Leesvaardigheid toetsweek 3 3 havo

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid toetsweek 3  havo leerjaar 3

uitleg begrippen

Wat moet je weten voor de toets?

•  bronnen
  
•  betrouwbaarheid van teksten
  
•  feiten en meningen
  
•  moeilijke woorden
  
•  leesmanieren
  
•  onderwerp en hoofdgedachte
  
•  signaalwoorden
  
•  tekstdoelen en tekstsoorten
  
•  tien vragen voor tekstbegrip

Bronnen beoordelen op nut, kwaliteit en betrouwbaarheid

• Als je een bron hebt gevonden, kijk je eerst naar: heb ik hier iets aan? Je kijkt dus of de bron nut heeft. Zo niet, dan zoek je een andere bron.
  
• Vervolgens kijk je naar de kwaliteit van de bron: ziet de bron er verzorgd uit, staan er geen rare fouten in, is alles overzichtelijk?
  
• Ten slotte beoordeel je de bron op betrouwbaarheid. Dit kan heel lastig zijn, want soms ziet onbetrouwbaar nieuws er heel betrouwbaar uit.

betrouwbare bron

geen betrouwbare bron

een krantenartikel

een passage uit een tekstboek

eEen video van een influencer

een reisgids

Een nieuwsbericht

een verhaal van een buurman

Een instagrampost

Hoe check je of een bron betrouwbaar is?

In Nederland zijn de volgende bronnen meestal betrouwbaar:

• boeken
  
• tijdschriften
  
• krantenartikelen
  
• Wikipedia
  
• radio/tv/filmdocumentaires
  
• woordenboeken en andere naslagwerken
  

Let hierbij wel op het jaartal: als een bron tien jaar oud is, kan de informatie verouderd, dus onbetrouwbaar zijn.

Let ook op het doel van de tekst: als het doel is om te overtuigen of te activeren, kan de informatie minder betrouwbaar zijn

Hoe check je of een bron betrouwbaar is?

Stappenplan internetbronnen:

• Kijk of de feiten ook in andere internetbronnen voorkomen. Google de feiten.
  
• Check de domeinnaam.
  
• Kijk wie er achter de site zit. Dat kun je vinden bij ‘over ons’ of ‘about us’.
  
• Achterhaal wat het doel van de website is.
  
• Staat er een naam bij van een schrijver en een e-mailadres?
  
• Staan er links in de bron die naar andere sites verwijzen?
  
• Is de tekst correct geschreven (weinig fouten, logische opbouw, geen scheldwoorden)?
  
• Staat er een jaartal bij? 

feiten en meningen in teksten

Feit en mening
Teksten kunnen feiten en meningen bevatten.
Wat is het verschil?

Wat past waar? Feit of mening?

Feit

Mening

Een 16-jarige die zijn papiertje haalt, voelt zich daarna de king of the road.

1. feit
2. mening

Verander feiten in meningen.

Moeilijke woorden 

Als ik de betekenis van een moeilijk woord moet vinden, dan...

1. sla ik dat woord over en begrijp ik de tekst iets minder goed.
2. lees ik de zin ervoor en erna extra goed door.

Een moeilijk woord! En nu?

Als je een moeilijk woord tegenkomt tijdens het lezen, volg dan de volgende stappen:

Is het woord belangrijk voor het begrijpen van de tekst?

Nee? → Sla het over en lees gewoon verder.

Een moeilijk woord! En nu?

Is het woord wel belangrijk? Gebruik het stappenplan!

Hoe kun je de betekenis van moeilijke woorden vinden?

1. Zoeken naar een synoniem, een tegenstelling of een omschrijving
2. Zoeken naar een voorbeeld in de tekst
3. Alle drie de antwoorden zijn juist
4. Letten op bekende woorddelen

Er zijn 5 leesmanieren. Welke leesmanieren ken je?

Leesmanieren

Je scrollt door NU.nl om te kijken of er iets interessants op staat. 

Je leest een artikel en checkt of het klopt wat er staat. 

Je moet leren voor je proefwerk biologie, dus je leert je samenvatting heel goed.  

Je leest een Donald Duck voor de lol. 

Je leest een tekst en zoekt het antwoord op een vraag.

Kritisch

Scannend

Grondig

Ontspannend

Zoekend

Koppel de juiste omschrijving aan de leesmanier.

Grondig lezen

Scannend lezen

Zoekend lezen

De soort tekst bepalen, het onderwerp voorspellen en bepalen waarom je de tekst leest.

Niet de hele tekst lezen, maar gericht zoeken naar informatie.

Actieve leeshouding: vragen stellen, bedenken wat je al weet, dingen oplossen die je niet begrijpt.

Onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp	Hoofdgedachte
waar de tekst over gaat	Belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt
1 of een paar woorden (geen werkwoord)	1 of 2 zinnen
(onder)titel van de tekst en/of inleiding/slot	inleiding of in de slotalinea (soms combineren)

Op welke manier van lezen vindt je het onderwerp/deelonderwerpen/hoofdgedachte?

onderwerp

deelonderwerpen

hoofdgedachte

scannend lezen

globaal lezen

precies lezen

Signaalwoorden en tekstverbanden 

Overzicht signaalwoorden

Tekstdoelen en tekstsoorten

Ik kan de tekstdoelen en tekstsoorten herkennen.

Welke tekstdoelen en tekstsoorten horen bij elkaar?

Stripverhaal

Recept 

Uitnodiging voor een feest

Krantenbericht

Recensie (bespreking van een film/boek)

Amuseren

Instrueren

Informeren

Activeren

Overtuigen

Tien vragen voor tekstbegrip

citeren

letterlijk overnemen uit de tekst

scheelt schrijfwerk

Eerste twee (...) laatste woorden.

Ik weet wat ik moet leren voor de toets

😒🙁😐🙂😃