5H 10.3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Werkwijze

Studiewijzer: via magister.me

Lessen via lesson-up

Indien mogelijk:

- Lessonup openen naast google meet

Leerdoelen

• berekeningen maken aan de middelpuntzoekende kracht alleen in situaties waarin slechts één kracht de rol van middelpuntzoekende kracht heeft
• vakbegrippen: omlooptijd, baanstraal, baansnelheid

Lesverloop

L1:

0-5min: Start

5-15min: Vragen verzamelen en gedeeltelijk beantwoorden startacitviteit

15-35min: Instructie met voorbeelden (lezend kan je zelf) +werkblad maken

35-40min: Afsluiting

L2

0-5min: Start

5-15min: Vragen beantwoorden

15-35min: Zelf werken

35-40min: Afsluiting

L3

0-5min: Start

5-15min: Intoductieopdrachten Dynamiscn modelleren

15-35min: Afronden opdrachten

35-40min: Afsluiting

Weektaak

https://www.magister.me

Welke vragen zijn er?

Welke eigenschappen heeft de gravitatiekracht en hoe verklaren we daarmee de regelmaat in de bewegingen van de planeten in ons zonnestelsel?

Hoe kun je gebruik maken van de wet van behoud van energie?

(om complexe natuurkundige situaties te analyseren)

Vraag 1

Antwoord vraag 1

Antwoord vraag 1

Bereken de gravitatieversnelling aan het oppervlak van jouw planeet Formuleer jouw antwoord als volgt:
Planeet:
Versnelling:

Waar hangt Fg vanaf?

• massa (kg)
• Massa (kg)
• Straal (afstand, m)

Dus niet:

• Snelheid 
• Fmpz

Vraag 2

Antwoord vraag 2

Uitwerking vraag 2

Vraag 3

Antwoord vraag 3

Uitwerking vraag 3

Vraag 4

Antwoord vraag 4

Vraag 5

Antwoord vraag 5

Geostationair en Polair

Polaire satellieten

GPS-satelietten

Geostationaire satellieten

Draait over de polen

Draait rond aarde

12 uur

Draait rond aarde

24 uur

Lijkt voor ons stil te staan!

Uitdijing van het heelal

Hubble constateerde: 

1.  Aan alle kanten rood verschuiving -> sterren bewegen  van ons af.

2. Roodverschuiving neemt recht evenredig toe met de afstand -> snelheid van sterren neemt recht evenredig toe met de afstand.

- v_rad = H_0*r 

- H₀ =2,28*10^-18 s^-1

Roodverschuiving

Hier zien jullie het licht spectrum van de zon. Maar als we naar een ster kijken die miljard lichtjaar ver weg bevindt, dan zien we bijna het zelfde spectrum terug. Alleen bij dit spectrum zijn de zwarte streepjes naar verplaatst richting de rode kleur. Wat dit betekent dat de ster van ons af beweegt. Als de absorptie lijnen geschoven waren richting de blauwe kleur dan zou die ster onze kant op bewegen.

Na veel observaties blijkt dat er meer sterrenstelsels van ons af bewegen dan naar ons toekomen en hoe verder het sterrenstelsel was, hoe meer rood verschoven ze zijn. Dit heet de wet van Hubble. Dus dit betekent dat het heelal uitdijt, het wordt steeds groter.

Wet van wien

Wet van Wien

De Melkweg

Links zien we een wolkachtige lijn aan de hemel. Als het goed is dit plaatje een foto vanuit Nederland genomen en die wolkachtige lijn is een stuk van de Melkweg die wij zien. In de rechter foto zien je waar de aarde zich bevindt. De Melkweg is een stelsel van sterren die draaien om een gemeenschappelijk punt. In ons sterrenstelsel bevindt zich een enorm zwaar wartgat.

In het Melkweg zijn er zo'n 200 miljard sterren aanwezig en een rondje om het centrum heen duurt voor ons zonnestelsel 250 miljoen jaar. Omdat de zo'n al meer dan 4 miljard bestaat, heeft het heel veel keer al om het centrum heen gedraaid.

Ons Melkweg is niet uniek, er zijn vele miljarden andere sterrenstelsels en een groep hiervan noemen wij een cluster.

Fotonen en energie

• Fotonen zijn stralingspakketjes die stralingsenergie bevatten.
• Hoe kleiner de golflengte van de straling , hoe groter de stralingsenergie.
• de totale energie die je per seconde van alle fotonen samen ontvangst noem je het vermogen.

Foton energie

Melkweg

Sterrenstelsel waar wij ons in bevinden

Sterrenstelsel

• = verzameling miljarden sterren met onderlinge samenhang.
• Alle sterren draaien om centraal punt. (zwart gat)
• miljarden sterrenstelsels in het heelal.
• ons sterrenstelsel= de Melkweg

1

2

3

Lichtjaar

Radiotelescopen

• Ontvangen radiogolven en 

       microgolven uit het heelal.

• Röntgenstraling kan ook niet door de dampkring heen dus dat word ook met een satelliet waargenomen.

Röntgenstraling

Telescopen

Leg uit met een tekening waarom de aarde bij de zon blijft maar de maan ook bij de aarde. Geef een korte toelichting (mbv de formule voor Fg)

Weektaak

Maken:

§10.3 opdracht 25 t/m 27, 29, 32, 33, 34, 37 t/m 42, 44, 45, 

OE-A

Voorbereiding:

Lees §10.4 Gravitatie-energie

Wet van keppler

Leid de wet van Kepler af:

Fz = Fg

Ga verder met b