COPD

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

COPD: 

Kom op adem!                            

Agenda

* kennis opfrissen

* dyspneumanagement

* (medicatie)therapie

* inhalatietechniek

* palliatieve zorg

* klinisch redeneren

DYSPNEU

Wat is dyspneu?

             Dyspneu is wat de cliënt zegt dat het is.

             Lastig te bestrijden-> verborgen symptoom

             Klein percentage gelinkt met zuurstoftekort

             Beweging borstkas moeizamer (longen vol lucht)

Behandeling dyspneu

• Optimaliseer behandeling met medicatie
• Inhalatietechniek
• Therapietrouw
• Aandacht voor angst/somberheid
•  Symptoommanagment
• (Longaanvalsactieplan)

Niet medicamenteuze behandeling COPD

• Stoppen met roken
• Beweging
• Voeding
•  Sputumevacuatie

Welke toedieningsvorm van inhalatiemedicatie is het meest effectief?

1. Vernevelen
2. Voorzetkamer met mondneusmasker
3. Poederinhalator
4. Geen verschil

Hoeveel tijd moet er tussen de verschillende inhalers zitten?

1. 5 minuten
2. 1-2 minuten
3. 10 minuten
4. geen

Medicatie          

Bij inhaleren is het belangrijk dat...

1. je eerst diep uitademt
2. je je adem 10 tellen vast kunt houden
3. je zo hard mogelijk kunt inademen
4. alle 3 de antwoorden zijn juist

Hoeveel % van de mensen die inhalers gebruiken, maakt fouten?

1. 50%
2. 60%
3. 90%
4. 40%

Wat is de zwaarste inhaler om te gebruiken?

1. 
2. 
3. 
4. 

Als ik een inhaler niet ken, waar haal ik dan mijn informatie vandaan?

1. Ik vraag het de client, die is er mee bekend
2. ik zoek het op
3. ik vraag het aan mijn collega
4. ik vraag het aan de arts

Zuurstoftherapie

Zuurstof

Doel: zuurstofconcentratie bloed verhogen

Voorkomen van schade aan organen

Zuurstof is een geneesmiddel, dus alleen op voorschrift arts!

Kan leiden tot ademdepressie

CO2 stapeling

Wat is van belang bij álle inhalers?

1. Goed uitademen voor inhalatie
2. Rechtop zitten en kin omhoog
3. Mond spoelen na gebruik
4. Alle antwoorden zijn goed

Indicatie

hypoxemie

anemie

acute situatie

hart/circulatieproblemen

longproblemen

kortdurende therapie

postoperatief herstel

Contra indicatie??

Brandgevaar

Verzorging van huid/slijmvliezen

Zuurstofbril of -masker?

Lengte slang

Saturatie meten

CO2 stapeling

hoofdpijn, duizelig

rode huid, zweten

angst/paniek

snelle AH, dyspneu

suf, slaperig

extrasystolen

trillen/stuiptrekkingen

Cilinder van 2 liter

Client gebruikt 2,5 liter per minuut

Hoe lang kan de cliënt met deze zuurstoffles naar de bingo?

160 bar x 2 liter cilinder = 320 liter zuurstof

320 liter : 2,5 liter per minuut = 128 minuten zuurstof

Dit is dus 2 uur zuurstof

Cilinder van 2 liter

Manometer geeft aan 220 bar

Client gebruikt 4 liter per minuut

Hoe lang kan de cliënt met deze zuurstoffles naar buiten?

220 bar x 2 liter cilinder = 440 liter zuurstof

440 liter : 4 liter per minuut = 110 minuten zuurstof

Dit is dus 1 uur 50 minuten zuurstof

Client gebruikt 2 liter zuurstof per minuut

en gaat een middag naar huis (13.00- 17.00)met een zuurstofcilinder van 2 liter

Hoeveel bar moet de cilinder minimaal aangeven?

www.inhalatorgebruik.nl

Inhalatietechniek

• Maak groepjes van 3
• 1 cliënt, 1 zorgmedewerker, 1 observator
• Alle instructiemateriaal is schoon en gedesinfecteerd, dus veilig te gebruiken

OPDRACHT

Handihaler

De zorgmedewerker instrueert de zorgvrager bij het inhaleren met de handihaler. De zorgvrager gebruikt 1 capsule.

Respimat

De zorgmedewerker instrueert de zorgvrager bij het inhaleren met de respimat. De zorgvrager moet 2 doses gebruiken.

Voorzetkamer 

De zorgmedewerker instrueert de zorgvrager bij het inhaleren van een aerosol met voorzetkamer. De zorgvrager gebruikt 2 doses.

Palliatie = verzachtend​

Genezing is niet meer mogelijk​

Is gericht op kwaliteit van leven

Niet verwarren met terminale fase!​

Terminale fase is laatste fase van het leven (< 3 maanden)​

Gericht op kwaliteit van sterven

Kan bij COPD lang duren

Markeren van de palliatieve fase

Advanced care planning

Symptoommanagement

Morfine

Multidisciplinair ​

Nooit: Uitbehandeld!​​

Symptoommanagement

• Dyspneu
• Hoesten
• Angst
• Vermoeidheid
• Depressie 

FEV1% = percentage energie

Verdelen van energie

Afleiding/ontspanning

Evt. medicatie

Klinisch redeneren

Je valt in op een andere afdeling en treft Mw de Groot kortademig aan in haar stoel. Wat doe je?

Oriëntatie op de situatie

• Mw de Groot 88 jaar
• opname indicatie: palliatief COPD , FEV1 29%
• Relevante voorgeschiedenis: hartfalen, NSTEMI, AF
• medicatie: furosemide, nifedipine, acenocoumarol, foster, tiotropium respimat, salbutamol z.n., atorvastatine, esomeprazol, oramorph z.n.
• RR 135/78, pols 100 irr, AH 28, T 36,1, SpO2 89%
• gebruik hulpademhalingsspieren

Mogelijke problemen

• exacerbatie COPD
• pneumonie/luchtweginfectie
• pneumothorax
• hartfalen/decompensatie
• infarct
• corona
• episode van dyspneu door inspanning/stress..

Aanvullende observaties en onderzoek

• anamnese, verder uitvragen
• lichamelijk onderzoek, ausculteren
• gewicht bekend? vochtbalans?
• lab onderzoek
• ecg
• x-thorax
• coronatest 

Verpleegkundig beleid

• handventilator
• houding, ademoefeningen, PLB
• zo nodig medicatie
• SpO2 vervolgen, zo nodig zuurstof p.o. arts

Verloop monitoren

• Ademhalingsoefeningen en ventilator helpen
• extra medicatie werkt ook
• na 20 minuten is de dyspneu aanval voorbij

Evaluatie

• hoe heb je het aangepakt?
• hoe zou je het volgende keer anders doen?
• wat heb je over het hoofd gezien? 
• moeten er aanpassingen in zorgplan worden gedaan?
• andere disciplines inschakelen ter voorkoming in toekomst?