H4 Beeldspraak, stijlfiguren en rijm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom H4B

Begrippen huiswerk

Nieuwe stijlfiguren

maken opdrachten 

0

Wat is beeldspraak?

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Er wordt niet letterlijk gezegd wat er wordt bedoeld. 

Er wordt een beeld gebruikt voor iets wat letterlijk wordt bedoeld (object).

Voorbeeld: 'Ik heb honger als een paard.'

1. Vergelijking

1. Vergelijking met 'als' of ander (vergelijkend) woord 
   Hij is zo lui als een varken.
   
   
2. Vergelijking zonder 'als' of ander (vergelijkend) woord
   Hij is een varken.

Beeld én object staan in de zin.

2. Personificatie

• Levenloze of abstracte dingen krijgen menselijke eigenschappen

De wind huilt om het huis.
Mijn kamer smeekt om een opruimbeurt.

Beeldspraak komt veel voor in literatuur en ook in liedjes.

We luisteren naar een fragment uit het nummer Ijskoud van Nielson.

Beantwoord daarna de volgende vraag: welk stukje uit de tekst van IJskoud bevat een personificatie?

Welk stukje uit de tekst van IJskoud bevat een personificatie?

1. Het is ijskoud
2. Een rilling loopt een rondje op m’n rug
3. Waarom maak je alles stuk?
4. Waarom zou je dat doen?

3. Metonymia

Relatie tussen beeld en object is niet gebaseerd op vergelijking, maar op een andere relatie:

• Maker - product
    De nieuwste Koch lezen.
  
  
• Materiaal - product
    De ijzers onderbinden.

4. Metafoor

Lijkt op de vergelijking, maar hier wordt alleen het beeld weergegeven. Het object ontbreekt dus in de uitdrukking.

Wat een zwijnenstal!

• Verpakking - inhoud
    Doe mij nog maar een glas.
  
  
• Deel - geheel
    Even de neuzen tellen.
  
  
• Geheel - deel
    Nederland won met 1-0.

'Heb jij de nieuwste Marion Pauw al gelezen?'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Metonymia
4. Personificatie

'Hij is zo trots als een pauw'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Metonymia

Wat zijn stijlfiguren?

Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. 

Ze  worden veel gebruikt om de tekst levendig te houden. Ze worden veel gebruikt in reclames, poëzie en liedteksten.

Plus geeft meer, veel meer.

(Herhaling)

In deze les

Herhalen stijlfiguren blz. 3

Nakijken blz. 3

Toelichting bij enkele stijlfiguren blz. 4

1. EUFEMISME

Taboe op rusten of verzachtend brengen.

Stoelgang, als je het over poepen hebt

2. Understatement

understatement – Als je iets afzwakt, gebruik je een understatement. We waren niet zo blij met onze docent.

3. Litotes

 – Een bijzondere vorm van het understatement is de litotes. Je ontkent het tegenovergestelde. Je zegt: Ze is bepaald niet dom; je bedoelt: Ze is slim.

4. Hyperbool

hyperbool – Als je overdrijft, gebruik je een hyperbool. Je zegt: Ik heb geen oog dichtgedaan.

5. Tautologie 

Twee verschillende begrippen die ongeveer dezelfde betekenis hebben.

Het is hier meestal haat en nijd

6. Pleonasme 

Bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord (meestal)

De toppen van de bomen waren bedekt met een laagje witte sneeuw.

7. Opsomming - omgekeerde climax

Steeds zwakker wordende reeks

Vorige week zag ik een fantastische film. Nou ja, hij was mooi, ach, best wel te doen.

8. Opsomming - climax

Steeds sterker wordende reeks.

Je hebt goed, je hebt beter en je hebt het beste.

9. antithese

Tegenstelling.

Arm en rijk wonen in deze straat.

10. Paradox

Schijnbare tegenstelling. 

Om het hoogste te bereiken, moet je tot de bodem gaan.

Aan de slag

Poëzie m. blz. 4 en 5

Huiswerk:

Lezen stijlfiguren bij blz. 4 en 5