9. Gebruik voegwoorden en voorzetsels

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Duits

 voegwoorden& voorzetsels

das of dass

Das is een lidwoord en voornaamwoord. In het Duits, kun je das vervangen met dieses (dit), welches (welke) of jenes (datgeen) vervangen zonder dat de zin zijn betekenis verliest.

Bijvoorbeeld: 

Das Kind spielt gerne mit dem Ball --> Dieses Kind spielt gerne mit dem Ball.

Meine Mutter weiß, das / dass ich sie lieb habe.

Ich hoffe, das / dass das / dass Essen gut schmeckt. 

das of dass

Lukt het niet, dan moet je dass gebruiken. Dass is een voegwoord en verbindt een hoofdzin met een bijzijn.

• Ich weiß, dass er heute nicht kommen kann.
  
• Er hat gesagt, dass er heute nicht kommt.
  

ob of oder

	betekenis	voorbeeld
oder	of (keuze uit twee of meer)	Möchtest du Cola oder Wasser?
ob	of (als voegwoord)	Ich weiß nicht, ob er das machen will.

Ich weiß nicht, oder / ob das Möglich ist. 

Möchten Sie ein Tee oder / ob ein Kaffee?

wenn, wann of als

	betekenis	voorbeeld
wenn	in het geval dat, als, indien	Wenn ich diese Aufgabe fertig habe, fahre ich nach Hause.
wann	wanneer (tijdstippen)	Wann fängt die Schule an?
als	toen (verleden tijd) of in vergelijkingen	Als ich in Rotterdam studierte, wohnte ich in einem möblierten Zimmer. Zum Glück ist das Wetter besser als gestern.

Wenn / wann ich müde bin, gehe ich ins Bett.

Wenn / wann hast du Zeit? Ich möchte dich gerne treffen. 

dann of denn

	betekenis	voorbeeld
dann	dan, in de betekenis van daarna, dan of vervolgens	Erst waschen und dann ins Bett.
denn	denn is een voegwoord en koppelt twee hoofdzinnen met elkaar. Het geeft een reden aan en wordt vertaald met 'want'.	Ich bleibe heute zu Hause, denn ich bin krank.

Morgens putze ich erst meine Zähne, dann / denn frühstücke ich. 

Ich bin sehr müde, dann / denn ich habe nicht gut geschlafen. 

denn of weil

	betekenis	voorbeeld
weil	betekenis 'omdat' verbindt een hoofdzin met een bijzin.	Er bleibt zu Hause, weil er krank ist.
denn	denn is een voegwoord en koppelt twee hoofdzinnen met elkaar. Het geeft een reden aan en wordt vertaald met 'want'.	Ich bleibe heute zu Hause, denn ich bin krank.

als of wie

	betekenis	voorbeeld
als	in vergelijkingen in de hoedanigheid van	Er ist größer als sein Bruder. Das sage ich dir als Freund.
wie	'net als' of 'lijkend op'	Sie weint wie ein Kind. Er ist stark wie ein Bär.

nach, zu of in 

nach	zu	in
vertaling: naar (of na)	vertaling: naar	vertaling: naar
'nach' gebruik je bij steden en landen (zonder een vast lidwoord) Ich fahre nach Hamburg. Ich fahre nach Belgien.	Je gebruikt 'zu' als je ergens naartoe gaat. Dat kan de school zijn of de supermarkt. (gebouwen) Ich fahre zur Schule.	Je gebruikt 'in' bij landen met een lidwoord. Wir fliegen in die Schweiz. Wir fliegen in die USA.
'nach' gebruik je bij richtingen Ich gehe nach links/rechts. Ich gehe nach oben/unten.	Ook gebruik je het als je naar iemand toe gaat, dus bij personen. Ich gehe zu Sylvia.	Ook gebruik je in bij vaste combinaties in die Schule / in die Kirche / in die Disko gehen ins Theater / ins Konzert / ins Museum / ins Bett gehen

Hoe kun je het voozetsel 'naar' in het Duits vertalen?

Wollt ihr (naar de) an ... Meer (o) fahren?

Vertaal: Ik ga naar school.

1. Ich gehe nach Schule.
2. Ich gehe zur Schule.
3. Ich gehe in die Schule.

Vertaal: Wij gaan naar Zürich.

Vertaal: Zij gaan naar het zwembad.

Vertaal: Ik ga naar mijn oma

Welke vertalingen ken je voor 'bij'?

Vul in: Er wohnt noch (bij zijn ouders).

Er stellte sich ..

1. ans Fenster.
2. beim Fenster.
3. zum Fenster.

Wat is de juiste vertaling van 'voor'?

1. für
2. vor

Maak een voorbeeldzin met 'für'

Maak een voorbeeldzin met 'vor'.