Congruentie en inversie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lees onderstaand zinnetje: 

Populisten zeggen: 'De media is verantwoordelijk voor alle ellende in de wereld.'

Klopt deze zin grammaticaal?

Congruentie en inversie 

• Ik kan uitleggen wat congruentie en inversie is.
• Ik kan fouten die gemaakt worden met congruentie en inversie herkennen in een zin. 
• Ik kan fouten rond congruentie en inversie verbeteren.

Congruentie

 

Persoonsvorm  en Onderwerp = zelfde getal. 

*Ik zijn jarig. (=incongruent)

Ik ben jarig. 

Niet zo moeilijk

Moeilijker:

Die groep bejaarden loopt/lopen altijd erg langzaam?

1. Woordgroep met een enkelvoudige kern

Bij woordgroepen met een enkelvoudige kern en een meervoudige nabepaling richt de persoonsvorm zich naar de kern. 

De groep betogers wandelde van het Malieveld naar het Binnenhof. 

1 groep met betogers. 

2. Verzamelnaam meerdere van  personen

Als het onderwerp een verzamelnaam is die uit meerdere personen bestaat, is de persoonsvorm enkelvoudig. 

De jeugd --> 1 jeugd (maar inhoud is meerdere)

De bemanning --> 1 bemanning (maar 1 bemanning bestaat uit meerdere mannen, en vrouwen;) )

3. Een van de

In de constructie een van de(1) + meervoudig woord (2)+ die(3) volgt in een bijvoeglijke bijzin een meervoudige persoonsvorm. 

Een van de(1) Winterswijkers(2) die(3) naar Australië emigreerden, was mijn vader. 

4. Boeken en films

Bij meervoudige titels van boeken, films enzovoort volgt een enkelvoudige persoonsvorm. 

De Hongerspelen is een bijzondere meeslepende jeugdroman. 

Hongerspelen = mv (spelen). Maar het gaat om 1 boek. 

5. Rekeneenheid

Na een rekeneenheid volgt een enkelvoudige persoonsvorm 

Rekeneenheid: liter, kilometer, procent, kilo, euro, joule, mol

*Twee liter water zijn heel bijzonder voor iemand die geen toegang heeft tot stromend water

Twee liter water is niet veel voor iemand die geen toegang heeft tot stromend water.

Ik vind dat leden van motorclubs de toegang ontzegd moet worden

1. Juist
2. Onjuist

Het gros van de Nederlanders zijn volgens de krant blij met het koningshuis.

1. Juist
2. Onjuist

Tegenwoordig is op alle dancefeesten allerlei synthetische drugs te koop

1. Juist
2. Onjuist

Onder de eerste boeren die naar Canada vertrokken, was ook mijn neef Jos.

1. Juist
2. Onjuist

Inversie

De meeste zinnen: OPA 

Onderwerp - persoonsvorm - ander zinsdeel. 

Ik loop elke dag een rondje om Groenlo. 

Hoeft niet altijd

Bij wedstrijden van het WK  schenken veel cafés alcohol aan minderjarigen. 

ander zinsdeel - persoonsvorm - onderwerp - ander zinsdeel - ander zinsdeel

Dit is dus APO Ander zinsdeel persoonvorm en onderwerp

Inversie

Inversie betekent omkering

In dit geval omkering van de volgorde van onderwerp en persoonsvorm

Dit hoeft zeker niet fout te zijn maar het kan wel

Inversie

-De standaardpositie van het onderwerp is na de persoonsvorm (OPA)

Anna maakt haar huiswerk

Dat kan je omdraaien:

Tot avonds laat maakt Anna haar huiswerk

Dat is ook goed, als er maar een ander zinsdeel voorstaat (APO)

Inversie

Wanneer is inversie toegestaan:

Ander zinsdeel komt voor de PV en dan komt O (zoals de dia's van net)

Vraagzin: Heb je je huiswerk gemaakt?

Bijzin: Als je je huiswerk maakt, dan ga je een 10 halen

Foute inversie 

Vorige week was hij ziek en zijn we daardoor niet op tijd klaar met de opdracht

Waarom is deze zin fout?

Foute inversie 

Vorige week was hij ziek en vorige week zijn we daardoor niet op tijd klaar met de opdracht

Toevoeging 'vorige week' in tweede deel van de zin kan niet.

Inversie of niet?
Op zondag maken mijn ouders een rondje in de cabrio.

1. Inversie
2. Geen inversie

De gemeente zegt dat de brandweer vrijwilligers in dienst moet nemen.

1. Juist
2. Onjuist

Uw bestelling is vandaag verzonden en kunt u via de track-and-tracecode uw pakket volgen.

1. Goed
2. Fout

Volgens mij dateert die zilveren schaal uit de rococoperiode en is hij wel dertigduizend euro waard.

1. Goed
2. Fout

In Utrecht bekeken we eerst het Spoorwegmuseum en bezochten we vervolgens Museum Speelklok

1. Goed
2. Fout

In Amsterdam gingen we 's avonds naar een voorstelling en waren we pas laat weer in Meppel.

1. Goed
2. Fout

Aan de slag!

Grammatica zinsdelen H4

Opdracht 1 en 2 (blz. 131)

Formuleren H4

Opdracht 1 en 2 (blz. 135)