4.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Bronnen van energie

H4 Energie in Nederland

Lesplanning

13.15 - 13.20 Welkom

13.20 -13.40 Energie in Nederland lezing

13.40 - 14.15 LP opdrachten of eindmissie maken!

14.20 -14.30 Kahoot over Topo

Noem 4 zaken waarvoor jij vandaag energie hebt gebruikt

Wat betekent ´de energie is uitputbaar?´

Welke vormen van energie ken jij nog?

Wind is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Olie is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Aardwarmte is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Waterkracht is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Aardgas is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Uranium is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Voor het opwekken van welk soort energie wordt uranium gebruikt?

Hieronder staan vier energiebronnen die in Nederland worden gebruikt. Zet ze in de volgorde van de energiebron die het meest wordt gebruikt tot de energiebron die het minst wordt gebruikt. 

1

2

3

4

Biomassa

Fossiele energie

Windenergie

Zonne-energie

Primaire energiebronnen

Energiebron die bij verbranding direct zorgt voor energie. 

Vb: aardolie, aardgas, hout maar ook zon en wind

Secundaire energiebronnen

Energiebron die ontstaat bij het verbruiken van een primaire energiebron. 

Bijv elektriciteit opgewekt met steenkool of kernenergie 

Sleep de energiebronnen naar de juiste plek.

Primaire energiebron

Secundaire energiebron

Zonnestraling

Aardgas

Benzine

Elektriciteit

Aardolie

Kernenergie

Uranium

Water

Bruinkool

Steenkool

Diesel

Wind

Soorten energiebronnen

1. Fossiele brandstof/uitputbare/primaire energiebron
2. Secundaire energiebronnen
3. Duurzame energiebronnen/hernieuwbare energiebron

Wat betekent ´duurzaam´?

Fossiele energiebronnen

• Gevormd door planten- en dierenresten 
• Ook wel genoemd: vuile energie of grijze stroom

Voordeel =>

• Goedkoop 

Nadeel =>

• voorraad is uitputbaar/raakt op
• bij de verbranding komen broeikasgassen vrij

Fossiele energiebronnen zijn:

Steenkool

Aardolie

Aardgas

Broeikasgassen zijn bijv. ->

CO2, Methaan

Deze gassen houden de warmte vast in de dampkring

Kernenergie

• Energie door splitsing uranium-atomen

Voordelen =>

• Uranium is goedkope grondstof
• Uranium is op veel plaatsen te vinden
• Er komen geen broeikasgassen vrij

Nadelen =>

• Radioactieve straling
• Radioactief afval -> halfwaardetijd
• Uranium is grondstof voor atoombommen
• Splitsing atomen erg gevaarlijk -> bij fout grote ramp

In Nederland zijn 3 kerncentrales:

- Borssele: hier wordt energie opgewekt

- Putten (niet voor energie)

- Delft (voor onderzoek)

Hakfwaardetijd => de tijd die radioactieve straling nodig heeft om helft van de waarde aan radioactiviteit te bereiken.

Duurzame energiebronnen

📌   Andere namen: hernieuwbare enegiebronnen, groene energie,

       schone energie.

Voordelen:

• raken nooit op
• geen broeikasgassen
  

Nadelen:

• productie is niet constant
• bij piekmomenten niet genoeg voorraad

• Windkracht
  
• Waterkracht
  
• Zonnewarmte
  
• Aardwarmte
  
• Biomassa
  

Windenergie

• Windmolenparken
• meestal op land, vooral aan de kust
• soms op zee = offshore windpark
• Bij Egmond aan Zee is een offshore windpark
• Bij Urk is een windmolenpark in het IJsselmeer

Nadeel windenergie -> 

• horizonvervuiling
• lawaai

Waterkrachtenergie

• energie door stromend water
• energie door vallend water
• door een stuw of dam te bouwen
• energie door eb en vloed

Stuwdam 

Alleen bij genoeg reliëf zinvol

Stromend water levert ook energie op

In Nederland bij de plaatsen Lith, Linne en Maurik staan centrales om deze energie op te vangen

Energie door het bewegende water bij eb en vloed. Deze vorm van energie wordt in Frankrijk gebruikt bij St Malo. De energie wordt omgezet in een getijdencentrale

Zonne-energie

• zonnepaneel vangt energie op
• zonnecollector verwarmt hiermee water

Nadeel =>

• geeft alleen energie als de zon schijnt

Aardwarmte: Geothermische energie

• warmte uit warmtereservoirs diep in de bodem, bv bij vulkanen
• de hoofdstad van IJsland, Reykjavik, wordt met aardwarmte verwarmd

Biomassa

• belangrijkste energiebron in Nederland -> goedkoop
• de helft van de groene energie in NL komt van biomassa
• planten- en dierenresten
• bv hout, groente/tuinafval, mest
• er komt geen extra CO2 in de lucht

=> door verbranding in electriciteitscentrale wordt energie opgewekt 

=>  stadsverwarming

Voor het opwekken van energie gebruikt Nederland het meest?

1. aardolie
2. steenkool
3. bruinkool
4. aardgas

Nederlandse energie is vooral afhankelijk van...

1. Fossiele brandstoffen
2. Windkracht
3. Kernenergie
4. Zonne-energie

Hernieuwbare energiebronnen

Niet hernieuwbare energiebronnen

waar kan je welke energiebronnen vinden?

steenkool

aardolie

aardgas