je:

• uitleggen wat er gebeurt als je waarneemt door te zien.
  
• verschillende delen van het oog benoemen met kenmerken en functies.
  
• aangeven hoe op het netvlies een scherp beeld wordt gevormd en hoe dit beeld leidt tot waarneming
  
• vertellen hoe we diepte kunnen zien.
  
• aangeven hoe gezichtsbedrog werkt.
• aangeven hoe je ogen worden beschermd met hun kenmerken.
  
• uitleggen hoe de pupilreflex werkt.
  
• eigenschappen van licht en lichtbronnen noemen
  
• uitleggen wat de spiegelwet is en toepassen.

Welk onderdeel van het oog is het lichtzintuig?

1. Hoornvlies
2. Vaatvlies
3. Netvlies
4. Gele vlek

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Stap 8

Stap 9

Licht komt van de zon

Licht weerkaatst van een appel

Het licht gaat door het hoornvlies

Het licht gaat door de pupil

Het licht gaat door de lens

Het licht gaat door het glasachtig lichaam

Het licht komt op het netvlies

Er gaat een impuls naar de hersenen

Je ziet de appel

Je kijkt naar je laptopscherm, is de lens bol of plat? En is het straallichaam ontspannen of samengetrokken?

1. Bol + samengetrokken
2. plat + samengetrokken
3. Bol + ontspannen
4. Plat + ontspannen

Hoe noem je het groter en kleiner worden van de pupil?

1. oogreflex
2. pupilreflex
3. accomoderen
4. accomodatiereflex

Hoe heet het als de lens van vorm veranderd?

1. pupilreflex
2. accomoderen
3. decentraliseren
4. centraliseren

Nummer 4 is ?

1. netvlies
2. iris
3. hoornvlies
4. pupil

Om kleuren te zien, zitten er op je netvlies 3 soorten ...

1. kogeltjes
2. streepjes
3. driehoekjes
4. kegeltjes

Aan het eind van 4.7 kun je:

• uitleggen wat een spectrum is. Ook kun je aangeven hoe licht kleur geeft aan een voorwerp.
• Je kunt twee typen zintuigcellen in het oog en hun functies noemen
• uitleggen wat kleurenblindheid is.
• aangeven wat fosforescentie en fluorescentie is

Een regenboog bevat alle kleuren. Hoe noem je deze reeks kleuren?

1. spectrum
2. kleurenboog
3. plectrum
4. lichtreeks

Oranje

Geel

Rood

Blauw

Violet

Groen

Een rood voorwerp absorbeert rood licht.

1. Waar
2. Niet waar

Een kamer heeft een blauwe muur. Het is helemaal donker in de kamer. Er is alleen een gele lamp aan. Welke kleur zie je?

1. wit
2. blauw
3. geel
4. zwart

Je hebt een wit T-shirt aan met rode letters er op. Wat zie je als er alleen groen licht is?

1. wit T-shirt met groene letters
2. groen T-shirt met zwarte letters
3. hele T-shirt is groen
4. wit T-shirt met zwarte letters

Welke kleur licht wordt door een groen filter doorgelaten?

1. alleen rood
2. alle kleuren licht
3. alleen groen licht
4. groen en rood licht

wat gebeurt er met de kleuren licht die niet door een filter worden doorgelaten?

1. deze worden door het filter weerkaatst
2. deze worden door het filter geabsorbeerd
3. deze krijgen de zelfde kleur als het filter

Wat is niet waar als het om fluorescentie gaat

1. Drukinkt is de lichtbron
2. worden aan wasmiddel en tandpasta toegevoegd
3. fluorescent is een kleur
4. snelheid van 300 000 km/s

opdracht

start huiswerk: leren thema 4 - volgende week donderdag proeftoets in Quayn.

Aan het eind van 4.8 kun je:

• vier soorten straling/licht noemen, voor- en nadelen ervan en verschillende toepassingen;
  
• verschil tussen ultrasoon en infrasoon geluid noemen met voorbeelden
  
• uitleggen hoe echografie en sonar werkt.

• een PowerPointpresentatie maken in een groepje
  
• tabellen, tekstvakken, diagrammen, video's en afbeeldingen invoegen in een PowerPoint;
  
• jouw PowerPointpresentatie presenteren, delen en downloaden