Het zenuwstelsel

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 1

Deze les

• Herhaling nieren
• Filmpje spasticiteit (5 minuten)
• Uitleg zenuwcellen
• Opdracht: Schematische tekening van de zenuwcel
• Uitleg zenuwstelsel
• Opdracht: Schema zenuwstelsel maken

Nieren

Met welk nummer wordt het
nierschors aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 6

Urine verlaat het lichaam via de:

1. urineleider
2. urinebuis
3. urineblaas

Het lichaam scheidt stoffen uit via:

1. De lever
2. De nieren
3. De lever en nieren
4. De lever, nieren en longen

Waar liggen de nieren?

1. Ter hoogte van de navel aan de rugzijde
2. In de borstholte aan de rugzijde
3. Ter hoogte van de navel aan de buikzijde

Waar wordt de urine verzameld?

1. Nierbekken
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Urinebuis

Wat hoort er niet thuis in urine?

1. Kleurstof
2. Rode bloedcellen
3. Water
4. Resten van medicijnen

Bloed stroomt naar de nieren via de:

1. Urineleider
2. Nierader
3. Poortader
4. Nierslagader

Welk nummer is 2?

1. Nierschors
2. Niermerg
3. Nierkelkjes
4. Nierbekken

Lesdoelen 

• Bouw en werking van het zenuwstelsel
• Impulsgeleiding

Zenuwcellen

• 100 Miljard zenuwcellen. Het grootste deel daarvan bevindt zich in het centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
•  Zenuwcellen verwerken informatie en signalen. Ze kunnen deze ontvangen en doorgeven zonder verlies van signaalsterkte.
  

3 Typen zenuwcellen

• Gevoelszenuwcellen
• Schakelcellen 
• Bewegingszenuwcellen 

3 Typen zenuwcellen

Impuls = elektrisch signaaltje

Gevoelszenuwcel: Vervoeren impulsen van zintuigcellen naar het centrale zenuwstelsel.

Schakelcel:  Zijn aan beide einden verbonden met andere zenuwcellen.  Schakelcellen krijgen informatie van gevoelszenuwcellen en/of andere schakelcellen en geven informatie door aan bewegingszenuwcellen en/of andere schakelcellen.

Bewegingszenuwcellen: Vervoeren impulsen weg van het centraal zenuwstelsel en richting een spier of een klier.

Animatie zenuwcel 

https://www.youtube.com/watch?v=OZNXjYcXxn4&ab_channel=SaraiD

(3 min.)

Van prikkel naar beweging

Voorbeeld: Je staat buiten op een kruispunt, en kijkt naar links en naar rechts. Je ziet een auto aankomen.. Je kunt maar beter een stap naar achter doen!

• Wat is de prikkel en op welk zintuig werkt deze? 
• De impuls wordt gestuurd naar ....

-De impuls wordt verwerkt in de grote hersenen.

• De impuls loopt  van de hersenen naar ....

Opdracht

Wat: Maak een schematische tekeningen van een zenuwcel. Je mag zelf kiezen welk type (sensorisch, motorisch of schakelcel).

Hoe: Met potlood of pen

Hulp: Reader

1. Benoem de volgende onderdelen in je tekening: Axon, cellichaam, dendriet, myelineschede en synaps. 
2. Beschrijf in een paar woorden de functie van elk onderdeel.
3.  Geef met een pijl de richting van de impulsoverdracht aan.

Tijd: 10 minuten

Het zenuwstelsel

Filmpje spasticiteit

Frank 

https://www.npostart.nl/je-zal-het-maar-hebben/20-06-2011/POW_00393935 

16:35- 21:10

Centrale zenuwstelsel (CZS)

Bestaat uit :

• Hersenen
• Het ruggenmerg

Functies 

Grote hersenen:  Controlecentrum

• Maken het bewust handelen mogelijk. 
• Prikkels komen hier aan en worden 

verwerkt.

• Functies als denkvermogen, taal, geheugen, creativiteit en nieuwe dingen aanleren.

Kleine hersenen

Coördinatie en balans/ evenwicht.

 Gevoelig voor alcohol. 

Hersenstam

Bestuurt belangrijke levensfuncties: 

Ademhalen, slaap- waakcyclus, spijsvertering reguleren, kauwen, slikken, huilen, plassen.

Ruggenmerg

• Is onderdeel van het centrale zenuwstelsel, en bevindt zich in het kanaal van de wervelkolom .
• Hierdoor lopen alle zenuwen die van en naar de hersenen toe gaan.
• Dwarslaesie

Perifeer zenuwstelsel

Bestaat uit zenuwen die impulsen aan- en afvoeren vanuit het lichaam naar het centraal zenuwstelsel.

Bestaat uit:

Somatisch en autonoom zenuwstelsel

Somatisch zenuwstelsel

Soma = lichaam --> bewust

Stuurt alles aan waar we controle over hebben.

Lopen, praten, zwaaien

Autonoom zenuwstelsel

Auto = zelf --> onbewust/ automatisch

 Stuurt het hart en gladde spierweefsels (zoals maag-darmstelsel, bloedvaten, luchtwegen, voortplantingsorganen)

aan. 

Over dit gedeelte hebben wij geen controle.

Ezelsbruggetje: Para- staat voor paracetamol, dus het parasympathische zenuwstelsel is voor ontspannen en relaxen.

Reflex

Een reflex is een onwillekeurige reactie van de spieren op een prikkel.

Er vindt geen bewustwording in de hersenen plaats dus de route is kort.

Voorbeeld: Je brandt je aan een hete oven en trekt je hand terug. Later besef je pas wat je hebt gedaan.

Elektrisch signaal wordt chemisch signaal

Schema zenuwstelsel

Wat: Maak een overzicht van alle delen van het zenuwstelsel met hun functies.

Hoe: Op tafel met een set kaartjes.

Hulp: Je klasgenoot. Je werkt in tweetallen.

Tijd: 10 minuten. Hierna klassikaal bespreken.

Uitkomst: Overzicht van het hele zenuwstelsel.

Klaar: Maak een foto en/of schrijf over in je schrift.

Lesdoelen

• Bouw en werking van het zenuwstelsel
  
• Impulsgeleiding
  

Het zenuwstelsel

Einde van deze les