LE 18 les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

LE 18 les 3

Anatomie en oncologie van de vrouwelijke geslachtsorganen

Planning

Lesdoelen
Herhalen
Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je de vrouwelijke geslachtsorganen benoemen

Aan het einde van les weet je hoe cervixcarcinoom ontstaat

Wat betekend een benigne tumor

1. kwaadaardige tumor
2. ophoping van cellen
3. goedaardige tumor
4. ophoping van vocht

Welke kankers bedoelen we met de "big Five"?

Welke 5 primaire vrouwelijke geslachtskenmerken ken je?

De primaire geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig. Sommige liggen inwendig en andere zie je aan de buitenkant van het lichaam. Daardoor weet je meteen of de pasgeboren baby een meisje of een jongetje is. 

De primaire geslachtskenmerken bij een vrouw zijn:

eierstokken;

eileiders;

baarmoeder;

vagina;

vulva.

Welke 5 primaire mannelijke geslachtskenmerken ken je?

De primaire geslachtskenmerken bij een man zijn:

penis;

zaadballen;

bijballen;

zaadleiders;

prostaat.

Secundaire geslachtkenmerken

De secundaire geslachtskenmerken zijn de kenmerken die tijdens de groei onder invloed van geslachtshormonen tot ontwikkeling komen. De geslachtshormonen worden vanaf het begin van de puberteit geproduceerd.

het volgroeid zijn van de eierstokken, de baarmoeder en de vulva;

de menstruele cyclus;

de borsten;

beharing onder de oksels en in de schaamstreek;

verbreding van het bekken;

toename van onderhuids vet op bepaalde plaatsen, zoals bij de heupen en de bovenbenen.

De secundaire geslachtskenmerken bij de man zijn:

het volgroeid zijn van de zaadballen, de bijballen en de penis;

stemverlaging (‘baard in de keel’);

beharing onder de oksels, in de schaamstreek, in het gezicht, op de borst en op de ledematen;

zwaardere botten en meer spierweefsel dan bij de vrouw.

Vrouwelijke geslachtsorganen

1: tuba
2: ovarium
3: uterus
4: cyste
5: vagina
6: symfyse
7: clitoris
8: labia majora
9: urethra

10: introitus
11: anus
10: 

Gynaecologische kanker

vulvakanker (uitwendige geslachtsorganen)

vaginakanker (schede)

baarmoederhalskanker (cervix)

baarmoederkanker (corpus)

eileiderkanker (tuba)

eierstokkanker (ovarium)

Baarmoederkanker

Ontstaat in de binnenste slijmvlieslaag (endometrium) 
Endometriumcarcinoom
Door langdurige inwerking van oestrogeen

Risoco: kinderloosheid, laat in de overgang, langdurig gebruik van oestrogenen, overgewicht

Risicofactoren voor het ontstaan van baarmoederkanker zijn kinderloosheid, een laat begin van de overgang, langdurig oestrogeengebruik (bijvoorbeeld bij overgangsklachten), langdurig gebruik van tamoxifen (bij patiënten met mammacarcinoom), een oestrogeenproducerende tumor in de eierstokken en overgewicht

Symptomen

Abnormaal vaginaal bloedverlies
Postmenopauzaal bloedverlies

Tussentijdse bloedingen
Buikpijn

Onderzoeken

Anamnese
Inwendig onderzoek
Vaginale echo

Hysteroscopie -> biopt

rontgenfoto, echografie van lever en nieren en urinewegen en de lymfeklieren. CT-scan of MRI

Behandeling

Behandeling en de prognose zijn afhaneklijk van het soort tumorcellen

stadium I beperkt de tumor zich tot het baarmoederlichaam. De tumor bij stadium IV is doorgegroeid buiten het kleine bekken naar de blaas of de endeldarm, en/of zijn er uitzaaiingen in andere delen van het lichaam.

Behandeling

Operatie
bestraling
hormonale therapie 
chemotherapie

Hormoontherapie houdt in het toedienen van hoge doses van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron om de tumorgroei af te remmen. Chemotherapie met celdodende of celdeling remmende medicijnen (cytostatica) is vooral zinvol als er uitzaaiingen zijn.

Overlevingskansen zijn gunstig

Opdracht

Jullie gaan cervixcarcinoom uitwerken

20 min
10 min nabespreken

Mag samenwerken
Gebruik TM
Internet
Eerder klaar?  Lees over ovariumcarcinoom in TM

Ovariumcarcinoom

The silent lady killer

Het is binnen de gynaecologie de vorm van kanker waaraan de meeste zorgvragers overlijden. Een groot probleem is dat deze kankervorm vrijwel geen klachten veroorzaakt totdat hij al in een vergevorderd stadium is

Diagnose

Anamnese ( buikpijn, gewichtsverlies, vermoeiheid)
Lichamelijk onderzoek
echografie
Bloedonderzoek CA125
Laparascopie, laparatomie biopten

Huiswerk

Heb je nu duidelijk voor jezelf waarin de verschillen zitten bij vrouwelijke kanker?