3.4 De Sovjet Unie, 1922-1939 lesversie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

3.4 De Sovjet Unie, 1922-1939

Het interbellum

De rode ziel

de eerste zes minuten

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

Stalins economische verandering

Leerdoel:

Je kan uitleggen wat Stalin veranderde in de industrie en de landbouw van de Sovjet-Unie.

Begrippen:

communisme

planeconomie

vijfjarenplannen

B

Leven in de Sovjet-Unie

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie onder Stalin een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

Grote Terreur

showproces

C

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Leerdoel:

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland een niet-aanvalsverdrag sloten.

Begrippen:

niet-aanvalsverdrag

collectivisatie

stalinisme

www.bbc.com

1917

1922

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

-de invloed van de secretaris van een partij
(aannemen vrienden/ ja-knikkers)

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

Een machtig industrieland worden, planeconomie 

Met behulp van vijfjarenplannen (1928-1933, 1933-1938)

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

Succes?

Door de planeconomie kwam de industrie goed op gang.

(zware industrie en spoorwegen)

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

Ook de landbouw moest moderniseren volgens Stalin.

Er moesten hogere opbrengsten komen, zodat de overschotten konden worden verkocht.

Er kwam collectivisatie

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

De enorme boerderijen werden sovchozen of kolchozen genoemd. 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

De collectivisatie was geen succes. Dat kwam omdat:

• Boeren werkten nu als arbeider voor de staat en niet voor zichzelf.
• De boeren verlieten niet graag hun geboortegrond om op een staatsboerderij te werken 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

DeBoze burgers

Stalins economische verandering

www.kibbutzvisit.com

Wie voerde de planeconomie in de Sovjet-Unie in en lanceerde vijfjarenplannen om de economie te moderniseren?

1. Vladimir Lenin
2. Leon Trotsky
3. Joseph Stalin
4. Mikhail Gorbachev

Hoe probeerde Joseph Stalin de Sovjet-economie te transformeren?

1. Door de invoering van een vrije markteconomie
2. Door het invoeren van een planeconomie
3. Door de nationalisatie van kleine bedrijven
4. Door de afschaffing van de industrie

Wat was het belangrijkste doel van de collectivisatie van de landbouw onder Stalin?

1. Het verhogen van de opbrengsten voor individuele boeren
2. Het bevorderen van kleinschalige boerderijen
3. Het creëren van grote gezamenlijke boerderijen met opbrengsten voor de staat
4. Het beschermen van de rechten van zelfstandige boeren

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

Stalins economische verandering

Leerdoel:

Je kan uitleggen wat Stalin veranderde in de industrie en de landbouw van de Sovjet-Unie.

Begrippen:

communisme

planeconomie

vijfjarenplannen

B

Leven in de Sovjet-Unie

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie onder Stalin een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

Grote Terreur

showproces

C

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Leerdoel:

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland een niet-aanvalsverdrag sloten.

Begrippen:

niet-aanvalsverdrag

collectivisatie

stalinisme

In Duitsland was onder Hitler een extreemrechtse (nationalistisch) totalitaire staat ontstaan.

In de Sovjet-Unie ontstond nu onder Stalin een extreemlinkse (gelijkheid/communistische) staat.

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

De totalitaire staat onder Stalin had de volgende kenmerken:

• Een planeconomie met vijfjarenplannen
• Propaganda en censuur
• Dictatuur: de Communistische Partij en vooral de partijleider Stalin had alle macht
• Persoonsverheerlijking: Stalin werd als een soort god vereerd
• Indoctrinatie
• Terreur 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

Ook de Sovjet-Unie maakte dus gebruik van indoctrinatie:

• Censuur
• Propaganda 
• Er waren communistische jeugdverenigingen 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

Er werd geweld gebruikt tegen politieke tegenstanders. Ze werden opgepakt, vervolgd of uit de weg geruimd.

De ergste periode wordt de Grote Terreur genoemd. 

In deze periode van 1934 tot 1938 voerde Stalin een schrikbewind waarin miljoenen mensen zijn vermoord. 
Strafkampen: goelag 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

Op deze spotprent zegt Magere Hein tegen Stalin: "Je was altijd en goede vriend van me, Joseph"

Veel slachtoffers van de Grote Terreur kregen een showproces.

Doel van een showproces: het idee geven van een eerlijke rechtszaak.

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

Een spotprent uit 1928.

Stalin zegt: 'Voor mij is er geen honger in de Sovjet-Unie'

Na de oorlog kreeg Jezhov de schuld. Hij was degene die voor Stalin de Terreur had uitgevoerd. Jezhov werd gezuiverd; uit de weg geruimd en uit de geschiedenis gehaald.

Stalin controleerde het politieke, economische, culturele en sociale leven in de Sovjet-Unie. 

Zijn manier van besturen heet ook wel het stalinisme.

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

B

DeBoze burgers

Leven in de Sovjet-Unie

Wat waren enkele kenmerken van de totalitaire staat onder Stalin in de Sovjet-Unie?

1. Een vrije markteconomie en politieke diversiteit
2. Een geplande economie met vijfjarenplannen, propaganda en censuur, een sterke leider, verheerlijking van die leider, beïnvloeding van de bevolking en terreur
3. Een democratisch bestuur en persvrijheid
4. Onafhankelijkheid van de Communistische Partij

Hoe probeerde Stalin zijn politieke tegenstanders de mond te snoeren tijdens de Grote Terreur?

1. Door ze excuses aan te bieden
2. Door ze naar speciale werkkampen te sturen waar ze dwangarbeid moesten verrichten
3. Door eerlijke rechtszaken te organiseren
4. Door met hen in debat te gaan

Wat was het doel van de showprocessen tijdens de Grote Terreur onder Stalin?

1. Om politieke tegenstanders te rehabiliteren en vrij te pleiten
2. Om een eerlijke rechtszaak te garanderen voor de beschuldigden
3. Om de eigen bevolking en het buitenland de illusie van een eerlijke rechtszaak te geven
4. Om politieke hervormingen in de Sovjet-Unie te bevorderen

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

A

Stalins economische verandering

Leerdoel:

Je kan uitleggen wat Stalin veranderde in de industrie en de landbouw van de Sovjet-Unie.

Begrippen:

communisme

planeconomie

vijfjarenplannen

B

Leven in de Sovjet-Unie

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie onder Stalin een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

Grote Terreur

showproces

C

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Leerdoel:

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland een niet-aanvalsverdrag sloten.

Begrippen:

niet-aanvalsverdrag

collectivisatie

stalinisme

Stalin en Hitler waren aartsvijanden.

• Hitler wilde lebensraum en had communisten laten opruimen
• nationaalsocialisme en communisme = extreem rechts en extreem links

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

C

DeBoze burgers

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Communistische propaganda tegen de nazi's

Nazi propaganda tegen communisten

Maar in 1939: een niet-aanvalsverdrag 
(Molotov-Ribbentroppact) 

Ze beloofden elkaar niet aan te vallen of elkaars tegenstanders te helpen.

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

C

DeBoze burgers

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Een spotprent over het niet-aanvalsverdrag tussen Stalin (SU) en Hitler (Duitsland)

Geheim gedeelte: verdeling Polen

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

C

DeBoze burgers

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Stalin en Hitler hadden elk een andere reden om het verdrag te sluiten:

• Stalin wist dat Hitler ooit de SU aan zou vallen. Hij wilde tijdrekken om zo een groot leger op te bouwen.
• Hitler wilde de SU wel aanvallen, maar wilde eerst West-Europa innemen. Op deze manier wilde hij een tweefrontenoorlog voorkomen. 

§3.4

De Sovjet Unie, 1922-1939

C

DeBoze burgers

De Sovjet-Unie en nazi-Duitsland

Placemat

• Ieder groepje (4) krijgt een A3 vel 
• Teken daarop het volgende figuur
• (de middencirkel heeft ong. een diameter van 10 cm)
  
  
• Ieder groepslid heeft een eigen vak
• Schrijf in het midden de woorden collectivisatie, stalinisme en niet-aanvalsverdrag 
  
• Schrijf alles op wat te maken heeft met deze begrippen in jouw vak
• Leg je antwoorden uit en onderstreep/ omcirkel de gezamenlijke beste antwoorden