5.2 Besluiten en besturen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5 Nederland na 1945

5.2 Besluiten en besturen

Wat gaan we doen?

1. Welkom 5 min
2. Uitleg 4.2 20 min
3. Samen werken 15 min
4. Zelfstandig werken 15 min
5. Afsluiten 5 min

Watersnoodramp 1953

Agenda invullen

Vul in bij dinsdag 8 maart:

• Maken: Alle opdrachten van 5.2
• Schrijf jouw samenvatting/ tijdlijn/ begrippenlijst  van P5.2 ter voorbereiding van de toets in DT 6. 

Bouwstenen P5.2

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

-hoe wetten tot stand komen en worden uitgevoerd.

-hoe de regering en het parlement tot stand komen en werken.

-hoe lagere overheden tot stand komen en werken.

-hoe het bestuur van het Koninkrijk der Nederlanden is geregeld. 

Willem Drees

Een wet maken en uitvoeren

Na de watersnoodramp in 1953 maakten ambtenaren een plan om de dijken te verhogen en drie zeearmen af te sluiten.

• 1955 Wetsvoorstel voor de Deltawet
• 1957 Wetsvoorstel goedgekeurd door de Tweede Kamer
• 1958 Wetsvoorstel goedgekeurd door Eerste Kamer

Een wet maken en uitvoeren

D66-Kamerlid Jan Terlouw overtuigde zijn fractie (Kamerleden van een politieke partij) dat de Oosterschelde niet helemaal afgesloten moest worden. 

• Er is discussie over de stormvoedkering. Parlementsleden hebben parlementaire onschendbaarheid (mogen niet voor hun uitspraken worden vervolgd). 
• De Oosterschelde gaat uiteindelijk deels open en deels dicht. 
• 1986 (33 jaar na de ramp) Stormvloedkering wordt in gebruik genomen.

historiek.net

Regering en parlement

• 1848 Thorbecke stelt de grondwet op.
• Regering = Kabinet + koning
• Koning = staatshoofd zonder macht
• Ministers zijn verantwoordelijk voor uitspraken koning = Ministeriële verantwoordelijkheid
• Parlement = Staten Generaal = Eerste en Tweede Kamer samen
• Kabinet = alle ministers en staatssecretarissen (onderministers)

Regering en parlement

• Taken regering: Het land besturen + Wetten maken
  
• Taken parlement: Regering controleren + wetsvoorstellen maken

• Burgers kiezen eens per 4 jaar de 150 leden van de Tweede Kamer = Actief kiesrecht
• Je kunt ook jezelf verkiesbaar stellen = Passief kiesrecht

• De partijen die deelnemen aan de regering heten de coalitiepartijen. De partijen die niet in de regering zitten zijn de oppositiepartijen. 

• Je kunt invloed uitoefenen op de politiek via de media of middels een burgerinitiatief. 

Lagere overheden

Naast de Rijksoverheid zijn er lagere overheden:

• Provincies: bijv. natuurgebieden
• Gemeenten: Zaken uit steden en dorpen
• Waterschappen: Dijken en waterkwaliteit

Gemeentehuis Arnhem

Lagere overheden

• 1x per vier jaar Provinciale Staten verkiezingen
• Gedeputeerde Staten = het provinciebestuur
• Commissaris van de Koning = voorzitter Gedputeerde Staten

• Regering benoemt Dijkgraven = voorzitters van de Waterschappen.

• 1x per vier jaar Gemeenteraadsverkiezingen
• Gemeenteraad beslist over gemeentebeleid en controleert het gemeentebestuur: College van B en W. 

Het Koninkrijk

• Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten vormen samen één Koninkrijk. Samen één staatshoofd, één minister van buitenlandse zaken en één leger.
  

• Alle inwoners hebben de Nederlandse nationaliteit.
  

• Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben een eigen regering en Parlement. --> Sturen elk 1 minister naar Den Haag voor de Rijksministerraad. 

Prinsjesdag

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: Alle opdrachten van 5.2
• Klascode: evzsr

Als je klaar bent is het handig om vast te beginnen aan een samenvatting / begrippenlijst / tijdlijn / quizlet over deze paragraaf. In deeltaak zes heb je een toets over H4, 5 & 6!