Interpunctie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 4

Vandaag

Interpunctie - Waarom belangrijk?

Enkelvoudige en meervoudige zinnen

Interpunctie - De regels

Leerdoelen

1. Je kent het verschil tussen enkelvoudige en meervoudige zinnen.
2. Je kunt benoemen welke leestekens er zijn.
   
3. Je kunt alle leestekens correct in een zin plaatsen.
   
4. Je kunt uitleggen welke regels er zijn voor het plaatsen van een komma.
   

Enkelvoudige zinnen

Een enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm

Op donderdag ben ik vrij.

Mijn collega’s werken dan wel.

Meervoudige zinnen

Een samengestelde zin heeft meerdere persoonsvormen.

Op donderdag ben ik vrij, maar mijn collega’s werken wel

Hoofd- en bijzinnen

Hoofdzinnen: Zelfstandig te gebruiken
Samengesteld: voegwoorden 'en', 'maar', 'of', 'want', 'dus'.

Bijzinnen: altijd samen met hoofdzin

Voegwoorden: zodat, omdat, doordat, opdat, totdat, nadat, hoe, terwijl.

Of verwijswoorden: (die, dat, wie, wat, welke)

Of een komma

Wegvallen van de interpunctie bij langere zinnen

"In mijn vrije tijd ga ik graag fietsen, omdat ik van sporten hou en ook game ik veel met vrienden of alleen soms ga ik ook voetballen met vrienden als het kan."

Hoe voorkom je dit nou?

Probeer je zinnen kort te houden, hoe korter hoe simpeler. 

Besef je dat een bijzin ook kan functioneren als een aparte zin.

"Ik ben veel gaan sporten, omdat de dokter mij dit adviseerde"

"Ik ben veel gaan sporten. De dokter adviseerde mij dit."

Hoe voorkom je dit nou?

Op 3F-niveau is samenhang belangrijk.

   - Sluiten de zinnen logisch op elkaar aan? 

   - Is er een helder verband tussen de (bij)zinnen?

Interpunctie speelt hierbij een cruciale rol!

Interpunctie (leestekens)

Maakt een langere tekst leesbaar

!?.,Aa:"

Wanneer gebruik je een hoofdletter?

Waar gebruik je een komma voor?

Komma (1)

Geeft een 'pauze' in een zin aan

'Ik wilde een serie gaan kijken, maar ik moest mijn vader nog helpen met klusjes in de tuin.'

Komma (2)

Bij het koppelen van een hoofdzin en bijzin:

We gaan morgen verhuizen, dus moeten we nu alles inpakken.

Bij hoofdzinnen met de voegwoorden:

Maar, of, want, noch, doch.             (NOOIT voor 'en'.)

Tussen twee persoonsvormen:

Als het kalf verdronken is, dempt men de put.

Opsommingen:

In de dierentuin vind je dieren zoals: leeuwen, tijgers, olifanten en ijsberen.

Waar gebruik je een punt voor?

Punt (1)

Aan het eind van bijna elke zin:

De cliënt is gisteren opnieuw opgenomen.

Overigens is meneer Van Daalen gisteren zijn medicatie vergeten in te nemen.

Niet altijd:

Als de zin een vraag is: vraagteken (?).

Als de zin uitgeroepen zou worden (!).

Als de zin een titel is. Het huisje dat niet wilde verhuizen

Punt (2)

Afkortingen

o.a. > onder andere

Niet allemaal:

Lengtes en maten (10km, 15kg)

dhr. (titels/aanhef)

Waar gebruik je een uitroepteken voor?

Interpunctie oefenen

de onschendbaarheid van het leven betekent dat je nooit het leven van een ander mag aantasten zoals ik natuurlijk ook niet wens dat iemand een einde aan het mijne maakt overtuigingen of zienswijzen mogen nog zo uiteenlopen nooit zal dit een moord kunnen rechtvaardigen elk leven is heilig

Het goede antwoord!

De onschendbaarheid van het leven betekent dat je nooit het leven van een ander mag aantasten, zoals ik natuurlijk ook niet wens dat iemand een einde aan het mijne maakt. Overtuigingen of zienswijzen mogen nog zo uiteenlopen, nooit zal dit een moord kunnen rechtvaardigen. Elk leven is heilig.

Wanneer gebruik je een ':' dubbele punt?

Dubbele punt:

Een dubbele punt gebruiken we vóór een opsomming, een citaat, een verklaring, aankondiging, omschrijving, toelichting, conclusie of gedachte.

Begin daar ook op tijd mee, want, zoals onze voorvaders het zagen: 'onder in het vat komt zuinigheid te laat'.

De puntkomma

Enkel wanneer twee hoofdzinnen aan elkaar gekoppeld worden:

De race is al bijna afgelopen; het blauwe team staat op grote voorsprong.

Meestal kun je ; vervangen door: en, maar, of, want, noch, doch.