2BK- Cursus Lezen - Onbekende woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

- Pak je materiaal voor;

- Inloggen LessonUp.

§2 Onbekende woorden

Voordat we beginnen:

In deze les:

• Herhaling verschillende woordraadstrategieën.
• Opdrachten nakijken
• Gezamenlijk afronden.

• Je kunt drie woordraadstrategieën gebruiken om de betekenis
  van onbekende woorden te vinden.

Lesdoelen

Onbekende woorden

Je kunt een strategie toepassen als je een tekst gaat lezen. Dit kun je ook doen om de betekenis van moeilijke woorden te achterhalen. Als je in een tekst een onbekend woord tegenkomt, kijk dan eerst of je de betekenis van dat woord uit de tekst kunt halen. Je leert in deze paragraaf dat je dit op drie verschillende manieren kunt doen. 

woordraadstrategie 1

Sommige woorden hebben ongeveer dezelfde betekenis. Deze woorden noem je synoniemen. Trottoir is een synoniem van stoep. Wagen is een synoniem van auto.

Vaak staan synoniemen van elkaar in dezelfde zin. Zo niet, lees dan ook de zin voor het moeilijke woord of de zin erna. Bij een synoniem gaat het om één woord dat dezelfde betekenis heeft als het het onbekende woord.

Een synoniem zoeken

woordraadstrategie 2

Een omschrijving is een uitleg van een onbekend woord. Bij een omschrijving worden meer woorden gebruikt dan bij een synoniem.

Omschrijving staan vaak:

• (tussen haakjes)
• tussen komma's,
• in dezelfde zin, in de zin ervoor of erna.

Een omschrijving

zoeken

woordraadstrategie 3

Er komt vaak een voorbeeld na woorden als: zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van... 

• In het ziekenhuis werken veel specialiteiten, zoals een oogarts en en een chirurg.

Let op: voorbeelden kunnen ook na een dubbele punt of tussen haakjes of komma's staan.

• Tijdens biologie hadden we het over het gebruik van onze zintuigen: zien, horen, proeven, voelen, ruiken.

Een voorbeeld zoeken

Wat is een woordraadstrategie?

1. Een manier om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.
2. Een manier om moeilijke woorden in een tekst te vinden.

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'imponerend' te komen?

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. synoniem
4. omschrijving

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'exacte vakken' te komen?

1. zoek een voorbeeld
2. zoek een synoniem
3. zoek een omschrijving

Welke woordraadstrategie moet je toepassen om de betekenis van het onderstreepte woord te achterhalen:

De paus werd beschuldigd van nepotisme. Hij zou vrienden en familie bevoordeeld hebben.

 

1. Synoniem
2. Omschrijving
3. Voorbeeld

Een jaar na de catastrofe was pas zichtbaar hoeveel schade de ramp had veroorzaakt.

Welke woordraadstrategie gebruik je hier?

1. omschrijving
2. synoniem
3. voorbeeld
4. dat kan hier niet

Haar opa is haar idool, iemand voor wie ze grote bewondering heeft.

Welke woordraadstrategie gebruik je hier?

1. omschrijving
2. synoniem
3. voorbeeld
4. dat kan hier niet

woordraadstrategie 4

Je kunt de betekenis van een onbekend woord soms vinden doordat er in de tekst een tegenstelling van dat woord staat. Een tegenstelling is een ander woord dat precies het tegenovergestelde betekent. Bijvoorbeeld: hard ↔ zacht; groot ↔ klein; licht ↔ donker.

Een tegenstelling zoeken

woordraadstrategie 5

Als je de betekenis van een woord niet kent, kun je op zoek gaan naar een bekend deel in dat woord. Deze strategie kun je toepassen bij woorden die zijn samengesteld uit twee of meer woorden, bij woorden met een voorvoegsel en bij woorden met een achtervoegsel.

Een bekend woorddeel zoeken

Zo zoek je een bekend woorddeel

Kijk of je de betekenis van een deel van het woord al kent. Bijvoorbeeld: leesplezier. Je kent het woord lees en het woord plezier. 

Kijk of er een voorvoegsel voor het woord staat, bijvoorbeeld: on-, her-. Het voorvoegsel on- betekent niet of zonder. Het voorvoegsel her- betekent opnieuw.

Kijk of er een achtervoegsel achter het woord staat, bijvoorbeeld: -vol, -loos. Het achtervoegsel -vol betekent met. Het achtervoegsel -loos betekent zonder.

Een bekend woorddeel zoeken

In alinea 1 wordt de betekenis van guur duidelijk, doordat de tegenstelling hiervan genoemd wordt: warm en droog. Wat betekent guur?

1. heet en rustig
2. heet en hard
3. koud en nat
4. koud en hard

Hoe weet je in deze alinea wat het woord 'zwak' betekent

1. Aan een bekend woorddeel
2. Er wordt een tegenstelling genoemd.
3. Omdat er een synoniem wordt genoemd.
4. Er wordt een voorbeeld gegeven.

In alinea 3 wordt de betekenis van onstuimig duidelijk, doordat de tegenstelling hiervan genoemd wordt: rustig. Wat betekent onstuimig?

1. kalm
2. koud
3. warm
4. wild

Het woord vragenlijst bestaat uit twee woorden: vragen en lijst.
Wat is dus de betekenis van vragenlijst?

Het woord operatiekamer bestaat uit twee woorden: operatie en kamer. Wat is dus de betekenis van operatiekamer?

Zelfstandig werken

Opdrachten maken

Opdracht  4 + 6 (blz 12 -14)

Je mag zachtjes overleggen.

• Je kunt drie woordraadstrategieën gebruiken om de betekenis
  van onbekende woorden te vinden.

Lesdoelen