Borp H4.1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

4 MAVO ||  2023-2024

Hoofdstuk 4 - Werk aan de winkel!

Exameneenheid arbeid en productie

Programma

• Hoofdstuk 4
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kun je het verschil tussen werken in loondienst en als zelfstandige benoemen
• Kun je benoemen welke ondernemingsvormen er zijn
• Kun je de kenmerken van ondernemingsvormen benoemen

Ik heb een bijbaantje

1. Ja
2. Nee

Handig om te weten!

Werknemer en werkgever

Als je werkt bij een bedrijf ben je een werknemer. In ruil voor je werk krijg je loon. 

Het bedrijf is de werkgever. In ruil voor loon komen mensen bij het bedrijf werken. 

• De werknemer

• Krijgt:
• Loon
• Vakantiedagen

• De werknemer

• Hij krijgt een uitkering bij:
• werkloosheid
• ziekte
• arbeidsongeschiktheid → hij kan niet meer werken bijv. heel ernstig ziek

Wat zijn voor jou redenen om te werken?

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Minimumloon

• Het salaris een werknemer (vanaf 21 jaar) MINIMAAL moet verdienen (bruto)
• Tussen 15 en 21 jaar: minimum JEUGDloon. Dit is een bepaald percentage van het Minimumloon

Minimumloon 2022

Minimumloon 2023

Wetten die jou beschermen

Arbowet

In de Arbowet staan regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden.

Arbeidstijdenwet

In de arbeidstijdenwet staan regels voor werk- en rusttijden. 

Arbowet

Wat is de Arbowet?

• Basis voor veilig en gezond werken
• Voorkomt ziekteverzuim 

• Alle werkgevers en werknemers in Nederland
  

voordeel: werknemers productiever, werkgevers betalen minder ziektekosten, overheid: minder uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid 

Vakbond

Komt op voor de belangen van werknemers en onderhandelt met werkgevers over de CAO en voorwaarden.

CAO

In een CAO staan afspraken over de arbeidsvoorwaarden voor iedereen die in een bepaalde bedrijfstak werkt. Zoals.......

1. De bouw
2. De horeca
3. Basisonderwijs
4. Voortgezet onderwijs
5. Gehandicaptenzorg

www.cbs.nl

Algemene wet gelijke behandeling

In de Algemene Wet Gelijke Behandeling staat dat er geen onderscheid gemaakt mag worden op basis van bijvoorbeeld:

1. Geslacht
2. Afkomst
3. Leeftijd

Wil je later een fulltime baan of een parttime baan? en waarom?

Soorten banen

Je kunt in Nederland voltijd en deeltijd werken.

deeltijdbaan (parttime) -> je werkt minder dan 38 uur per week

voltijdbaan (fulltime) -> je werkt minimaal 38 uur per week

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Soorten werk

Wit werk:

• betaald werk,
  
• arbeidscontract,
  
• inhouding loonbelasting en sociale premies,
  
• geregistreerd, werk in de formele sector.
  

Zwart werk:

• betaald werk,
  
• geen contract,
  
• geen belasting en premies,
  
• niet verzekerd,
  
• niet geregistreerd, informele sector
  
• verboden.
  

Grijs werk:

• onbetaald werk:
  
• vrijwilligerswerk,
  
• werk in eigen huishouden,
  
• mantelzorg,
  
• niet geregistreerd, informele sector.
  

Formele sector: je verdient met werk geld waarover je belasting en premies betaalt.

Informele sector: werk dat niet door CBS wordt geregistreerd

Aan de slag

Maken paragraaf 4.1, bladzijde 106 tot en met 109

Klaar? Nakijken, herhalingsopdrachten