Les 3: Diergeneesmiddelen

• Gezondheid
• MBO
• Studiejaar 2

Les 3: Diergeneesmiddelen

03-02-2025

Lesplanning

Je kent regels rondom antibioticagebruik en kan uitleggen wat de DDD inhoudt

Lesdoel

Je kent regels rondom antibioticagebruik en kan uitleggen wat de DDD inhoudt

Verschillende soorten diergeneesmiddelen

Er zijn verschillende soorten medicijnen die in de melkveehouderij worden gebruikt. 

Zo heb je ontstekingsremmende medicijnen en pijnstillers, maar ook hormonen, antibiotica of medicijnen die tegen parasieten of schimmels werken. 

Ook zijn er nog voedingssupplementen en homeopathische middelen die ingezet kunnen worden om de gezondheid van een dier te verbeteren.

Regels bij diergeneesmiddelen

Diergeneesmiddelengebruik op een bedrijf moet worden bijgehouden en vastgelegd. Er zitten verschillende regels aan het gebruik van geneesmiddelen waar je je als veehouder aan moet houden. 

Categorien diergeneesmiddelen

VRIJ: Zonder recept van een dierenarts

UDA: Uitsluitend dierenarts afleveren

URA: Uitsluitend op recept afleveren

UDD: Uitsluitend door dierenarts

Wat is antibiotica?

Antibiotica

Antibiotica is een geneesmiddel om bacteriën te doden of de groei ervan te remmen.

Wat is resistentie?

Resistentie

Resistentie tegen een antibioticum betekent dat een bepaald soort bacterie niet meer reageert op een bepaald antibioticum.

Pijsstilling

 Een voorbeeld hiervan is ketofen. Deze medicijnen werken pijnstillend, remmen de koorts en de ontsteking.

Het virus of de bacterie wordt niet gedood, maar de ontsteking wordt aangepakt en door de pijnstilling voelt de koe zich snel beter. Hierdoor gaat ze beter vreten en blijft ze actiever. Niet alleen bij virusziekten, maar ook bij andere aandoeningen kunnen zulke medicijnen het herstel bevorderen.

Alternatieve middelen

Het grootste voordeel aan homeopathische geneesmiddelen is dat er geen wachttijd op zit. Homeopathische middelen spelen in op het zelf herstellend vermogen van het lichaam. 

Voorbeeld

Bij een beginnende uierontsteking bijvoorbeeld, kun je pyrogenium gebruiken. Dit middel bevat verdund slangengif, wat door het lichaam herkend wordt als lichaamsvreemde stof. Het immuunsysteem wordt daardoor geactiveerd: er worden meer vreetcellen naar de ontstoken locatie gestuurd. Hierdoor wordt zowel het slangengif als de beginnende ontsteking opgeruimd door het lichaam.

Voorbeeld

Een ander middel wat veel wordt ingezet in de strijd tegen mastitis is uiermint. Dit is een zalf op basis van verschillende kruiden die zich vooral richt op het verhogen van de doorbloeding van de uier en ontstekingsremmend werken. Door de doorbloeding van de uier te stimuleren kunnen witte bloedcellen makkelijker bij de ontsteking komen en kan de ontsteking sneller opgeruimd worden door het lichaam.

Toedienen en behandelen

Koeien behandelen

Zieke koeien verdienen een behandeling! 

Maar soms ook behandeling voordat koeien ziek worden!

Curatief vs. preventief

Curatief --> ter behandeling! Er is dus als sprake van ziekte. 

Preventief --> ter voorkoming! Er is dus nog geen ziekte, je wilt het voorkomen. 

Medicijnen toedienen

Veel verschillende manieren om medicijnen in een koe te krijgen!! 

Deels mag je dat als veehouder zelf, maar ook deels niet!

Medicijnen toedienen

Intramusculair = in de spier

Intraveneus = in de ader (mag je niet zelf, CaMg infuus wordt gedoogd!)

Subcutaan = onderhuids

Intramammair = in de uier

Oraal = in de bek

Intrauterine = in de baarmoeder

Topicaal = op de huid

Intranasaal = in de neus

Medicijnen toedienen

Wie heeft dit wel eens gedaan? 

Wat zijn belangrijke zaken om aan te denken als je medicijnen gaat toedienen? 

Medicijnen toedienen

• Jouw eigen veiligheid!
• Veiligheid van het dier
• Juiste toediening
• Juiste dosering 

Is dit veilig?

Hoe dien je het medicijn toe als er op de verpakking staat dat het SC moet?

1. In de spier
2. Onderhuids
3. In de bek
4. In de uier

Hoe dien je het medicijn toe als er op de verpakking staat dat het IM moet?

1. In de spier
2. Onderhuids
3. In de bek
4. In de uier

1e keus

Middelen die werkzaam zijn voor de indicatie waar tegen ze gebruikt worden​

Waarvan bekend is dat er niet specifiek resistentie op treedt door het gebruik er van​

​

Bv​

Procapen​

​

2e keus

Nee tenzij… ​

Je kunt onderbouwen waarom je het middel inzet​

Bv je verwacht dat er verschillende soorten bacteriën (bv gram negatieve en gram positieve) bij betrokken zijn​

Of uit een gevoeligheidsbepaling is gebleken dat de bacterie niet gevoelig is voor antibiotica​

Bijvoorbeeld: ​

Avuloxil ​

Ampiciline

3e keus

Van kritisch belang voor de humane gezondheidssector​

​

Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief gevoeligheidsbepaling is aangetoond dat er geen alternatieven zijn​

​

Onderzoek is verplicht! ​

​

Bijvoorbeeld​

Colistine

Baytril

Onderhuidse injectie

Injectie in de spier

Injectie in de ader

Injectie in de uier

Subcutane injectie

 intramammaire injectie

Intraveneuze injectie

Intramusculaire injectie

Vrije geneesmiddelen

middelen die in de vrije handel verkrijgbaar zijn.

-vitaminen en mineralen

URA

Te verkrijgen op recept bij een dierenarts of apotheek of boerenbond winkel. Dit middel mag wel door een eigenaar toegediend worden maar moet wel volgens recept zodat de dierenarts het gebruik in de gaten kan houden

-Wormmiddelen

UDA

middelen zijn uitsluitend verkrijgbaar op recept bij de dierenarts

-Antibiotica, kalmeringsmiddelen

UDD

Middelen die alleen door een dierenarts mogen worden toegediend.

Voorbeeld: vaccins,  spierverslappers

Welke categorie diergeneesmiddelen mag een veehouder niet op zijn bedrijf op voorraad hebben

1. VRIJ
2. URA
3. UDA
4. UDD

Volgende week

Vandaag gezondheid verslag/filmpje af

Toets bedrijfsgezondheid