§3.4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Opdracht

Onderwijs zorgt voor verheffen en verbinden. 

OPDRACHT: Bedenk (1) wat er volgens jou goed is aan het huidige onderwijs en (2) wat er nog ontbreekt. Schrijf het op de Post-It's en plak deze op het bord. Schrijf rechts bovenin je naam op de Post-It's.

Aan het eind van deze les:

1.  ken je de definitie van een verzorgingsstaat.
2. heb je kennis gemaakt met een aantal dilemma's in de verzorgingsstaat.
3. heb je ten aanzien van deze dilemma's een eigen standpunt ingenomen

Aan het eind van deze les over 3.4: 

1. begrijp je waarom de overheid zich met het onderwijs bemoeit
   
2. kun je een standpunt innemen over de manier waarop de verheffende en verbindende functie van de verzorgingsstaat worden ingevuld door het onderwijs.

De Swaan over de leerplicht (1901)

• De industriële samenleving had beter geschoolde krachten nodig
• Dilemma van collectieve actie
• Kwalificatieplicht >18 jaar (2007)

Artikel 23 (in eenvoudig Nederlands)

1. De regering zorgt voor het onderwijs.
2. Iedereen mag onderwijs geven. Maar de overheid houdt toezicht op het onderwijs (ook op mensen die onderwijs geven)
3. De overheid zorgt voor openbaar onderwijs. Openbaar onderwijs is onderwijs voor iedereen. Ook voor mensen met een godsdienst of levensovertuiging. In de wet staat hoe de overheid zorgt voor het openbaar onderwijs.
4. In elke gemeente moeten genoeg openbare basisscholen zijn. 
5. In de wet staan de eisen die de overheid moet stellen aan de kwaliteit van het openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs. 
6. De eisen voor de kwaliteit van het basisonderwijs zijn zo opgeschreven, dat de kwaliteit van het bijzonder onderwijs en het openbaar onderwijs hetzelfde kan zijn. Het bijzonder onderwijs mag wel zelf bepalen welke boeken en andere leermiddelen het gebruikt. Ook mag het bijzonder onderwijs zelf bepalen welke onderwijzers lesgeven.
7. Bijzondere basisscholen krijgen van de overheid evenveel geld als openbare basisscholen. In de wet staat hoeveel geld het bijzonder voortgezet onderwijs van de overheid krijgt.
8. De regering stuurt ieder jaar een verslag aan de Eerste en Tweede Kamer. Daarin staat hoe het gaat met de kwaliteit van het onderwijs.

Bijzonder onderwijs = onderwijs op religieuze grondslag of  'algemeen bijzonder'  (pedagogisch/onderwijskundige visie)

Moet iedereen hetzelfde (openbaar) onderwijs krijgen?

1. Ja
2. Nee
3. Misschien

Uitkomsten van onderwijs

1. Leerprestaties, 
2. Toegang tot de arbeidsmarkt 
3. Het bevorderen van gelijke kansen 
4. Het socialiseren van leerlingen in maatschappelijk betrokken burgers

3. Het bevorderen van gelijke kansen

4. Het socialiseren van leerlingen in maatschappelijk betrokken burgers

• Verheffen
• Verbinden (ondanks tegenstellingen arm/rijk, oud/jong, autochtoon/allochtoon)

Onderwijs als gelijkmaker?

arm-rijk

oud-jong

met migratieachtergrond - zonder migratieachtergrond

Naast verheffen: verbinden

Onderwijs zou eraan moeten bijdragen aan het 

legitiemer maken van sociale ongelijkheid

Ongelijke onderwijskansen zijn 

onrechtvaardig en onwenselijk

Tegenstellingen: arm en rijk (sociaal-economisch, nivelleren) | 

jong en oud (vergrijzing/ontgroening) | met en zonder migratieachtergrond

3.

Opdracht: mini-essay

Hoe ziet voor jou de ideale schooldag eruit? Wat leer je? Wat doe je? Hoe draagt dit bij aan de functies van verheffen en verbinden?

Beschrijf dit uitgebreid op het vel dat je hebt gekregen (vergeet niet je naam op te schrijven!)

Aan het eind van deze les:

1.  ken je de definitie van een verzorgingsstaat.
2. heb je kennis gemaakt met een aantal dilemma's in de verzorgingsstaat.
3. heb je ten aanzien van deze dilemma's een eigen standpunt ingenomen

Aan het eind van deze les over 3.4: 

1. begrijp je waarom de overheid zich met het onderwijs bemoeit
   
2. kun je een standpunt innemen over de manier waarop de verheffende en verbindende functie van de verzorgingsstaat worden ingevuld door het onderwijs.