H2 Lezen: hoofd- en bijzaken en samenvatten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 2

Klas 2KGT2

Na vandaag kun je...

1. onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken
2. een eenvoudige samenvatting maken

Wat weet je al over hoofd- en bijzaken?

hoofdzaken

De belangrijkste informatie in een tekst noem je de hoofdzaken

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

De hoofdzaken van een tekst vind je in de inleiding en/of het slot. 

Ook iedere alinea heeft een hoofdzaak. Deze vind je in de eerste of laatste zin.

De lay-out (opmaak) van de tekst helpt je ook om de hoofdzaken te vinden. Let op vetgedrukt, of andere kleuren

Lees deze tekst 

Wat voor tekstsoort is dit?

1. studietekst
2. nieuwsbericht
3. advertentie
4. schoolverslag

bijzaken

De niet zo belangrijke zaken in een tekst noem je de bijzaken. 

Dit zijn bijvoorbeeld:

• Voorbeelden en extra uitleg
• Maakt de tekst duidelijker, leuker of beter te begrijpen.

Vooral in de alinea's in het middenstuk vind je voorbeelden en extra uitleg

Is het citaat in alinea 2 een hoofdzaak of een bijzaak?

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Wat is de hoofdzaak?

De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

- elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

dus...

samenvatten

• Als je een tekst moet onthouden, kun je de belangrijkste informatie in een samenvatting zetten.
• Een samenvatting maak je door de belangrijkste zinnen van de alinea's onder elkaar te zetten.
• Je kunt de samenvatting beginnen of eindigen met de hoofdgedachte van de tekst

Lees de tekst

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. supermodel Doutzen Kroes
2. optredens van bekende artiesten
3. actie van Dance4Life
4. inzameling van 350 duizend euro

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

Je weet nu...

1. verschil tussen hoof- en bijzaken in een tekst
2. hoe je hoofdzaken uit een tekst kunt halen

Huiswerk voor de volgende les:

• Lees de theorie van 'samenvatten en hoofd- en bijzaken of bekijk het filmpje online.
• Maak van Hoofdstuk 2 Lezen – samenvatten en over hoofd- en bijzaken opdrachten 1, 2 en 4

zie ook Itslearning

Lees deze tekst (blz 39)

1. Lees de tekst oriënterend

2. Wat is het onderwerp?

3. Wat is de hoofdgedachte van

de tekst?

4. Onderstreep in iedere alinea

de belangrijkste zin