8.3 aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

Thema 8 gedrag

8.3 aangeboren en aangeleerd gedrag

Wat gaan we deze les doen

- Uitleg 8.3 aangeboren en aangeleerd gedrag

- leuke video's

- vragen op je scherm

- HW maken in je boek of online

als jullie aan de slag gaan met HW kom je bij me langs als je nog een toets of PO mist

aangeboren/aangeleerd

Aangeboren gedag = erfelijke factoren (genen) bepalen gedrag

- wordt bij dieren vaak instinct genoemd

Aangeleerd gedrag = gedrag ontstaan door leren

Gedrag is vaak een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag.

Aangeboren gedrag

Verschillende leerprocessen

- Gewenning

- Inprenting

- Trial and error

- conditionering

Gewenning

Bepaalde reactie op een prikkel aangeleerd of afgeleerd door de prikkel vaak te herhalen

Inprenting

Korte periode in het leven van dieren (=gevoelige periode) waarin bepaald gedrag wordt geleerd.

Trial and error

Proefondervindelijk leren

Conditionering

Aanleren van gedrag door beloning of straf

vragen !!!!!

Een prikkel van buiten het organisme heet een .........

1. Inwendige prikkel
2. Binnenprikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Sleutelprikkel

De prikkel 'motivatie' is een voorbeeld van een ... ?

1. Uitwendige prikkel
2. Inwendige prikkel
3. Sleutelprikkel
4. Sperren

Dit plaatje is een ..... prikkel voor de vader & moeder vogel.

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Waar zie je hier een voorbeeld van?

1. inwendige prikkel
2. uitwendige prikkel
3. sleutelprikkel
4. supranormale prikkel

Honger is een?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Een prikkel die altijd dezelfde reactie oproept, noemen we....

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel
3. Sleutelprikkel
4. Signaal

Over welke vorm van leren gaat deze afbeelding??

1. Inzichtelijk leren
2. Gewennen
3. Inprenten
4. Imiteren

De chimps hiernaast zijn bezig met het verzamelen van hun eten. Dat bestaat onder andere uit termieten die ze met behulp van een takje uit een termietenheuvel peuteren. Ze laten de termieten een einde op het takje lopen om ze vervolgens langs hun lippen af te vegen.

Op welke manier hebben de chimpansees geleerd dat dit een effectieve manier is om eten te verzamelen?

1. inprenting
2. gewenning
3. conditionering
4. imitatie

Een politiepaard loopt braaf langs vuur.

1. Inprenting
2. Gewenning
3. Trial and error
4. Conditionering

Door welk leerproces leert een dier zijn ouders herkennen in een gevoelige periode?

1. Door inprenting
2. Door trial and error
3. Door gewenning

Door welk proces leert een dolfijn een bel te luiden in het Dolfinarium?

1. trial and error
2. inprenting
3. gewenning
4. conditionering

Wat is conditioneren?

1. Leren door vallen en opstaan
2. gedrag dat door beloning of straf wordt aangeleerd
3. Leren door andere dieren na te doen
4. Leren door waarden en normen te gebruiken

Wat is gewenning?

1. Leren dat je altijd moet reageren.
2. Leren dat reageren niet altijd nodig is.
3. Leren dat reactie noodzakelijk is.
4. Leren in korte gevoelige periode.

Door welke vorm van leren heeft deze jongen dit gedrag hoogstwaarschijnlijk geleerd?

1. Imitatie
2. Inprenting
3. Oefening
4. Inzicht

Wat is een voorbeeld van gewenning?

1. Een jonge kat rent achter een touwtje aan
2. Een jonge hond blaft elke keer als de bel gaat
3. Een jonge olifant leert niet weg te rennen voor de verzorger
4. Een jonge welp leert te jagen op zijn prooi

Leren door imiteren betekent leren door...

1. Gedrag na te doen
2. Gedrag te herhalen
3. Nieuw gedrag te bedenken

Aan de slag

thema 8 gedrag

8.3 opdracht 1 t/m 7

in het boek begint het op blz. 230

je kiest zelf voor Boek of online